شب ادراری کودکان و نوجوانان | عدم کنترل ادرار در کودکان و نوجوانان | از دلایل تا درمان

شب ادراری کودکان تا چه سنی طبیعی است؟ آیا درمانی برای شب ادراری کودکان وجود دارد؟ در خصوص شب ادراری باید گفت شب ادراری امری ناخودآگاه است و فرد بر آن اراده‌ای ندارد. در واقع این مشکل زمانی بروز می‌کند که مثانه فرد در طول خواب آن‌قدر پر می‌شود که ظرفیت آن تکمیل شده و ادرار اضافی را به شکلی غیرارادی خارج می‌کند. درعین‌حال حس پر بودن مثانه آن‌قدر قوی نیست که فرد را از خواب بیدار کند تا ادرار را دفع کند. اغلب کودکان با رسیدن به سن ۴ سالگی به سطحی از توانایی در کنترل مثانه می‌رسند. زمان رسیدن به کنترل کامل ادرار در هر شخص متفاوت است. در این مقاله دربارهشب ادراری کودکان و درمان آن صحبت خواهیم کرد.

برای دریافت مشاوره در زمینه شب ادراری کودکان می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

شب ادراری چیست؟

شب ادراری یا بی‌اختیاری ادرار به معنی خروج غیرارادی ادرار در طول خواب است. در واقع در سنی که معمولاً هم سن و سالان بیمار می‌توانند خود را کنترل کنند، شخص به طور غیرارادی در هنگام خواب ادرار می‌کند. ادرارکردن در کودکان و نوزادان به‌ طور غیرارادی صورت می‌گیرد و از همین روی، شب ادراری کودکان تلقی می‌شود.

با توجه به مراحل رشد اگر کودک بالای 5 سال، 2 بار در هفته شب ادراری داشته باشد می توان گفت فرد مذکور به عارضهشب ادراری مبتلا شده است. شب ادراری یک عارضه نسبتا شایع در کودکان است که با افزایش سن کودک، شیوع آن کمتر می‌شود. شب ادراری در پسران شایع تر است.

انواع شب ادراری

 بی اختیاری ادرار دو نوع است:

1. اولیه: بی اختیاری در کودکی که هرگز به کنترل ادرار دست نیافته است.
2. ثانویه: بی اختیاری در کودکی که حداقل ۶ ماه ادرار خود را کنترل کرده است.

 

عوامل موثر در شب ادراری

عواملی که در ایجاد شب ادراری می‌توانند نقش داشته باشند عبارتند از:  

• کوچک بودن حجم مثانه
• ضعیف بودن اعصاب کنترلی مثانه
• تولید هورمون ضد ادراری ناکافی در طی شب
• عفونت ادراری که علائم آن شامل سوزش و تکرر ادرار، ادرار قرمز رنگ و درد موقع ادرار کردن است.
• وجود خواهر و برادر، که گاهی به‌عنوان رقیب موجب کم توجهی می شود.
• شروع مدرسه
• کودکان طلاق
• تغییر محیط خواب و زندگی
• سابقه خانوادگی و جنبه ارثی
• خواب بسیار عمیق
• رژیم غذایی مانند مصرف کافئین و شکلات
• تاخیر رشدی دستگاه عصبی
• عوامل روانی، اجتماعی یا محیطی
• حملات وقفه تنفسی
• وجود لوزه و آدنوئید (لوزۀ سوم) بزرگ
• عفونت‌های سینوس و گوش میانی

عوارض شب ادراری

احساس گناه و شرمندگی در محیط خانواده و فامیل، عدم حضور فعال در اجتماع و شرکت در اردوهای مدرسه به دلیل کاهش اعتماد به‌ نفس، بروز سوختگی در دستگاه تناسلی و کشاله ران به علت عدم امکان شستشوی به موقع و باقی ماندن ادرار به مدت طولانی در ناحیه، از عوارض های شب ادراری کودکان است. مشاوره کودک به والدین و کودک این امکان را می دهد تا با عوارض این بیماری کنار بیایند.

