دروغگویی عادت یا بیماری | شناسایی علت دروغ گویی و راه درمان آن

دروغگویی چگونه پدید می‌آید؟ دروغگویان چه نوع شخصیتی دارند؟ آیا قصد فریب ما را دارند یا از گفتن حقیقت می‌ترسند؟ با این که دروغگویی از هر منظری عملی ناشایست به حساب می‌آید، هر انسانی در طول زندگی‌اش ممکن است بارها دروغ بگوید؛ اما مشکل زمانی به وجود می‌آید که دروغ گفتن به نوعی عادت و اعتیاد تبدیل شود و جنبه‌های زندگی شخص و اطرافیانش را تحت تأثیر قرار دهد. این رفتار دیگر به اندازه قبل زشت انگاشته نمی‌شود و اغلب افراد راحت‌تر دروغ می‌گویند. احتمالا آدم‌ها بیشتر از هر دلیل دیگری از سر ترس دروغ می‌گویند. خودشان را بر سر دوراهی می‌بینند و فکر می‌کنند تنها راه خلاص شدن از وضعیتی که در آن گرفتار شده‌اند، گفتن یک دروغ ساده یا پیچیده است. در ادامه به بررسی علت و شناسایی دروغگویی می‌پردازیم. پیشنهاد می‌کنیم مقاله اهمیت صداقت در زندگی را مطالعه کنید.

منبع : دروغگویی عادت یا بیماری | شناسایی علت دروغ گویی و راه درمان آن

چرا انسان‌ها دروغ می‌گویند؟

مردم گاهی برای کسب موقعیت‌های مهم کاری یا اجتماعی و یا در برخورد با مسؤلیت‌های مهم خانوادگی برای این که بتوانند فرصت و مجالی برای خود بیابند به دروغ متوسل می‌شوند. حتی برخی از افراد مانند شخصیت‌های نمایشی برای جلب توجه و خودنمایی اقدام به دروغگویی می‌کنند. عزت نفس بسیار پایین و افسردگی نیز می‌تواند از علل دروغگویی باشد. در این صورت می‌توانید برای درمان دروغگویی از مشاوره افسردگی کمک بگیرید.

در بسیاری از این موارد دروغگویی در واقع عمق بخشیدن به آرزوهای شخصی و احساس لذت برای لحظاتی کوتاه است. مثلاً زنی که رابطه عاشقانه خود با همسرش را بزرگنمایی کرده و یا شخصی که موفقیت‌های اجتماعی و یا ورزشی را بسیار بزرگ‌تر جلوه می‌دهد، در واقع چهره‌ای غیر واقعی از خودِ آرمانی‌اش را نشان می‌دهد.

همچنین بسیاری از افراد نشانه‌هایی از عدم تعادل روانی و ضعف شخصیت را از خود نشان می‌دهند، که گاهی در تجربیات دوران کودکی و نحوه تربیت اشتباه خانوادگی آن‌ها ریشه دارد. دروغگویی بیمارگون ناشی از نقصی در بخشی از مغز است که مسئول همدلی و دلسوزی است. در حقیقت ممکن است حتی در نیمی از مواقع فرد متوجه نشود که دارد دروغ می‌گوید، زیرا نسبت به آن آگاه نیست.

این افراد در بیشتر مواقع واقعا باور دارند که در حال گفتن حقیقت هستند. این افراد ممکن است به اختلال شخصیت خودشیفتگی، ضد اجتماعی و روان ‌آزردگی مبتلا باشند. در این اختلالات کمبود همدلی به میزان زیادی وجود دارد و این افراد نمی‌توانند به شیوه‌ای معمول مانند دیگران همدلی کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلال شخصیت ضد اجتماعی کلیک کنید.

از دیگر علت‌های ناخودآگاه پشت صحنه در دروغ گویی تمایل به داشتن حس قدرت در برابر دیگران است. این موضوع برای افرادی که دارای شخصیت بسیار حساس و نفوذ‌پذیری هستند، بسیار خطرناک است؛ زیرا  شخصیت‌های خودشیفته می‌توانند به این افراد آسیب بزنند.

اعتیاد به دروغگویی

برخی از افراد به دروغگویی اعتیاد دارند به گونه‌ای که هنگام صحبت کردن دروغ گفتن را اولویت خود قرار می‌دهند و هیچ‌وقت نمی‌توانند حقیقت را بیان کنند. این افراد به صورت ناخودآگاه دروغ می‌گویند و به این رفتار عادت کرده‌اند. قرار گرفتن در معرض تربیت نادرست می‌تواند از علل بروز این اتفاق باشد. معمولا این افراد ثبات شخصیتی ندارند. اگر علت دروغگویی خود را نمی‌دانید بهتر است ابتدا به خودشناسی برسید و جنبه‌های مختلف شخصیتی و روان خود را بررسی کنید. در این زمینه می‌توانید از مشاوره روانشناس نیز بهره‌مند شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه خودشناسی کلیک کنید.

