درمان اختلال دو قطبی با دارو، یکی از گزینه های درمانی برای این بیماری است. بهبود و درمان سریع، از مزایای درمان اختلال دو قطبی با دارو می باشد. همان طور که از اسم این بیماری پیداست اختلال دو قطبی دارای دو فاز کاملا متفاوت می باشد. از این رو درمان اختلال دو قطبی با دارو در هر کدام از این شرایط متفاوت است. هدف از دارودرمانی اختلال دو قطبی، در هر یک از حالات افسردگی و مانیا (شیدایی) این است که بیمار دوباره سلامت روانی خود را بدست آورد. البته مؤثرترین درمان، تلفیق دارو درمانی با روان درمانی و بهره گیری از مشاوره روانشناسی تخصصی است؛ در ادامه این مقاله به بررسیدرمان اختلال دو قطبی با دارو می پردازیم.
برای دریافت مشاوره درمان اختلال دو قطبی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع : درمان اختلال دو قطبی با دارو
در اختلال دو قطبی، فرد حالت‌های نوسانی از خلق بالا یا مانیا به خلق پایین یا افسردگی را تجربه می‌کند. در صورتی که به این اختلال مبتلا باشید، روزهایی هست که بسیار پر انرژی، بشاش، پرحرف و با اعتماد به نفس بالا هستید و در مقابل روزهای دیگر در خودفرورفته، غمگین، بی انرژی و خود سرزنشکر می‌شوید. برای درمان علائم اختلال دو قطبی و یا افسردگی از داروهای جداگانه ای باید استفاده گردد. بعضی از داروها برای درمان هر دو حالت مفید هستند که در ادامه به معرفی تمامی آنها می‌پردازیم.
دارو های تثبیت کننده خلق، داروهایی هستند که برای درمان هر دو فاز بیماری دو قطبی تجویز می شوند. این دارو ها به سلامت روانی بیمار کمک شایانی می کنند و بر رو هر دو فاز افسردگی و مانیا( شیدایی ) موثر می باشند. از جمله داروهایی که برای این منظور تجویز می شوند می توان به موارد زیر اشاره داشت:
1-لیتیوم: از لیتیوم مدت پنجاه سال است که به عنوان تثبیت کننده حالت خلقی استفاده می شود اما چگونگی عملکرد آن هنوز مشخص نیست. از لیتیوم برای درمان هر نوع افسردگی و شیدایی استفاده می شود.
2- والپروات سدیم: از سدیم والپروات برای درمان حملات تشنجی صرع در کودکان و بزرگسالان، پیشگیری از میگرن و درمان بیماریهای اعصاب و روان مانند افسردگی استفاده می شود. این دارو از جمله داروهای تنظیم کننده خلق برای درمان اختلال دو قطبی می باشد.
3-کاربامازپین: از کاربامازپین علاوه بر درمان اختلال دو قطبی، برای درمان ناهنجاری های رفتاری و اختلالات استرس زا و دردهای نوروپاتی استفاده می گردد.
برای درمان فاز مانیا (شیدایی) بیماری دو قطبی علاوه بر مصرف دارو های تنظیم کننده خلق، داروهایی برای کنترل و درمان فاز شیدایی اختلال دو قطبی تجویز می گردد که از مهم ترین دارو ها می توان به موارد زیر اشاره داشت:
1-رسپیریدون: ریسپریدون یک نوع داروی ضدجنون است. این دارو سبب ایجاد تغییراتی در میزان مواد شیمیایی موجود در مغز (نوروترنسمیتر) می گردد. این دارو برای درمان اختلالات حاد و یا حالات مزمن روانی مثل اسکیزوفرنی و نشانه های اختلال دوقطبی (افسردگی- شیدایی) استفاده می شود.
2-اولانزاپین: اولانزاپین (olanzapine) جزو دسته دارویی ضد روانپریشی (antipsychotic) و ضد سرخوشی (antimanic) می‌باشد که از طریق کاهش میزان دوپامین مغز اثر می کند. ولی علاوه بر این موارد، این قرص کاربردهای دیگری هم دارد. این قرص بنا بر تجربه و تشخیص روانپزشک به عنوان درمان کمکی در حالات نوروتیک مانند اضطراب، وسواس و اختلالات خوردن (بی‌اشتهایی عصبی) و افسردگی هم می تواند به کار رود.
3-هالوپریدول: هالوپریدول (Haloperidol) برای درمان روانپریشی تجویز می شود. همچنین از این دارو برای درمان انواع جنون همچون اسکیزوفرنی و یا درمان مشکلات عصبی مثل اضطراب، وسواس، تیک و پرخاشگری هم استقاده می شود.
4-پرفنازین: پرفنازین در اسکیزوفرنی و حالات روانی ،مانیا (شیدایی) و درمان کمکی کوتاه مدت اضطراب شدید، تحریکات روانی حرکتی، هیجان و تحریکات رفتاری شدید و ناگهانی، استفراغ و تهوع شدید به کار می رود.
5-تری فلوپرارین: تری فلوپرازین از گروه فنوتیازینها است. مکانیسم اصلی اغلب این داروها مهار گیرنده‌های دوپامینی در سلولهای مغز است.