شب ادراری تا چه سنی طبیعی است؟

شب ادراری در هر سنی ممکن است اتفاق بی‌افتد اما در دوران کودکی شایع‌تر است؛ این مشکل قبل از سن 5 سالگی می‌تواند طبیعی باشد. شب ادراری کودکان با افزایش سن کودک، متوقف می‌شود. اما در برخی موارد علت شب ادراری باید مورد بررسی قرار گیرد و درمان شود. در اکثر مواقع در دختران تا 6 سالگی و در پسران تا 7 سالگی از بین می رود. همچنینشب ادراری در 95% کودکان تا 10 سالگی قطع می شود.

آیا شب ادراری در کودکان قابل درمان است؟

اگر کودک شما از شب ادراری رنج می برد به توصیه های زیر عمل کنید:

1. مراجعه به پزشک متخصص ارولوژی برای انجام معاینات جسمی و انجام آزمایش های پزشکی.
2. مراجعه به روان پزشک یا روانشناس کودک جهت بررسی عوامل موثر و در صورت لزوم مداخله در استرس، تنش ها و ترس ها که ممکن است عامل ایجاد شب ادراری بوده باشند. عوامل بروز استرس در کودکان را مطالعه نمایید.
3. استفاده از تشک هشداردهنده (زنگ دار) برای بیدار شدن کودک هنگام تخلیه ادرار. این تشک های مخصوص می توانند کوچکترین مقدار رطوبت را در رختخواب یا لباس زیر کودکتان تشخیص داده و قبل از اینکه خیلی دیر شود با صدای زنگ بلندی کودک را از خواب بیدار کنند تا به دستشویی برود.
4. خوراندن مایعات زیاد مثل آب، چای، آب میوه، دوغ و... به کودک در طی روز برای افزایش حجم مثانه.
5. کودک باید در طول روز مثانه را منقبض کند تا بتواند زمان بیشتری ادرار خود را نگه دارد.
6. کودک را متوجه کنید که پس از شام مصرف مایعات را به حداقل برساند تا ادرار کمتری تولید شود. برای این منظور بهتر است که شام کودک بدون نمک باشد. 
7. باید به کودک آموزش داد تا به هنگام تخلیه ادرار، مثانه را کاملا خالی کند.
8. فاصله بین مراحل ادرار کردن؛ کودک نباید با فاصله کوتاهی پس از مصرف مایعات ادرار کند و این زمان باید به مرور افزایش یابد.
9. رعایت رژیم غذایی خاص؛ کودک نباید از مواد تحریک کننده مثل ادویه جات، فلفل، سرکه، نوشیدنی های گازدار، نوشابه‌های دارای کافئین و افزودنی های خوراکی به مقدار زیاد استفاده کند.
10. بیدارکردن کودک؛ چند ساعت پس از آن که کودک خوابید، حتما او را بیدار کنید تا به دستشویی برود. این کار بهتر است ۳ ساعت پس از خواب انجام شود.
11. مراجعه به مشاور روان درمان برای استفاده از تکنیک های تغییر رفتار و شرطی سازی کمک زیادی به کاهش شب ادراری کودک می کند.
12. قبل از رفتن به رختخواب، حتما کودک را به دستشویی ببرید تا مثانه اش را کاملا تخلیه کند.
13. تعیین پاداش و تشویق برای خشک بودن رختخواب مفید است؛ برخی از خانواده ها، روزهای خشک و روزهای خیس را در تقویم یادداشت می کنند. برچسبهای خنده دار و ستاره ها میتوانند این تقویم را سرگرم کننده بسازند.
14. فرزند خود را در تمیز کردن رختخواب و لباسهایش دخالت دهید؛ وقتی او رختخواب خود را خیس می کند، می تواند شلوار و ملحفه اش را به درون ماشین لباسشویی بیندازد یا کمک کند ملحفه را تعویض کنید.
15. از سرزنش، تنبیه بدنی و توبیخ کودک به شدت اجتناب کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه شب ادراری کودکان می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

خدمات مرکز مشاوره تلفنی خانواده هنر زندگی

  مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی خانواده هنر زندگی با بهره مندی از کادر مجرب خدمات خود در زمینه مشاوره تلفنی خانواده با موضوعاتی شامل مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی دختر و پسر،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی‌های پیش از ازدواج،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره همسریابی مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زندگی مشترک،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره جنسی

منبع:  شب ادراری کودکان و نوجوانان | عدم کنترل ادرار در کودکان و نوجوانان | از دلایل تا درمان