تجمع گاز درون دستگاه گوارش یا نفخ نوزاد و کودکان شیرخوار می‌تواند بسیار ناخوشایند و آزار دهنده باشد. در این حالت شاهد ناآرامی، بی قراری و گریه‌های مداوم فرزندتان خواهید بود که بسیار ناراحت کننده است. همچنین گریه‌های بی امان کودک و دوره‌های بی قراری نوزاد حتی شب هنگام می‌تواند برای شما تنش زا و بسیار خسته کننده باشد. ممکن است نتوانید علت گریه و ناراحتی کودک خود را به درستی تشخیص دهید از طرفی احساس ناکارآمدی در آرام کردن فرزندتان می‌توند شما را در انجام موفقیت آمیز وظایف خود به عنوان والد یا مراقب به کلی ناامید کند. به همین دلیل لازم دیدیم که در این مقاله به دلایل نفخ معده و راه‌های درمانی آن بپردازیم.
برای دریافت مشاوره در زمینه درمان نفخ نوزاد می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
نفخ معده در بسیاری از نوزادان تازه متولد شده و کودکان شیرخوار معمولا رخ می‌دهد که در این حالت کودک پاهایش را به داخل فقسه سینه می‌چسباند و گریه می‌کند؛ البته دل درد و نفخ معده معمولا تا 6 ماهگی بهبود پیدا می‌کند. با اطلاع از روند رشد کودک یک ساله می توانید بهتر از او مراقبت کنید. نفخ معده معمولا دارای نشانه‌های زیر است:
1- گریه مداوم کودک و بهانه گیری او بدون هیج دلیل آشکار
2- بی قراری کودک بعد از شیر خوردن
3- مشت کردن دست‌ها
4- جمع کردن پاها به داخل شکم
5- قوس دادن به کمر
6- قرمز شدن رنگ صورت
در ادامه به برخی از مهم‌ترین دلایل بروز نفخ نوزاد اشاره می‌کنیم:
در صورتی که نوزاد با سرعت شیر بخورد یا حجم شیر وارد شده به دهان او بیش از حد مجاز باشد، مقدار زیادی هوا وارد معده کودکتان می‌شود که می‌تواند باعث بروز نفخ نوزاد شود. در این صورت ممکن است نوزاد بالا بیاورد. توصیه می‌کنیم مقاله بالا آوردن شیر نوزاد را مطالعه کنید.
در صورتی که نوزادتان را با شیر خشک تغذیه می‌کنید، لازم است شیشه شیر او را بعد از اماده سازی شیر خشک مدتی، در جایی ثابت نگه دارید. زیرا تکان دادن شیشه شیر باعث افزایش حجم هوای موجود در شیر می‌شود که می‌تواند باعث نفخ نوزاد شود.
گریه‌های نوزاد باعث می‌شود که هوای زیادی وارد معده اش شود. زمانی که ارتباط بیشتری با نوزاد خود برقرار کردید قادر می‌شوید، نیازهای او را بهتر درک کنید و با فراهم کردن شرایط آرامش او و کاهش گریه‌هایش، نفخ نوزاد کاهش پیدا می‌کند.
گاهی والدین از علت گریه‌های مداوم نوزاد خود آگاهی ندارند و نمی‌توانند آن را کنترل کنند. ممکن است گریه‌های نوزاد علت‌های روانی و یا ریشه در سبک دلبستگی او داشته‌باشد. در این زمینه پیشنهاد می‌کنیم از مشاوره کودک استفاده کنید.
نفخ نوزاد ممکن است به دلیل مصرف غذاهای نفخ دار به طور مستقیم توسط خود کودک یا غیر مستقیم توسط مادر بروز یابد. در صورتی که شما نیز غذاهایی که باعث نفخ می‌شوند مصرف کنید، تاثیر غیر مستقیمی بر نفخ نوزاد می‌گذارد و با بروز دل پیچه و مشکلات گوارشی در نوزادتان همراه می‌شود.
دل درد و نفخ نوزاد ممکن است به دلیل حساسیت و عدم تحمل پروتئینی خاص در شیر مادر یا شیر خشکی باشد که نوزاد مصرف می‌کند. با مشورت با یک پزشک می‌توانید از شیر خشکی استفاده کنید که کودکتان به آن آلرژی نداشته باشد.
