اوتیسم یکی از انواع اختلالات عصبی رشدی است که بروز آن مشکلاتی را برای خانواده‌ها به وجود می‌آورد. والدین کودکان اوتیستیک در این بین ممکن است بیشترین درگیری را چه به لحاظ زمانی چه روانی با کودک خود داشته باشند. گاهی والدین خود را در این زمینه مقصر می‌دانند و فکر می‌کنند در ابتلای کودکشان به اختلال نقش داشته‌اند. در واقع نقش مادر در ابتلای کودک به اختلال چندان واضح و روشن نیست و علل چندگانه‌ای برای ابتلای کودک وجود دارد. اما آن‌چه که اهمیت دارد نقش والدین در پرورش و تربیت فرزندشان است. والدین می‌توانند با تربیت و مراقبت خود بسیاری از مهارت‌های ارتباطی و سازگاری را در کودک افزایش دهند و به کاهش علائم این اختلال بپردازند. اما پیش از هرچیز لازم است تا آگاهی خود را بالا ببرند.
برای دریافت مشاوره در زمینه فرزندپروری می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع: نحوه صحیح رفتار والدین با کودکان اوتیسم
اوتیسم یک اختلال عصبی-رشدی است که در جریان رشد بروز و ظهور پیدا می‌کند. از نشانه‌های اصلی این اختلال فقدان توانایی ارتباطی و ایجاد تعاملات اجتماعی است. کودک اوتیستیک از رفتارهای غیر کلامی برای ارتباطات اجتماعی استفاده نمی‌کند و متناسب با سطح رشدی اش نمی‌تواند روابط با همسالان و بزرگسالان ایجاد کند. برای اطلاعات بیشتر در زمینه اختلالات عصبی رشدی کلیک کنید.
چنین کودکانی احتمالا در زبان گفتاری تاخیر دارند یا به طور کلی مهارت‌های کلامی را پرورش نمی‌دهند. ممکن است از زبان به شکل قالبی استفاده کنند و نمی‌توانند بازی‌های تخیلی و تقلیدی داشته باشند. کودکان اوتیستیک معمولا رفتارهای غالبی و کلیشه ای از خود نشان می‌دهند. مثلا ممکن است به شکل عجیبی به یک رفتار محدود و تکراری بچسبد، یا به برخی اشیا دلبستگی نشان دهد. برای شناسایی این اختلال در کودکان پیشنهاد می‌کنیم مقاله علائم اوتیسم را مطالعه کنید.
والدین کودکان اوتیستیک یا کودکانی که به هر نحوی با یک اختلال دست و پنجه نرم می‌کنند، دچار فشار‌های روحی و روانی زیادی می‌شوند. کوچکترین مریضی و بیماری کودک منجر به بروز علائم استرس شدید والدین شده و فشار روانی زیادی برای آن‌ها ایجاد می‌کند.
اختلال اوتیسم که تقریبا از حدود سه سالگی خود را نشان می‌دهد، اختلال شدیدی است که عملکرد کودک را شدیدا مختل می‌کند. والدین بعد از تشخیص اختلال اوتیسم در کودکشان مراحل مختلفی را تجربه می‌کنند که مهم‌ترین آن‌ها را در ادامه توضیح داده‌ایم.
_اولین مرحله انکار می‌باشد. در این مرحله والدین نمی‌خواهند بپذیرند که کودکشان مبتلا به اختلال اوتیسم است و جوری رفتار می‌کنند که انگار چنین چیزی وجود ندارد. برخی والدین در این مرحله بارها و بارها به متخصصان مختلف مراجعه می‌کنند و فکر می‌کنند متخصص اشتباه می‌کند.
_دومین مرحله، خشم و عصبانیت است. آن‌ها از اینکه این اتفاق برای آن‌ها و فرزند دلبندشان افتاده عصبانی هستند و مدام این سوال را می‌پرسند: چرا من؟ این خشم ممکن است معطوف به خود کودک شود، به همسر نشان داده شود و یا به شکل پرخاشگرانه متخصصان و سایر اطرافیان را درگیر کند.