از چه سنی افراد شروع به دروغگویی می‌کنند؟

در سن سه یا چهارسالگی همه انسان‌ها شروع به دروغ گفتن می‌‌کنند. دراین مرحله از رشد مغزی افراد متوجه می‌شوند که چه ابزار قدرتمندی در اختیار دارند و می‌توانند از آن برای بازی با واقعیت استفاده کنند؛ این ابزار قدرتمند زبان است. دروغ گویی در کودکان نشان دهندۀ هوش و تفکر است. چون کودک می‌داند اگر راست بگوید با پیامد خاصی مواجه می‌شود. لذا راه دروغ گفتن را پیش می‌گیرد تا از پیامد ناخوشایند رفتار خود رها شود. البته دیر یا زود خواهد فهمید که دروغ ‌گفتن بد است و نباید این کار را انجام دهد. با این حال همه‌ ما گاهی دروغ می‌ گوییم. اما مسئله این جاست که برخی افراد به‌ صورت بیمارگون دروغگو هستند؛ به این معنا که نمی‌‌توانند انتشار اطلاعات غلط در مورد خود و دیگران را متوقف کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه دروغ گویی در کودکان کلیک کنید.

روانشناسی دروغ

یکی از دیدگاه‌هایی که روانشناسان به صورتی گسترده روی آن کار کرده‌اند، موضوع روانشناسی دروغگویی است. آن‌ها معتقدند زمانی که افراد دروغ می‌گویند، دچار هیجاناتی چون ترس، احساس گناه و یا رضایت خاطر می‌شوند. این هیجانات که در چهره فرد نیز نمایانگر می‌شود، می‌تواند یکی از سرنخ‌هایی باشد که افراد می‌توانند متوجه دروغگویی فرد مقابل شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه نشانه های آدم دروغگو کلیک کنید.

روش های شناسایی دروغگویی

شاید با دانستن موارد زیر تصور کنید که پس دیگر از امروز می‌توانید متوجه دروغ دیگران شوید. اما دانستن این موارد مانند این است که شما در رابطه با بازی تنیس اطلاعات زیادی داشته باشید، اما در عمل تا وقتی تمرینی نداشته باشید، هیچ وقت نمی‌توانید قهرمان المپیک شوید، دانستن این موارد نیز هر چند جذاب است، اما توجه داشته باشید که تا وقتی تمرین نداشته باشید، نمی‌توانید کارشناس این کار شوید. با تمرین موارد زیر می‌توانید مهارت لازم برای شناسایی دروغ گویی را به دست بیاورید:

_تفاوت بین زبان بدن با آنچه بیان می‌شود می‌تواند نشان دهنده دروغگویی باشد. برای مثال افراد دروغگو در هنگام صحبت کردن هیچ گاه دست‌های خود را حرکت نمی‌دهند.

_این افراد با لکنت حرف می‌زنند.

_اطلاعاتی بسیار بیشتر از آنچه خواسته‌اید به شما عرضه می‌‌کنند.

_دروغگوها معمولا از جملات طولانی‌تر استفاده می‌‌کنند.

_از بیان عبارت (من) اجتناب می‌‌کنند.

_روی جزییات زیادی تاکید می‌‌کنند.

_از عبارات مبالغه آمیز و تاکیدی زیاد استفاده می‌‌کنند.

_تظاهر به نشنیدن حرف شما می‌‌کنند

_آن‌‌‌‌‌ها کلمات و عبارات خود را تکرار می‌‌کنند.

_در مواقع حساس کشف دروغ، بلافاصله موضوع بحث را عوض می‌کنند.

چند ترفند برای تشخیص فرد دروغگو!

هروقت احساس کردید یک نفردروغ می‌‌گوید سریعا بحث را تغییر دهید و به موضوع دیگری بپردازید. اگر دیدید مخاطبتان به راحتی تغییر بحث را پذیرفت و درباره موضوع جدید به راحتی سخن گفت حتما به صداقتش شک کنید. زیرا در این جور مواقع آدم‌‌های صادق که حرف راستی برای شما می‌زدند گیج می‌شوند و رشته افکارشان پاره می‌شود.

سکوت کردن در میان صحبت‌ها بیشترین اضطراب را به فرد دروغ گو می‌دهد. هر از گاهی در میان صحبتتان سکوت کنید و میزان اضطراب و نگرانی او را بسنجید. هیچ چیز به اندازه مکث و فکر درباره سوال بعدی شما او را به استرس نمی‌اندازد.