در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین روش‌های درمانی نفخ نوزاد می‌پردازیم:
ماساژ دادن ملایم شکم نوزاد در جهت عقربه‌های ساعت باعث خارج شدن گاز به سمت روده‌ها می‌شود و می‌تواند نقش موثری در کاهش نفخ فرزندتان داشته باشد. لازم نیست هنگام ماساژ دادن فشار وارد کنید، لازم است کودک احساس آرامش داشته باشد. مطالعه مقاله ماساژ نوزاد می‌تواند اطلاعات مفیدی را در اختیارتان قرار دهد.
اگر نوزادتان به پشت خوابیده است او را بلند کنید و در حالتی که شکم او به سمت پایین باشد به آرامی حرکت دهید یا او را به حالت نشسته درآورید. همچنین می‌توانید پاهای نوزادتان را در حالتی که پشت خوابیده است به حالت رکابی بالا و پایین ببرید. تکان دادن آرام و تغییر حالت قرارگیری کودکتان می‌تواند باعث خارج شدن گاز شود.
گریه‌های نوزاد باعث می‌شود حجم قابل توجهی از هوا وارد بدن او شوند که می‌تواند باعث نفخ او شوند. پس در صورتی که فرزندتان بهانه گیری می‌کند سعی کنید هر چه زودتر برای آرام کردن او اقدام کنید. به عنوان مثال قبل از اینکه کودک از گرسنگی به گریه بیفتد به او شیر دهید؛ زیرا اگر از گرسنگی گریه کند هوای بیشتری وارد شکمش می‌شود.
شیر خوردن نوزاد با ورود هوا به معده اش همراه است که ممکن است با بهانه گیری نوزاد نیز همراه شود. پس لازم است هر چند دقیقه نوزادتان را بلند کنید و او را روی قفسه سینه خود قرار دهید و چانه او را روی شانه تان بگذارید و به آرامی به پشتش ضربه بزنید تا هوا خارج شود. برای اطلاع از نحوه صحیح این عمل مقاله آروغ گرفتن نوزاد را مطالعه کنید.
مصرف داروها برای نفخ نوازد بایستی زیر نظر پزشک متخصص صورت گیرد. پس صرف مشورت با دیگر مادرانی که نوزادشان شرایطی مشابه داشتند، نباید دارویی را برای نوزاد خود تدارک ببینید چرا که شرایط بیولوژیک هر نوزاد متفاوت است.
همچنین درمان‌های گیاهی و استفاده از مکمل‌ها نیز بهتر است با مشورت پزشک صورت بگیرد. در صورتی که نوزاد به شیر شما حساسیت داشته باشد ممکن است پزشک برخی ممنوعیات غذایی مانند مصرف لبنیات، ماهی، تخم مرغ و... را در رژیم غذایی تان اعمال کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تربیت فرزند کلیک کنید.
مهم‌ترین گام جهت جلوگیری از ایجاد نفخ نوزاد، فراهم کردن شرایطی است که مانع از قورت دادن هوای اضافی توسط نوزادتان شوید. برای این منظور قرار گرفتن کودک در موقعیت مناسب برای شیردهی اهمیت زیادی دارد. پس موقع شیر دادن کودک را به گونه روی دست قرار دهید که سرش بالاتر از بدن قرار بگیرد.
در صورت استفاده از شیشه شیر نیز، ته شیشه به صورت مایل به سمت بالا باشد تا کمترین حجم هوا وارد دهان کودک شود. همچنین در صورتی که سوراخ سر شیشه بزرگ باشد، شیر با سرعت بیشتری وارد دهان نوزادتان می‌شود که در نتیجه هوای بیشتری نیز قورت می‌دهد که با افزایش نفخ همراه است.
در صورتی که با توجه به موارد ذکر شده کماکان کودکتان دچار نفخ می‌شود و این حالت به مراتب به صورت متوالی در چند روز ادامه یافته است و با علایمی مانند اسهال، استفراغ، تب، کاهش اشتها و.. همراه است هر چه سریع‌تر موضوع را با یک متخصص در میان بگذارید.
برای دریافت مشاوره در زمینه درمان نفخ نوزاد می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.