برای درمان فاز افسردگی اختلال دو قطبی علاوه بر دارو های تنظیم کننده خلق، دارو های ضد افسردگی تجویز می گردد تا علائم افسردگی از بین برود. که از مهمترین این دارو ها می توان به موارد زیر اشاره داشت:
یک داروی ضد افسردگی از گروه دارو های ضد افسردگی بازجذب سروتونین است که استفاده از آن برای درمان افسردگی، اختلال وسواسی اجباری، اختلال هراس و پرخوری عصبی پذیرفته شده‌است. حیطه اثر این دارو بسیار گسترده تر از موارد ذکر شده است.
سیتالوپرام یک داروی ضد افسردگی از گروه مهارکننده‌های بازجذب سروتونین است که برای درمان اختلالات خلقی و درمان اختلالات افسردگی شدید به کار برده می‌شود. سیتالوپرام برای درمان اختلالات دو قطبی نیز تجویز می‌شود.
یک داروی ضد افسردگی از گروه مهارکننده‌های بازجذب سروتونین است که استفاده از آن برای درمان افسردگی، اختلال وسواسی جبری، اختلال هراس، فوبیای اجتماعی، اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی و اختلال استرس پس از سانحه پذیرفته شده‌است.
یک داروی ضدافسردگی و آرامبخش آتیپیک است که به‌عنوان داروی کمک به کاهش میل و اثرات ترک نیکوتین نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از ابتدای کشف این دارو به‌عنوان ضدافسردگی، از آن به‌عنوان دارویی مؤثر در ترک سیگار (به صورت غیر مستقیم) نیز نام برده شده است.
ونلافاکسین با نام تجاری افکسور یک داروی ضدافسردگی از گروه مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نور اپی نفرین است.
ایمیپرامین یکی از داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای است که برای درمان برخی دیگر از اختلالات روحی همچون اختلال هراس، فوبی اجتماعی، دردهای عصبی و همچنین در مقدار کم برای کنترل شب ادراری در کودکان بزرگتر از ۶ سال به‌کار می‌رود. این دارو در دو شکل قرص و آمپول موجود است. اما تزریق عضلانی دارو به ندرت مورد استفاده واقع می شود.
کاربرد اصلی این دارو درمان افسردگی است. ولی این دارو در درمان بیماری دردهای نوروژنیک، شب ادراری و پروفیلاکسی میگرن نیز به کار می‌رود. این دارو در ابتدای مصرف ممکن است افکار خودکشی را تقویت نماید که این اتفاق در سنین زیر ٢۴ سال شایعتر است. برای جلوگیری از این موضوع توصیه می‌شود در چند هفته ابتدای مصرف این دارو مجدداً به ملاقات پزشک بروید.
تریمیپرامین یک داروی ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای است که عمدتأ در درمان بیماری افسردگی مصرف می‌شود. همچنین به عنوان خواب‌آور، آرامبخش و ضد جنون در درمان و کنترل بی‌خوابی، اختلالات اضطرابی و روانپریشی استفاده می‌شود. این دارو برخلاف دیگر سه‌حلقه‌ای‌ها تقریباً بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین را مهار نمی‌کند به همین دلیل بیشتر به عنوان یک سه‌حلقه‌ای نسل دوم و یا یک سه حلقه‌ای آتیپیک تعریف شده است.
حتما باید برای مصرف دارو با روانپزشک مشورت کنید. اما به طور کلی چند قائده کلی برای درمان دارویی اختلال دو قطبی وجود دارد:
1- لیتیوم، سدیم والپروت، اولانزاپین معمولا برای درمان طولانی مدت اختلال دو قطبی، افسردگی و شیدایی تجویز می شود.
2- کارمازپین برای موقعی که نوسان خلق و خو در فرد بسیار سریع تغییر می کند تجویز می گردد.
3- ترکیب دارویی نیز در بعضی از موراد برای برخی از افراد لازم است.
بطور کلی نمی توان گفت بهترین دارو برای درمان اختلال دو قطبی چیست چرا که تجویز دارو با توجه به شرایط و میزان پیشروی اختلال در هر فرد متفاوت می باشد. در زمان تجویز دارو معمولا دارو هایی تجویز می شوند که بیشترین تاثیر را در افراد با مشخصات مشابه داشته است.
یکی از مشکلات اساسی در درمان اختلال دو قطبی با دارو پایبندی بیمار به درمان است. این عدم پایبندی بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی ناشی از اثرات جانبی این دارو ها از جمله افزایش وزن و خطر دیابت، خواب آلودگی و کندی عملکرد و رفتار مرتبط می باشد. این اثرات جانبی برای برخی از دارو های ضد روانپریشی آتیپیکال و همچنین برای ضد تشنج ها و درمان به وسیله لیتیوم، شایع تر می باشد. همچنین علاوه بر اثرات جانبی این دارو ها که برای بعضی از بیماران مشکل ساز است.
طولانی بودن سیکل درمان برای بیماران دلهره آور می باشد. تقریبا بیش از دو سوم بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی بعد از دو ماه پس از شروع درمان مصرف دارو های تثبیت خلق خود را قطع می کنند. قطع مصرف دارو سبب عود بیماری و افزایشدر فرد می شود. این دلایل اهمیت درمان های جایگزین به جای درمان دارویی مانند وران درمانی و رفتار درمانی برای درمان اختلال دو قطبی را بیشتر می کند.
برای دریافت مشاوره درمان اختلال دو قطبی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع : درمان اختلال دو قطبی با دارو