آسیب‌های دروغگویی

آسیب‌های دروغگویی به دو بعد اجتماعی و روانی تقسیم می‌شوند.

آسیب‌های اجتماعی دروغگویی

_برملا شدن دروغ و رسوایی، اولین آسیبی است که فرد دروغگو را تهدید می‌کند.

_بی‌آبرویی، از دیگر زیان‌های اجتماعی دروغ است. هنگامی که چند دروغ از فرد ثابت شود، تنها چیزی که نصیب او می‌شود بی آبرویی است.

_بی‌اعتمادی، و بی‌ارزش شدن سخنان دروغگو نزد مردم به گونه‌ای که دیگر کسی به حرف‌هایش اعتماد نمی‌کند.

_مورد تمسخر واقع شدن؛ از پیامدهای ناخوشایند اجتماعی دروغ، به سخره گرفتن و کوچک شمردن دروغگو است؛ خواه در حضور او و خواه در غیبت او.

آسیب‌های روانی دروغگویی

_اضطراب درونی. دروغگو همواره از ناراحتی درونی رنج می‌برد زیرا می‌خواهد دروغش برملا نشود و پیوسته نگران است که مبادا دیگران به صداقتش شک کنند و همیشه این بار سنگین را به دوش می‌کشد.

_فراموشی، نیز یکی از بیماری‌های روانی است که دروغگو به آن گرفتار می‌شود. انسان دروغگو، دروغی را که می‌گوید، یادش نمی‌ماند و در صورتی که بخواهد دروغ خود را تکرار کند به گونه‌ای دیگر آن را نقل می‌کند.

_از بین رفتن شرم و حیا و عادی شدن موضوع، باعث می‌شود فرد از روی عادت شروع به دروغگویی کند.

واکنش صحیح در برابر دروغگویی افراد

همه افراد از شنیدن دروغ بیزارند و بعد از پی بردن به آن آشفته و خشمگین می‌شوند. در صورتی که متوجه شدید شخصی به شما دروغ می‌گوید چه واکنشی باید نشان دهید؟ لازم است ابتدا از دروغگویی فرد مقابل اطمینان داشته‌باشید. سپس بهتر است قبل از بروز واکنش شدید سؤالاتی را از خود بپرسید و سعی کنید نیت فرد دروغگو را متوجه شوید؛ آیا فرد دروغگو با صحبت‌هایش قصد محافظت از خود و یا دیگری را دارد؟ آیا به خاطر واکنش و رفتار سختگیرانه‌ی شما به دروغ گفتن پناه آورده‌است؟ آیا دروغ او آسیب زیادی به شما وارد کرده؟ همیشه در حال دروغ گفتن است و یا تنها در موارد محدود دست به این کار می‌زند؟ حفظ رابطه‌تان با او چقدر ارزش دارد؟

در مقابل دروغگویی افراد چه کنیم؟

زمانی که پاسخ این سؤالات را بدهید احتمالا واکنش بهتری از خود نشان خواهید داد. در برخی موارد بهتر است به روی خود نیاورید و از دروغ طرف مقابل خود گذشت کنید اما در موارد دیگر می‌توانید راهکارهای زیر را به کار ببرید:

• مطمئن شوید که فرد مقابل دروغ می‌گوید و در صورت امکان اسناد کافی برای اثبات دروغ گردآوری کنید.
• هرگز در جمع دروغ او را برملا نکنید و محیطی خصوصی و امن را در نظر بگیرید تا باعث ترس و خجالت او نشود.
• به او فرصت بیان حقیقت و جبران بدهید.
• در صورتی که شخص مقابل دروغ خود را قبول نکرد مدارک خود را رو کنید و اگر باز هم نپذیرفت عواقب و پیامدهای رفتارش را به صورت مسالمت‌آمیز توضیح دهید.
• در صورتی که شخصی مدام به شما دروغ می‌گوید با صحبت کنید و امتیازات و دسترس‌هایی که به او داده‌اید را پس بگیرید. برایش توضیح دهید که اعتماد خود را نسبت به او از دست داده‌اید.
• در نهایت بهترین کار این است در صورت امکان روابط خود را با فردی که مدام در حال دروغگویی است و این امر به صورت یک عادت و اعتیاد رفتاری برای او درآمده، قطع کنید.
• لازم نیست هر بار که دروغی می‌شنوید از خود واکنشی نشان دهید به خصوص اگر دروغ فرد پیامد ناگواری نداشته‌باشد. در صورتی که روابطتان با آن شخص برایتان مهم است بهتر است خوددار باشید و به دنبال علت دروغگویی طرف مقابل باشید و به او فرصت جبران بدهید.
  

برای دریافت مشاوره در زمینه دروغگویی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

منبع : دروغگویی عادت یا بیماری | شناسایی علت دروغ گویی و راه درمان آن