سندرم آسپرگر چه نوع بیماری است؟ نشانگان آسپرگر چیست؟ ممکن است شما هم با افرادی مواجه شده باشید که زود کلافه میشوند، توانایی کمی در برقراری ارتباط اجتماعی دارند، از آدمها فرار میکنند و حضور دیگران بیش از هر چیز آنها را آزار میدهد، همچنین به شکل وسواسی به یک موضوع خاص بیش از اندازه اهمیت میدهند. شاید برایتان سوال پیش بیاید که چرا این افراد اینگونه رفتار میکنند؟ حتی ممکن است این علائم را در نزدیکانتان ببینید و به همین دلیل علت یابی و به دنبال آن یافتن راه حل مناسب برای درمان مهمتر میشود. در این شرایط امکان تشخیص اختلال آسپرگر وجود دارد. تشخیص نهایی توسط متخصص صورت میگیرد. در این مقاله توضیح دادهایم آسپرگر که در طیف اختلالات طیف اوتیسم قرار میگیرد، چه علائم و عللی دارد. برای کسب اطلاعات در زمینه اختلالات طیف اوتیسم کلیک کنید.
منبع : سندرم آسپرگر | نشانگان ، علل و درمان آسپرگر
سندرم آسپرگر جزء اختلالات عصبی رشدی است که پیشتر به عنوان یک اختلال مجزا طبقه بندی میشد. امروزه آسپرگر در طبقه اختلالات طیف اوتیسم قرار میگیرد. در ارتباط با این افراد متوجه میشوید که هوش آنها به اندازه دیگر افراد جامعه است. اما مشکلات آنها در زمینه مهارتهای اجتماعی مشهود است. این اختلال باعث عملکرد متفاوت مغز شده و به دنبال آن، اختلال در مهارتهای ارتباطی و حرکتی به وجود میآید. اگر در جهت بهبود آن تلاشی صورت نگیرد فرد مبتلا در بزرگسالی دچار بحرانهای شدیدی خواهد شد. هر چند بزرگسالان مبتلا به این اختلال نیز میتوانند در جهت بهبود وضعیت خود اقدام کنند. برای کسب اطلاعات در زمینه دیگر اختلالات عصبی رشدی کلیک کنید.
در ابتدا باید بدانیم که نمودهای بیرونی سندرم آسپرگر در افراد مختلف متفاوت است. راه و روشی که هر فرد برای درک دنیای اطراف و حل مشکلاتش در پیش میگیرد، باعث این تفاوت میشود. به علاوه علائم سندروم آسپرگر در کودکان و بزرگسالان فرق دارد. برای اطلاع از راههای شناسایی علائم اوتیسم و اختلالات طیف اوتیسم کلیک کنید.
کودکان مبتلا به آسپرگر مدام جیغ میکشند. ممکن است اطرافیان خود را بزنند و به آنها آسیب جدی وارد کنند و در آن لحظات نسبت به احساسات اطرافیانشان کاملا بی توجه باشند.
این کودکان سر مسائل بسیار پیش پا افتاده مدام جر و بحث میکنند. وقتی به یک موضوع علاقه مند میشوند آنقدر سرگرمش میشوند که به طور کلی ارتباطشان با دنیای بیرون قطع میشود در این حالت اگر صدایشان کنید پاسخی دریافت نخواهید کرد. به دلیل این ویژگیها این کودکان به ندرت میتوانند دوستی برای خود دست و پا کنند.
کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر معمولا تأکید زیادی بر علائق خود دارند و در مورد آنها صحبت میکنند. اغلب علاقه و تعریف از خود و موضوعات مورد علاقه را بارها به صورت جملات تکراری بیان میکنند. در واقع آنها به تکرار مداوم و بیش از حد یک حرکت و یا صحبت علاقه زیادی دارند و این موضوع گاه والدین و اطرافیان را کلافه میکند. کودکان با نشانگان آسپرگر از تغییر بیزارند و برای مثال هر روز برای صبحانه یک چیز میخورند و یا عادت دارند اسباب بازیهای خود را به یک شیوه تکراری پشت سر هم ردیف کنند. تغییر محل زندگی و یا تغییر مدرسه آنها را به شدت آشفته میکند.
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد درصدی از کودکان دارای آسپرگر با افزایش سن کمی بهبود مییابند. اما این به نوعی ریسک محسوب میشود و نمیتوانیم علائم را نادیده بگیریم. بنابراین اگر این علائم در سنین کم تشخیص داده نشوند و درجهت کنترل و بهبود آنها تلاشی صورت نگیرد، متاسفانه این اختلال در تمام عمر همنشین فرد باقی میماند و او را آزار میدهد. بزرگسالان دارای آسپرگر علاقمند به پیروی از هنجارهای اجتماعی نیستند، دایره دوستانشان بسیار کوچک است و ترجیح آنها به انزواطلبی است.