_در مرحله سوم مادر و پدر دچار غم، اندوه و احساس گناه می‌شوند. گویا آرزوهایی که برای کودکشان داشته به باد رفته و حال با این واقعیت مواجه شده‌اند که کودکشان دچار یک مشکل واقعی است که ممکن است حتی خودشان در آن نقش داشته باشند. آن‌ها خود را مقصر می‌دانند و سرزنش می‌کنند. در این زمینه توصیه می‌کنیم مقاله احساس گناه را مطالعه کنید.
_نهایتا بعد از سه مرحله فوق افراد به سازگاری و پذیرش می‌رسند. هنوز هم احساسات فوق را تجربه می‌کنند ولی می‌توانند با آن‌ها کنار بیایند و به نفع کودک قدم‌هایی بردارند و در جهت بهبود زندگی کودکش تلاش کنند.
ترکیبی از عوامل هستند که باعث می‌شوند کودک در جریان رشد تفاوت‌هایی در ساختار مغزی و عصبی خود نشان بدهد. هر یک از این عوامل، عامل خطر نامیده می‌شوند. عوامل خطر به دو دسته عوامل ژنتیکی و محیطی تقسیم می‌شوند. اوتیسم در کودکانی که قبلا سابقه خانوادگی داشته است، بیشتر دیده می‌شود. یعنی والدین چه مادر چه پدر می‌توانند این عامل ژنتیکی را منتقل کرده باشند.
عوامل محیطی مانند قرار گرفتن مادر در معرض سرب و سایر آلودگی‌های محیطی، شرایط استرس زای پیش از تولد، زایمان دشوار و عواملی از این دست همگی ممکن است در اختلال دخیل باشند. برای اطلاع بیشتر در مورد اختلالات طیف اوتیسم کلیک کنید.
یکی از نظریات ابتدایی در مورد علت ابتلای کودکان به اوتیسم این می‌باشد که مادران یخچالی باعث می‌شوند کودکشان مبتلا به اوتیسم شود. مادران یخچالی مادرانی می‌باشند که خالی از عاطفه و واکنش صحیح نسبت به کودک تازه متولد شده می‌باشند و به همین علت رشد عاطفی و اجتماعی کودک خود را متوقف می‌کنند یعنی چیزی که در کودکان اوتیستیک دیده می‌شود. ممکن است این ویژگی در مادران مشکلاتی در کودکان به وجود آورد یا مشکلاتشان را تداوم بخشد ولی این چیزی نیست که بتواند علت اصلی اختلال اوتیسم قلمداد شود.
در واقع مادران می‌توانند ناقل بیماری بوده، یا قبل از زایمان در شرایطی قرار بگیرند که احتمال ابتلا بالا برود اما چیزی که واضح می‌باشد این است که نمی‌توان مادر را برای ابتلای کودکش به اختلال اوتیسم سرزنش کرد یا هیچ مادری نیست که از عمد زمینه را برای این اختلال فراهم کرده باشد.
نقش والدین هنگامی که کودک با یک اختلال مواجه می‌شود بسیار پررنگ‌تر می‌شود. یکی از وظایف والدین کودکان اوتیستیک آگاهی از راه‌های شناسایی اوتیسم است. تا بتوان به موقع برای درمان اقدام کرد. کودکی که با اختلالی فراگیر مثل اوتیسم درگیر است، نیاز به توجه و مراقبت بیشتری دارد تا بتواند مسیر زندگی اش را طی کند. در چنین شرایطی والدین به ویژه مادر بیشترین نقش را در تربیت صحیح فرزند بر عهده دارد. مقاله تربیت فرزند در این زمینه می‌تواند راهنمای شما باشد.
