نوروفیدبک یا بازخورد عصبی راهی برای تمرین فعالیت مغزی است. در واقع نوروفیدبک نوعی بازخورد زیستی است. مغز در زمان فکر کردن، حالات خلقی مختلف، عادات رفتاری، حرکت اندام ها و ... امواج مختلفی تولید می کند. در روش درمانیبازخورد عصبی با نصب حسگرهایی بر سر این امواج روی کامپیوتر نمایش داده می شود. بیمار با کمک یک متخصص تلاش می کند امواج نامنظم مغزی را کنترل و در نتیجه بهبود بخشد. در این مقاله درباره فوائد، کاربردهای درمانی، اثربخش و عوارض نوروفیدبک صحبت خواهیم کرد.
برای دریافت مشاوره در زمینه انواع درمان های روانشناختی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
نوروفیدبک یا بازخورد عصبی یکی از شاخه های بیوفیدبک است. بیوفیدبک در واقع یک دسته بندی کلی برای روش هایی است که توسط آن ها می توان اطلاعاتی در مورد دمای بدن، فشار خون، ضربان قلب، امواج مغزی به دست آورد و آن ها را هرچند که ظاهرا غیر ارادی هستند، به شکل ارادی تغییر داد. نوروفیدبک بخش مرتبط با کنترل کردن امواج مغزی بیوفیدبک می باشد.
در نوروفیدبک از کامپیوتر، مانیتور و سنسور های مختلفی استفاده می شود تا بتوان اطلاعات امواج مغزی را به دست آورد. در واقع بازخورد عصبی به فرد در مورد امواج عصبی مغزش بازخورد می دهد. این بازخورد در مورد موارد زیر می باشد:
نوروفیدبک پیش از اینکه به شما کمک کند تا بتوانید امواج مغزی خود را کنترل کنید و بد تنظیمی ها را سامان ببخشید، از طریق الکتروانسفالوگرافی یک نقشه مغزی در اختیار متخصص قرار می دهد. این نقشه مغزی میزان فعالیت امواج مغزی شما در کل مغز را نشان داده و با آن می توان نواحی که امواج درست کار نمی کنند را مشخص نمود.
در ضمن بازخورد عصبی از طریق داده های پژوهشی پیشین این امکان را به متخصص می دهد که امواج مغزی شما را با توجه به گروه سنی و جنسیتتان، با امواج مغزی دیگر افراد مقایسه کند. در واقع بهنجار بودن یا نابهنجاری آن را متوجه شود.
بعد از به دست آمدن داده های هنجاری، نقشه مغزی و بدتنظیمی ها، یک متخصص نوروفیدبک می تواند با استفاده از ابزارها، نرم افزارها و سایر وسایل، در یک برنامه مشخص به شما کمک کند تا تنظیم امواج مغزی خود را به دست بگیرید.
برای اینکه کار با نوروفیدبک نیاز به دریافت اطلاعات از سطح مغز می باشد. مغز هنگام فعالیت امواج عصبی تولید می کند که در سطح آن جریان دارد. این امواج از طریق الکترود هایی که روی سر فرد نصب می شوند، قابل ثبت و ارزیابی می باشد.
الکترودهایی که به سر وصل می شوند، هیچ درد یا آسیبی به سر وارد نمی کنند. این الکترود ها از طریق ابزارها و نرم افزار های خاصی به کامپیوتر وصل شده و اطلاعات روی نمایشگر کامپیوتر به نمایش گذاشته می شود.
برای فرد در طی جلسات نوروفیدبک وظیفه خاصی تعریف و طراحی می شود. مثلا یک بازی کامپیوتری. هنگامی که امواج مغزی در حالت خاصی باشند، فرد امتیاز می گیرد. در این حالت فرد برای گرفتن امتیاز یاد می گیرد که چگونه فعالیت امواج مغزی خود را تغییر دهد. در طی جلسات متوالی این یادگیری بیشتر و بیشتر رخ داده و تثبیت می شود.
نوروفیدبک را برای اختلالات مختلفی به کار می برند. از جمله:
علاوه بر اختلالات خاص، از بازخورد عصبی برای بالا بردن عملکرد کلی افراد هم استفاده می شود. برخی هنرمندان، ورزشکاران یا کسانی که فعالیت های خاصی دارند، با نوروفیدبک یاد می گیرند چگونه عملکرد خود را بالا ببرند.
درمان های اختلالات روانشناختی به چند دسته تقسیم می شوند. برخی درمان ها خط اول درمان هستند. برای مثال دارودرمانی در اسکیزوفرنیا خط اول محسوب می شود. در اختلالی مانند افسردگی اساسی، ترکیب دارو درمانی و رواندرمانی بهترین اثربخشی را دارد و توصیه می شود.
برخی درمان ها هستند که اگر چه خط اول درمانی نیستند، ولی پژوهش ها اثر بخشی آن ها را تایید می کند و در کنار درمان های خط اول می توانند کمک کننده و بهبود دهنده باشند. در واقع نوروفیدبک یکی از همین درمان هاست.
برای مثال در اختلال بیش فعالی/نقص توجه خط اول درمان، دارو درمانی و برنامه های درمانی برای سبک فرزندپروری و مداخله های رفتاری می باشد. ولی در کنار آن ها می توان از اثر بخشی نوروفیدبک هم بهره برد.
بنابر مقدمات گفته شده، اثر بخشی نوروفیدبک در درمان اختلالات مختلف درست است که توسط پژوهش ها تایید شده ولی این درمان به عنوان درمان مکمل شناخته می شود و هرگز جایگزین درمان های اصلی نیست.
اصولا عوارض درمان ها یکی از نگرانی های اصلی متخصصان می باشد. برای انتخاب یک درمان خوب، باید به مزایا و عوارض آن همزمان نگاه کرد. در مورد نوروفیدبک تا به حال عوارض جانبی خاصی ثبت نشده است.
نصب الکترودها روی سر نه تهاجمی است نه آسیب بالقوه ای دارد. نوروفیدبک صرفا سیگنال هایی را ثبت می کند و چیزی را بر آن ها تحمیل نمی کند بلکه از طریق فعالیت عادی خود مغز، سعی در تغییر امواج مغزی دارد. در واقع امواج مغزی برآیند کار مغز می باشند، پس با آموزش اینکه فرد کار کردن و فعالیت مغز را تغییر دهد، امواج مغزی اش هم تغییر می کنند. بنابراین خطر خاصی وجود ندارد.
برای دریافت مشاوره در زمینه انواع درمان های روانشناختی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی خانواده هنر زندگی با بهره مندی از کادر مجرب خدمات خود در زمینه مشاوره تلفنی خانواده با موضوعاتی شامل مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی دختر و پسر، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی‌های پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره همسریابی مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زندگی مشترک، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره جنسی