ضمن اینکه فاقد مهارتهای اجتماعی لازم جهت ارتباط نیز هستند. این افراد تا پایان عمر معمولا تنها زندگی میکنند و به مرور دچار کم توانی حرکتی میشوند. اختلال حرکتی در انجام امور ساده مانند راه رفتن یا دویدن مشخص نیست، اما در حرکات کمی پیچیدهتر مثل؛ دوچرخه سواری یا توپ بازی خودش را نشان میدهد. این افراد ممکن است به همین دلیل از طرف اجتماع به لحاظ فیزیکی آسیب فراوانی ببینند. مبتلایان به آسپرگر در برابر استرس حساسیت بیش از اندازه دارند. طول عمرشان کوتاه است و در شرایط سخت بیش از حد افسرده و خشمگین میشوند.
در صورتی که علائم ذکر شده را در کودک خود مشاهده کردید لازم است برای کسب اطمینان و تشخیص قطعی از افراد متخصص کمک بگیرید. روانشناس رفتارهای کودک را مورد بررسی قرار میدهد و مشکلات رفتاری و احساسی را مورد ارزیابی و درمان قرار میدهد. علاوه بر این لازم است به متخصص مغز و اعصاب نیز مراجعه کنید تا شرایط مغزی و آسیبها را مورد بررسی قرار دهد و تشخیص قطعی در مورد فرزند شما صورت بگیرد.
همچنین روانپزشک مشکلات کودک را در زمینه سلامت روان مورد بررسی قرار میدهد و داروهای مورد نیاز را تجویز میکند. همانطور که واضح است تشخیص این اختلال با همکاری چند متخصص بهترین نتیجه را به دست میدهد. فرد متخصص ممکن است حتی کودک را در موقعیتهای رفتاری و احساسی گوناگون قرار دهد تا از نشانگان آسپرگر اطمینان حاصل نماید. پزشک و یا روانشناس برای تشخیص بهتر ممکن است سؤالات زیر را از شما بپرسد:
در مورد علل ایجاد این اختلال هنوز هیچ قطعیتی وجود ندارد. محققان بعد از انجام آزمایشهای مختلف احتمال دادهاند که اگر به مغز نوزاد ضمن تولد آسیب وارد شود، نوزاد مبتلا به اختلال آسپرگر خواهد شد. آسپرگر میتواند ناشی از دشواریهای شرایط زایمان نیز باشد. با مشخص نشدن علت اصلی اختلال آسپرگر هنوز هیچ راه حل خاصی جهت پیشگیری از این اختلال یافت نشده است.
گاهی این اختلال برای این افراد یک مزیت به حساب میآید. به عنوان مثال این افراد توانایی بالایی در حل مسائل ریاضی دارند، استعداد فوق العاده آنان در رشتههای کامپیوتری و برنامه نویسی به اثبات رسیده است. در مسائل هنری نیز شدیدا خلاق هستند. حافظهشان بسیار عالی است و قادرند بسیاری از جزئیات گذشته را به خاطر آورند. چون قابلیت تمرکز عمیق و طولانی مدت بر یک موضوع را دارند و به شکل خستگی ناپذیری به آن بپردازند، بنابراین درصد موفقیتشان در یک مهارت خاص بسیار بالا میرود.
افراد مستعد و خلاقی را در زمینههای مختلف میتوان نام برد که نشانگان آسپرگر دارند. به عنوان مثال در زمینه ادبی «دنیل تامت»، در زمینه ورزشی «کریس بکهام»، در زمینه موسیقی «گری نیومن» و در زمینه سینما «آنتونی هابکینز».
نشانگان آسپرگر در پسران 5 برابر بیشتر از دختران بروز پیدا میکند؛ در سالهای اخیر تعداد مبتلایان به اختلالات طیف اوتیسم بدون دلیل مشخص و شناخته شدهای افزایش یافتهاست. مطالعات و تحقیقات انجام شده نشان میدهد در ایالات متحده از هر 110 کودک یک نفر به این اختلال مبتلا است. به صورت کلی از هر 1000 کودک حدودا دو نفر آنها به آسپرگر مبتلا است.
در وهله اول پذیرش این افراد به همان گونهای که خلق شدهاند میتواند تا حد بسیار زیادی باعث احساس امنیت و آرامش آنان شود. اگر بیمار و اطرافیانش متوجه اختلال او هستند و در جهت درمانش کوشش میکنند شما نیز در همین راستا با آنان پیش بروید. اما اگر تشخیص دادید که بیمار و اطرافیانش متوجه اختلال او نیستند با احترام و احتیاط آنان را به یک متخصص ارجاع دهید.
فرد مبتلا به این اختلال در گذر زمان با نقاط قوت و ضعف خود بیشتر و عمیقتر آشنا میشود و تحت تأثیر آموزش صحیح و کسب تجربه میتواند بهبود یابد. آموزش کودکان استثنایی میتواند از زمان طفولیت توسط والدین شروع شود و تا محیطهای اجتماعی دیگر نیز ادامه یابد. ضمن اینکه مداخلات دارویی نیز میتواند مؤثر باشد. در هر صورت روند بهبود زیر نظر یک متخصص امنترین روش است. برای کسب اطلاعات در زمینه کودکان استثنایی کلیک کنید.
