خاک خوردن کودک چه علل و عوارضی دارد؟ کودکان در سنین پایین مواد غیر خوراکی را در دهان خود می‌گذارند. برخی اوقات علاقه به خوردن خاک نیز در کودکان دیده می‌شود. کنجکاوی آن‌ها نسبت به محیطشان باعث انجام چنین اعمالی می‌گردد. اما گاه این رفتار کودکان تنها یک کنجکاوی نبوده و می تواند نشانه‌هایی از اختلال هرزه خواری را به مراقبان گوش زد کند. هرزه خواری پیامدهای ناگواری دارد که سلامت کودک را نیز به خطر می اندازد. در این مقاله درباره علائم، علل و درمان اختلال خاک خوردن کودک صحبت خواهیم کرد.
برای دریافت مشاوره در زمینه خاک خوردن کودک می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع : خاک خوردن کودک | علل، عوارض و درمان خاک خوردن
برخی کودکان در طی دوره رشد، به خوردن خاک علاقه نشان می‌دهند. به طور کلی خاک خوردن کودک بخشی از یک اختلال به نام پیکا (هرزه خواری) می‌باشد که در آن فرد تمایل به خوردن مواد غیر مغذی و غیر غذایی دارد. اختلال پیکا انواع مختلفی دارد و فرد ممکن است متمایل به خوردن مواد مختلفی باشد.
مثلا خوردن گچ، خاک، کاغذ، صابون، نخ، آدامس، نشاسته، یخ و غیره. یکی از شایع‌ترین این موارد خوردن گچ و خاک در کودکان است که به شکل خوردن مهر نماز، خاک باغچه و گلدان، گاز زدن دیوار و مواردی مشابه این رخ می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلال هرزه خواری کلیک کنید.
خاک به میزان زیادی انگل، قارچ، باکتری و مواد بیماری زا دارد که با ورود به سیستم گوارش فرد، امکان ایجاد بیماری‌های مختلفی را فراهم می‌کنند. علاوه بر این موارد، کرم‌هایی که در خاک وجود دارند برای بدن مضر هستند. انواع انگل‌هایی که حیواناتی مثل گربه و سگ دفع می‌کنند در خاک است. بنابراین با خوردن آن خاک کودک مبتلا به انگل می‌شود. علاوه بر موارد ذکر شده، ممکن است خاک، آلوده به سرب و سایر آلودگی‌های شهری باشد که با ورود به بدن، تاثیر مخربی بر فرایند‌های رشدی و هوشی کودک می‌گذارند.
خوردن خاک باعث کمبود پتاسیم و روی می‌شود. برخی دانشمدان فقر آهن را ناشی از خاک خوردن می‌دانند. انسان برخلاف برخی حیوانات سنگدان نداشته و با ورود خاک و سنگ ریزه به سیستم گوارش دچار مشکلاتی چون یبوست، پارگی روده، مشکلات کلیوی و انسداد مجاری ادرار می‌شود. به علاوه مشکلات دهان و دندان نیز در کودکان مبتلا به خاک خوری مشاهده می‌شود. اختلال تمایل به خوردن خاک در صورتی که منشأ روانی داشته‌باشد در مبحث رواشناسی کودک مورد بررسی قرار می‌گیرد و ما نیز در ادامه علل و درمان آن را شرح داده‌ایم. پیشنهاد می‌کنیم مقاله روانشناسی کودک را مطالعه کنید.
علت اختلال پیکا و هم چنین اختلال خوردن خاک کودک به طور دقیق مشخص نیست. برخی اعتقاد دارند که کمبود روی و آهن منجر به بروز خوردن خاک می‌شود. مسائل ژنتیکی و وجود سابقه خانوادگی مشابه می‌تواند احتمال ابتلا را زیادتر کند. در مناطق روستایی و مناطقی که مشکلات تغذیه ای افراد در آن بیشتر است، این اختلال بیشتر دیده می‌شود.
بسیاری مواقع والدین موفق به ترک این عادت در کودک خود نمی‌شوند و از طرفی نحوه صحیح برخورد با فرزند خود را نمی‌دانند. برای انتخاب درمان مناسب و آگاهی از علت‌های رفتار کودک به مشاوره کودک مراجعه کنید.
رفتار خوردن خاک در کودکان زیر 2 سال ممکن است یک اختلال نباشد. کودکان زیر دو سال عادت به بردن اشیا به دهانشان برای شناسایی آن‌ها دارند و اگر این رفتار در محدوده رشد طبیعی شان باشد، آسیب‌زا نیست و با پرت کردن حواس کودک می‌توان از آن جلوگیری کرد. اگر رفتار کودک به صورت تکرار مداوم و به گونه‌ای رفتار کلیشه‌ای است می‌تواند نشانه‌ای از اوتیسم باشد. برای شناسایی نشانه‌های اوتیسم کلیک کنید.
همچنین در صورتی که تناوب این رفتار زیاد است و کودک در واکنش به رفتار بازدارنده‌ی والدین پرخاشگری و مقاومت می‌کند، حتما نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد. در کودکان مبتلا به عقب ماندگی ذهنی هم ممکن است این رفتار نمود پیدا کند. پیشنهاد می‌کنیم در این زمینه مقاله عقب مانده ذهنی را مطالعه کنید.
برای تشخیص این اختلال متخصص باید از مراحل رشدی آگاه باشد. متخصص بعد از مشاهده نشانه‌های رفتاری کودک، مثل به دهان بردن مهر نماز و خوردن خاک باغچه و ...، از معاینه‌های پزشکی باید بهره ببرد. مثلا معاینه دهان و دندان کودک و تصویربرداری از روده‌های وی. برای اطلاع از مراحل رشدی و روانشناسی رشد کلیک کنید.
نهایتا کودکی که رفتار خوردن خاک را دارد باید سریعا به پزشک مربوطه مراجعه کند و تحت بررسی و آزمایش‌های مختلف قرار گیرد، میزان هموگلوبین خون، آهن و روی خون وی مشخص شود و در صورت کمبود، اقدامات مقتضی به عمل آید. برای درمان اختلال پیکا، پروتکل مشخصی وجود ندارد. در خیلی از موارد با از بین رفتن کم خونی و رفع کمبود مواد مغذی بدن، خوردن خاک از بین می‌رود.
در مورد درمان‌های روانشناختی، می‌توان گفت با استفاده از رفتار درمانی و تقویت رفتار‌های مناسب، از ادامه رفتار خاک خوردن در کودکان جلوگیری می‌شود. در این زمینه لازم است اطلاعات کاملی در مورد شیوه‌های تقویت رفتار و نحوه برخورد با مشکلات رفتاری کودک داشته‌باشید. توصیه می‌کنیم بر روی مقاله تربیت فرزند کلیک کنید.
خوردم مهر نماز توسط کودک مانند خوردن خاک آلودگی‌هایی را وارد بدن او می‌کند و از طرفی ممکن است لب‌های کودک یا لثه او را زخم کند.
رفتار لیسیدن در کودک اگر به صورت تکراری و افراطی باشد، نشانه‌ای از بیماری اوتیسم دارد. کمبود روی، آهن و مسائل ژنتیکی و سابقه خانوادگی می‌توانند از علل این اتفاق باشند اما برای تشخیص قطعی لازم است از پزشک و مشاوره کودک بهره‌مند شوید.
برای دریافت مشاوره در زمینه خاک خوردن کودک می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.