معمولا شخص مصرف‌کننده مواد پس از مدت کوتاهی از ترک مواد و شروع درمانش انتظار دارد تا رفتار اطرافیان و خانواده‌اش یک شبه تغییر کند. در واقعا درمانجو انتظار دارد اعتماد خانواده پس از ترک اعتیاد در کوتاه ترین زمان ممکن اتفاق بیافتد. امکاناتی را که پیش از این از آنها محروم شده بود را در اختیارش بگذارند و دیگر به او شک نکنند. این توقع غیرطبیعی، روند عادی بهبودی اعتیاد است که معمولا خانواده‌ها را دچار افراط و تفریط می‌کند. برخی خانواده‌ها به این انتظار عضو بهبودیافته تن می‌دهند تا از بازگشت او به سمت اعتیاد جلوگیری کنند و برخی مانند پلیس همیشه آماده به گرفتن مچ او هستند تا نشانه‌های مصرف دوباره را کشف کنند. اما واقعا اعتماد خانواده بعد از ترک چگونه باید تغییر کند؟ اعضای خانواده چه رفتار مناسبی در قبال عضوی که در حال بهبودی است باید داشته باشند؟
برای دریافت مشاوره در زمینه جلب اعتماد خانواده پس از ترک اعتیاد می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
در قدم اول باید به این سوال پاسخ دهید که آیا قطع مصرف مواد به هدف جلب اعتماد و حمایت خانواده است؟ اگر این اعتماد برنگردد یعنی من شکست خوردم و دوباره به مصرف برمی‌گردم؟ یا آن که اگر خانواده به من اعتماد نکنند پس مصرف می‌کنم و به قول معروف آش نخورده و دهن سوخته نمی‌شوم؟ اگر در لجبازی با خانواده مصرف کنم من بیشتر آسیب می‌بینم یا خانواده‌ام؟ برای این که به این سوال بهتر پاسخ دهیم باید ارزش‌ها و اهدافی که برای آنها بهبودی را شروع کردیم مرور کرده و توجه داشته باشیم که ارزش بنیادی ما برای تصمیم به قطع مصرف چه بوده است. توصیه ما این است که به دنبال ارزشی باشید که درون شما ریشه دارد و با تغییر اعتماد اطرافیان شما را از بهبودی ناامید نمی‌کند.
اگر شما به تازگی مصرف مواد را کنار گذاشته‌اید و برنامه بهبودی خود را پیش می‌برید باید آگاه باشید خانواده در این مدت زمان که با این مسئله درگیر بوده چه تجاربی را از سر گذرانده است. احتمالا اعضای خانواده و اطرافیان پس از چندین بار اعتماد کردن و پیگیری برنامه درمانی شما دوباره با لغزش و عود مواجه شده‌اند و از پیگیری درمان عضو معتاد ناامید شده‌اند. این فرایند باعث شده که خانواده هم مانند شما که به مواد اعتیاد دارید و ترک آن برای شما سخت است به بی‌اعتمادی معتاد شده و ترک آن برای آنها سخت باشد.
شاید تصور کرده باشید که همه مشکلات شما ناشی از مصرف مواد باشد و اگر از مواد پاک شوید همه آسیب‌ها و زخم‌ها از بین می‌رود اما پاکی تنها جزئی محدود از درمان اعتیاد است. قسمت عمده بهبودی اعتیاد تغییر جنبه‌هایی از شخصیت و مهارت‌های رفتاری و ارتباطی شما است که باعث جبران آسیب‌های اعتیاد می‌شود. در صورتی که پس از پاکی به تغییر جنبه‌های شخصیت و ارتقا مهارت‌های خود با شرکت در گروه‌های خودیاری و کمک گرفتن از روان‌شناس نپردازید بی‌اعتمادی خانواده نیز به سختی برطرف می‌شود.
برای مثال با این وجود که شما موادی مصرف نمی‌کنید اما مهارت مدیریت خشم را تمرین نکردید و همچنان پرخاشگری دوران مصرف را نشان می‌دهید و یا برخی رفتارهای شما شبیه به قبل از ترک مواد است. این رفتارها خانواده را ترغیب می‌کند تا به پاکی شما اعتماد نداشته باشد. در کنار این مسئله شما باید به مرور خود را با مسئولیت‌های جدید و سبک زندگی تازه پس از ترک وفق دهید. سبک زندگی، تفریحات، دوستان و رفتارهای اجتماعی زمان مصرف را تغییر دهید تا جلب اعتماد خانواده ساده‌تر شود. در مشاوره ترک اعتیاد به تمامی این مسائل نیز رسیدگی می شود.
اکثر خانواده‌هایی که با مسئله اعتیاد درگیر هستند اطلاعات صحیح و علمی محدودی در مورد اعتیاد دارند. معمولا بیشتر اطلاعات خود را از دوستان و آشنایان غیر متخصص می‌گیرند. این سطح اطلاعات پایین باورهای اشتباه و شایع را درمورد عضور معتاد شکل می‌دهد که گاهی می‌تواند او را به مصرف دوباره مواد ترغیب کند. نقش خانواده در ترک اعتیاد و نگه داشتن آن، بسیار اهمیت دارد. خانواده نیز باید در جریان درمان قرار بگیرد و با کسب اطلاعات و تغییر باورهای غلط به درمان کمک کند. در ادامه با چند نکته سعی داریم این باورهای غلط را اصلاح کنیم.
