علل خودکشی در نوجوانان از جمله مسائلی است که بسیاری از خانواده‌ها و جامعه را درگیر خود کرده است. نوجوانی دوره‌ای پر فشار و سرشار ازتنش‌های روانی، جسمانی و تغییرات بسیار شدید است که اغلب نگرانی‌های زیادی برای والدین نوجوان و نحوه برخورد با این تغییرات به وجود می‌آورد. خودکشی دومین عامل مرگ و میر نوجوانان محسوب می‌شود. مشکلاتی از قبیل فشار تحصیلی، روابط عاطفی بیمارگونه از دلایل عمده این اتفاق است. نقش خانواده، مدرسه و گروه همسالان نوجوان در ایجاد تفکر خودکشی بسیار اهمیت دارند. تلاش برای پیشگیری از ایجاد تفکر خودکشی بهترین راه مقابله با این پدیده است. در این مقاله عواملی که می‌تواند فکر خودکشی را در ذهن نوجوان ایجاد کند صحبت شده و بهترین راهکارهای مقابله با آن را بررسی کرده‌ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه نقش و اهمیت خانواده کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه خودکشی و نحوه پیشگیری از خودکشی نوجوانان می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
رفتار خودکشی دغدغه یا فعالیتی است که بر روی مرگ خود به صورت داوطلبانه متمرکز است. در تعریف خودکشی قصد و نیت مرگ بسیار مهم است. رفتار خودکشی اشاره به اقدامات انجام شده توسط کسی دارد که در حال بررسی یا آماده شدن برای مرگ خود است. عواملی که در علل خودکشی در نوجوانان و اقدام به آن موثر است شامل عوامل شخصی، محیطی و روانی است که در ادامه مقاله به توضیح آنها می‌پردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه علائم خودکشی و پیشگیری از آن کلیک کنید.
میزان اقدام به خودکشی در نوجوانان دختر بیش از نوجوانان پسر است اما آمار خودکشی‌های موفق (خودکشی منجر به مرگ) در پسرها بیشتر است. در پسران اختلالات روانی مثل کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD)، اختلالات تکانشی، رفتار خشونت آمیز و مصرف مواد مخدر بیشتر است اما در دختران اختلالات درونی شده مثل افسردگی، اختلال دو قطبی، اضطراب و استرس‌های پس از سانحه شایع‌تر هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بیش فعالی کلیک کنید.
احساسات شدید مثل استرس، سردرگمی، ترس و عدم اطمینان و همچنین فشار برای موفقیت‌های تحصیلی بر توانایی‌های حل مسئله و تصمیم گیری در نوجوانان تاثیر می‌گذارد و در مواقع بحرانی ممکن است تصمیمات اشتباه بگیرند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مهارت حل مسئله کلیک کنید.
خانواده‌هایی که روابط مختل با فرزندان خود دارند و روابط عاطفی بین آنها سرد است بیشتر باعث ایجاد افکار خودکشی در نوجوانان می‌شوند. تحقیر کردن فرزند توسط والدین به خصوص در فرزندان پسر باعث قطع دلبستگی فرزند از خانواده و شکل گیری افکار خودکشی در نوجوان می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه دلبستگی در کودکان کلیک کنید.
خانواده‌ای که سابقه افسردگی یا خودکشی را در خود دارد به احتمال بیشتری تفکر خودکشی را در ذهن کودک خود به وجود می‌آورد. طلاق و جدایی والدین و به تبع آن غفلت از نیاز‌ها و روابط عاطفی با کودک و نوجوان می‌تواند باعث حرکت او به سمت مسیرهای پرخطر شده و تفکرات مربوط به پایان زندگی را در ذهنش به وجود آورد. نوجوانان در برابر فشارهای روانی آسیب‌پذیرتر هستند و به همین دلیل احتمال بروز افکار خودکشی در آنها بالا می‌رود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه نوجوان کلیک کنید.
مدرسه به عنوان محیطی که کودک زمان زیادی را در آنجا سپری می‌کند بسیار حائز اهمیت است. فضای مسموم مدارس، معلمان و مربیان غافل یا سخت گیری‌ها و فشار بیش از حد مدرسه و گروه همسالان آسیب زننده از مهمترین عوامل تأثیر گذار خودکشی است.
اینترنت و رسانه‌های گروهی؛ پوشش رسانه‌ای خودکشی و یا خودکشی افراد مشهور می‌تواند منجر به خودکشی گروهی نوجوانان شود. تأثیرات مخرب پیگیری اخبار و مطالب مربوط به خودکشی در ایجاد و تقویت این تفکر در کودک و نوجوان مؤثر است.
اختلالات روانی شناخته شده‌ای مانند افسردگی، اضطراب، بی ثباتی‌های هیجانی، استرس‌های شدید پس از یک سانحه مثل آزار‌ها و تجاوز جنسی، مزاحمت‌های شدید خیابانی، تصادف‌ها و صحنه‌های وحشتناک یا دیگر حوادثی که اثرات مخربی بر کودک یا نوجوان می‌گذارد، در این دسته از علل جای می‌گیرند. نشانه‌های افسردگی به عنوان اصلی‌ترین عامل هشدار دهنده برای ایجاد تفکر خودکشی شامل موارد زیر است:
_تغییرات در خوردن و خوابیدن
_گریه‌های ناگهانی و شدید بدون دلیل مشخص
_از دست دادن علاقه به فعالیت‌های مورد علاقه
_خروج از گروه دوستان و انزوا
_سوء مصرف الکل و مواد مخدر
_نادیده گرفتن ظاهر شخصی
_افزایش شکایات جسمانی مانند درد معده و سردرد
_خستگی و بی حالی مفرط
_عدم واکنش به تعریف و تمجید دیگران
_بزرگ کردن شکست‌ها و عدم توجه به موفقیت‌ها (برای اطلاع از دیگر علائم افسردگی کلیک کنید.)