والدین کودکان آسپرگر مانند والدین کودکان اوتیسم باید از نحوه برخورد صحیح با این کودکان آشنا باشند. از آنجا که آسپرگر در طیف اوتیسم قرار میگیرد میتوانید با خواندن مقاله نحوه صحیح رفتار والدین با کودکان اوتیسم اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید.
کودکان مبتلا به آسپرگر با یکدیگر متفاوتاند و علائمی متفاوتی نیز ممکن است از خود بروز دهند بنابراین نمیتوان یک روش درمانی واحد را برای آنها تجویز کرد. مشاوره کودک به خانوادههای این افراد کمک میکند تا بهترین روشها را برای تربیت و بهبود مهارتهای کودک، اتخاذ کنند. ترکیبی از روشهای زیر میتوان در درمان این کودکان مفید باشد:
درمانگر در درمانهای گروهی مخصوص به کودکی که مشکلاتی در برقراری ارتباط اجتماعی دارد، سعی میکند تا ارتباط چهره به چهره و تماس چشمی را تقویت کند. کودک بعد از این درمانها میتواند در جمع دوستانش قرار بگیرد و با آنها به تعامل بپردازد. این آموزشها ممکن است تا مدتها طول بکشند و روند بهبود بسیار کند است. در صورتی که رفتارهای عمومی کودک اصلاح شده باشد، رفتارهای اجتماعی او نیز بهبود مییابند.
متخصص کودکان استثنایی در این نوع درمان بر روی گفتار کودک کار میکنند و به او کمک میکنند تا بتواند با استفاده از کلمات مناسب با دیگران ارتباط برقرار کند. ممکن است کودک مبتلا در صحبت کردن مشکلی نداشتهباشد اما گاه لازم است طرز صحبت کردن و نوع کلماتی که به کار میبرد و یا تن صدای او هنگام حرف زدن اصلاح شود. مثلا در این آموزشها و این نوع درمان میتواند تن صدای متعجب را از تن صدای عصبانی تشخیص داده و از آنها در موقعیتهای مناسب استفاده کند. در این حین استفاده از زبان بدن نیز به کودک مبتلا آموزش داده میشود.
در این نوع درمان بر احساسات و افکار کودک مبتلا کار میشود. متخصص کودکان استثنایی به فرزند شما کمک میکند تا افکار خود را تغییر دهد و احساساتش را به شیوهای سازگارتر به دور از پرخاش بروز دهد. بعد از درمان میتواند به یک کنترل نسبی در مورد رفتارهای پرخاشگرانه و ناگهانی و وسواسهایش دست یابد.
در این روش رفتارهای مثبت و مناسب کودک تشویق و تقویت میشوند و رفتارهای مخالف با آنها که از نشانگان آسپرگز نشأت میگیرند، حذف میشوند و یا کاهش می یابند. همچنین در این روش درمانگر استعدادهای کودک مبتلا را شناسایی کرده و سعی میکند آنها را تقویت کند و افزایش دهد.
هیچ گونه دارویی مخصوص کودکان مبتلا به آسپرگر از طرف سازمان دارو و درمان تعریف نشدهاست، با این حال گروهی از داروها میتوانند در درمان اختلالات همراه با آسپرگر مانند افسردگی، استرس و اضطراب مؤثر باشند. پزشک ممکن است بر اساس صلاح دید خود داروهای ضد روانپریشی، مهار کنندههای باز جذب سروتونین انتخابی و یا داروهای تحریک کننده تجویز کند.
گاه برای درمان این کودکان از رژیمهای غذایی خاصی استفاده میکنند که فاقد گلوتن و حاوی مکملهای ویتامینی است. گنجاندن روغن ماهی در تغذیه این کودکان به کاهش استرس و اضطراب و مشکلات شناختی در آنها کمک میکند. از دیگر درمانهای جایگزین برای این کودکان میتوان به درمان یگپارچگی حسی، طب سوزنی، ماساژ درمانی و البته موسیقی درمان اشاره کرد که تأثیر بسزایی در کاهش علائم این بیماران دارد. پیشنهاد میکنیم مقاله موسیقی درمانی در کودکان اوتیسم را مطالعه کنید.
مبتلایان به سندرم آسپرگر به دلیل ضعف مهارتهای اجتماعی اغلب نمیدانند چطور از دیگران تعریف و تمجدید کنند. این مشکل با نقش بازی کردن قابل حل است. همچنین روش دیگر آن است که درمانگر از آنها میخواهد تا رفتارهای دیگران را تماشا کند و اشتباهات آنها را حدس بزند.
کودکان مبتلا به آسپرگر معمولا از کتابهایی که عکس دارند لذت میبرند و دوست دارند آنها را تماشا کنند مخصوصا کتابهایی که عکس چهره در آنها کشیده شده؛ این کتابهای داستان با عکسها حالات عاطفی گوناگون را نشان میدهد و میتواند بسیار مفید باشد. کتابهایی که موقعیتهایی را توصیف میکنند و شامل حرکات و اعمال خاصی هستند برای کمک به این کودکان مؤثرند.
برای دریافت مشاوره در زمینه شناخت اختلال آسپرگر و شیوه های کنترل و بهبود آن می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.