در واقع والدین دلسوزی که مراحل گفته شده را طی کرده باشند و به پذیرش بیماری کودک خود رسیده باشند، بدون احساس شرم در جامعه حضور پیدا کرده و به دنبال کمک‌های تخصصی برای کودک خود بر می‌آیند. بسیاری از کودکان اوتیستیک اگر کمک‌های حرفه ای دریافت کنند و در مسیر رشد و بالندگی قرار گیرند، زندگی با کیفیت تری را تجربه خواهند کرد.
والدینی که توجه همه جانبه به کودک خود می‌کنند، کمک‌های تخصصی برای او فراهم می‌کنند، استعدادهای کودک اوتیستیک خود را می‌شناسند و برای آن انرژی و وقت صرف می‌کنند، نقش ویژه ای در بهبود زندگی فرزندشان دارند. نقطه مقابل این ماجرا، والدینی هستند که این مسئله را نپذیرفته‌اند و در خشم و اندوه خود به مدت طولانی باقی مانده‌اند.
این والدین فرصت‌های مناسب جهت آموزش و تعلیم کودک خود را از دست می‌دهند و ممکن است مانع پیشرفت کودک خود شوند. در چنین مواردی والدین کودک اوتیستیک با مراجعه به یک روانشناس برای دریافت مشاوره کودک می‌توانند خود را با شرایط پیش آمده سازگار کنند و از طرفی آموزش‌های لازم حهت رفتار صحیح با کودک مبتلا به اوتیسم را فرا بگیرند.
مادر کودک اوتیستیک نیاز به حمایت و مراقبت‌های ویژه ای دارد. چنین مادری نیاز به حمایت شدید همسرش و مشارکت وی در برنامه‌های نگهداری و توان بخشی کودک دارد. علی الخصوص اگر فرزند یا فرزندان دیگری هم وجود داشته باشند که آن‌ها هم نیاز‌های عاطفی و جسمانی خود را دارند.
والدینی که سلامت جسمانی و روانیشان به خطر بیفتد، به خوبی نمی‌توانند از فرزندانشان مراقبت کنند. پس برای اینکه نقش مادری و پدری خود را ایفا کنند نیاز به حمایت و کمک‌های جامعه و اطرافیان و داشتن اوقاتی برای استراحت و فاصله گرفتن از مشکلشان دارند. اطرافیان و دوستان به خوبی می‌توانند این کمک را به مادر و پدر یک کودک اوتیستیک ارائه کنند.
والدین کودکان اوتیستیک باید به فکر نیاز‌های فردی خود نیز باشند. در واقع از خودگذشتگی بیش از حد و نادیده گرفتن خود باعث به خطر افتادن زندگی و سلامت روان آن‌ها می‌شود. برای کسب اطلاعات در زمینه افزایش سلامت روان کلیک کنید.
کودکان اوتیسم در بیان احساسات خود مشکل دارند به همین دلیل رفتارهای پرخاشگرانه از خود بروز می‌دهند که اکثر والدین و اطرافیان آن را به منزله بدخلقی و شیطنت کودک می‌پندارند. در واقع کودک اوتیسم با این گونه از رفتارهای خود سعی در بروز احساسات و عواطف خود دارد. بنابراین برای ارتباط مؤثر با او سعی کنید برای بروز احساساتش به او کمک کنید و راهنمای او باشید.
طول عمر آن‌ها به شدت بیماری و میزان مراقبت و حمایتی که از جانب خانواده می‌گیرند متفاوت است. اما معمولا به اندازه 85 درصد عمر طبیعی افراد جامعه عمر می‌کنند.
بازی‌هایی که نیاز به تعامل و ارتباط چهره به چهره با والد دارند، برای کودک اوتیستیک مناسب است. قوانین بازی باید برای کودک قابل فهم باشند و سطح آن‌ها را با توجه به پیشرفت کودک در مهارت‌های اجتماعی افزایش داد. شن بازی و بازی با گل برای این کودکان بسیار مناسب است.
برای دریافت مشاوره در زمینه فرزندپروری می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.