برخی اعضای خانواده تصور می‌کنند وسوسه فرد بهبودیافته نشانه بی‌ارادگی و ثابت‌قدم نبودن در ترک مواد است. در حالی که وسوسه جزئی از بیماری اعتیاد است و تا سال‌ها با فرد بهبودیافته باقی می‌ماند. او نیاز به کمک اطرافیانش دارد تا با نگرانی کمتر بتواند به مقابله با این وسوسه‌های سخت بپردازد. به او این اطمینان را بدهید که وسوسه شدنش را می‌پذیرید، به سختی آن اذعان دارید و به حرف‌های او درباره احساساتش گوش می‌دهید.
بیشتر خانواده‌ها وقتی لغزش عضو مبتلا به اعتیاد خود را پس از ترک می‌بینند یا حداقل به آن مشکوک می‌شوند تصور می‌کنند که درمان به کلی شکست خورده و راه برگشتی وجود ندارد. به همین دلیل معمولا خانواده‌ها همیشه نگران هستند. این نگرانی می‌تواند موجب مراقبت زیاد و انتقال احساس گناه و شرم به فرد معتاد شود. و در کنار آن احساس خشم و لجبازی او را هم فعال می‌کند و همه این احساسات خود می‌تواند راه‌اندازی برای از سر گیری مصرف مواد شود.
نکته‌ای که باید به خاطر داشته باشید آن است که لغزش به خاطر خاصیت عودکنندگی بیماری اعتیاد، جزء طبیعی از درمان اعتیاد است. متخصصان، بیماری اعتیاد را از نظر عودکنندگی معمولا با بیماری دیابت نوع 1 یا آسم مقایسه می‌کنند. تحقیقات نشان داده است که 40 تا 60 درصد بهبودیافتگان اعتیاد در جریان بهبودی برگشت می‌کنند. اما این اطلاعات به این معنا نیست که ما از درمان اعتیاد ناامید هستیم. بلکه با شناخت خصوصیت این بیماری به درمان موثر‌تر می‌پردازیم. تاثیرگذارترین روش برای مقابله با وسوسه و برگشت، انتقال احساس امنیت و پذیرش به عضو بهبودجوی خانواده است؛ تا از لغزش خود احساس گناه نداشته باشد. در این صورت راحتی و به امید حمایت این مسئله را با خانواده و درمانگر در میان گذاشته و درمان خود را از سر می گیرد.
بنا بر اطلاعاتی که گفته شد رفتار پلیسی و همراه با مچ‌گیری خانواده با هدف بهبودی و طبیعت بیماری اعتیاد همخوان نیست. این رفتار به احتمال زیاد برای فرد بهبودیافته ایجاد احساس خشم و احساس درک نشدن می‌دهد و ترغیبش می‌کند که دوباره مصرف کند تا آن که بی‌گناه، متهم شود.
برخی خانواده‌ها در برابر انتظارات فرد بهبودیافته راه افراط را پیش می‌گیرند و گویا تمایل دارند با باج دادن از بازگشت او به مواد جلوگیری کنند. قول خرید ماشین و حل کردن مشکل سربازی فرزندشان را می‌دهند. یا می‌خواهند بلافاصله پس از ترک به خاستگاری دختر دلخواهش بروند. در حالی که این روش نیز مفید نیست و فرد بهبودیافته باید مسئولیت طبیعی رفتار همراه با تخریب گذشته خود را بپذیرد. در ضمن سرویس دادن‌های فراوان و فراهم کردن امکانات بیش از اندازه امکان بازگشت به مواد و عود بیماری را بیشتر هم می‌کند. چون فرد یاد می‌گیرد که مسئولیت رفتار خود را نپذیرد و در آینده با کوچکترین مخالفت اطرافیان احساس ناکامی کرده به مصرف دوباره تمایل پیدا می‌کند.
برخی متخصصان اعتقاد دارند خانواده‌های افراد معتاد هم رفتارهایی اعتیادگونه از خود نشان می‌دهند یا آن که به اعتیاد عضو بیمار خود، عادت پیدا می‌کنند. حضور خانواده در فرایند بهبودی و شرکت در جلسات خانواده‌درمانی می‌تواند به آنها در زمینه کنار گذاشتن رفتارهای مخرب خود که احتمال بازگشت را در عضو معتاد بیشتر می‌کند، کمک کند. گروه‌های دوازده قدمی مانند NA، گروه‌هایی مخصوص خانواده‌ها در کنار جلسات خود به نام NAR-ANON تشکیل می‌دهند که به بهبود رفتار خانواده‌ها تمرکز می‌کند.
برای دریافت مشاوره در زمینه جلب اعتماد خانواده پس از ترک اعتیاد می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی خانواده هنر زندگی با بهره مندی از کادر مجرب خدمات خود در زمینه مشاوره تلفنی خانواده با موضوعاتی شامل مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی دختر و پسر، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی‌های پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره همسریابی مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زندگی مشترک، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره جنسی
منبع : نحوه برخورد صحیح با شک و سوءظن خانواده بعد از ترک اعتیاد و جلب اعتماد آنها