متاسفانه گرایش به مواد مخدر در نوجوانان بسیار دیده می‌شود. مصرف الکل، تنباکو، مواد مخدر و اعتیاد نوجوان به این مواد، خطر خودکشی را به میزان زیادی افزایش می‌دهد. روی آوردن به مصرف الکل در کودکی و نوجوانی عامل مهمی در پرورش افکار خودکشی است. طبق تحقیقات انجام شده مصرف الکل خطر خودکشی در پسران را 17 برابر و در دختران به میزان 3 برابر افزایش می‌دهد. مصرف الکل خود منجر به تشدید افسردگی، پرخاشگری و دیگر مشکلات روانی نوجوانان می‌شود و شخصیت و ویژگیهای آنان را تغییر می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ویژگی های نوجوان کلیک کنید.
افرادی که شاهد خودکشی والدین خود به خصوص والد همجنس بوده‌اند بیشتر در معرض این معضل و افکار مرتبط با آن قرار می‌گیرند. خطر خودکشی در فرزند دختر به طور چشمگیری با سابقه‌ی خودکشی مادر ارتباط دارد و از آن تأثیر می‌پذیرد.
مهمترین عواملی که می‌تواند به پیشگیری از خودکشی در نوجوان کمک کند، تلاش برای بیرون آوردن وی از انزوای خود و توجه و رسیدگی به افسردگی و خلق پایین او است. همچنین کمک به نوجوان برای یافتن اهداف و انگیزه‌ها احتمال پرورش افکار خودکشی را کاهش می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه راه‌های ایجاد انگیزه در نوجوانان کلیک کنید.
روابط مثبت والدین با فرزندان تا حد زیادی باعث ایجاد آرامش روانی و افزایش امید به زندگی در نوجوانان می‌شود. درک والدین از تغییرات شدید جسمانی و روانی نوجوان بسیار ضروری است. مسائلی مانند فهم احساسات نوجوانان به جنس مخالف، صحبت در مورد سوالات و تمایلات جنسی نوجوان و ایجاد روابط صمیمانه، به خصوص با والد همجنس (مادر برای دختر و پدر برای پسر) پیش‌بین بسیار مهمی در اصلاح تفکر مربوط به خودکشی است. به همین دلیل آگاهی والدین از رفتار صحیح با نوجوان ضرورت می‌یابد. پیشنهاد می‌کنیم مقاله رفتار صحیح با نوجوان را مطالعه کنید.
مدارس محل خوبی برای ارائه آموزش و پشتیبانی بیشتر در پیشگیری از خودکشی هستند. همسالان کودک می‌توانند تأثیر بسیار مهمی در تفکر و رفتارهای کودک بگذارند. مدرسه یک محیط ایده آل برای آموزش دادن به کودک و نوجوان در مورد رفتارهای پرخطر است و حمایت‌های معلمین و مربیان می‌تواند به آسانی در بهبود شرایط روحی کودک و نوجوان کمک کند. اصلاح روابط کودک با همسالان و دوری از افرادی که سابقه رفتارهای پرخطر مثل مصرف الکل و مواد مخدر، خشونت‌های خیابانی و خانواده‌های بیمار دارند می‌تواند در پیشگیری از اقدام به خودکشی مؤثر باشد.
تعدادی از نشانه‌ها و علائمی که مربوط به خودکشی و تفکرات آن است شامل موارد زیر می‌باشد:
_تهدید‌های کلامی مستقیم و غیر مستقیم مانند «کاش خودم را از دست شما خلاص می‌کردم، دلم می‌خواهد جایی برم که هیچکس نباشد»
_گفتن جمله‌هایی مثل «من خیلی عمر زیادی نخواهم داشت یا می‌خواهم ببینم اگر اتفاقی افتاد بعدش چه می‌شود»
_دور انداختن وسایل ارزشمند و مورد علاقه
_یک دوره شادی بیش از حد بعد از دوره افسردگی
-بیان کردن افکار عجیب و غریب و غیرواقعی
لازم است که والدین صحبت‌های حتی پراکنده فرزندانشان در مورد زندگی پس از مرگ، پایان زندگی و تهدید نوجوان به خودکشی را بسیار جدی گرفته و موضوع را فورا با متخصصان مربوطه در جریان بگذارند. تلاش برای ایجاد آرامش در فرزند و ایجاد روابط صمیمانه، محترمانه و سرشار از توجه می‌تواند به آرامش روانی کودک کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه نحوه برخورد با تهدید به خودکشی در نوجوانان کلیک کنید.
کنترل روابط و اهمیت و توجه به دوستان صمیمی فرزند به صورت کاملا همدلانه و محترمانه می‌تواند باعث ایجاد اعتماد در کودک و به طبع آن ایجاد حس دلبستگی در او بشود. این احساسات چیزی است که کودک و نوجوان را به زندگی امیدوار و او را در زندگی نگه می‌دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر از تأثیرات دوست صمیمی بر نوجوان کلیک کنید.
مسئله خودکشی در نوجوانان بسیار حساس و مهم است و کوچک‌ترین رفتار یا صحبت اشتباه توسط والدین و یا شرایط محیطی نابسامان می‌تواند اثرات جبران ناپذیری بر نوجوان بگذارد. بنابراین در صورت مشاهده نشانه‌ها دریافت مشاوره روانشناسی نوجوان و مشاوره افسردگی ضرورت پیدا می‌کند.
برای دریافت مشاوره در زمینه خودکشی و نحوه پیشگیری از خودکشی نوجوانان می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع : علل خودکشی در نوجوانان | علل و پیشگیری از خودکشی نوجوانان