تغذیه در کودکان زیر یکسال از اهمیت بسزایی برخوردار است. بسیاری از کودکان از شیر مادر تغذیه میکنند اما ممکن است کودکان به دلایل مختلفی از شیر خشک استفاده نمایند. در واقع کودکانی که شیر مادر را میخورند تمام مواد مغذی را دریافت میکنند اما کودکانی که به دلایلی مانند کمبود شیر در مادر، عدم وزن گیری و ضعف در مکیدن از شیر مادر محروم میشوند لازم است که جایگزینی برای تغذیه آنها پیدا شود که بهترین جایگزین شیر خشک است. مسلم است که این نوع شیر به اندازه شیر مادر برای کودکان مفید نیست اما جای نگرانی نیست، چرا که تا حد زیادی نیاز آنها را برطرف میکند. شما می توانید با خواندن مقاله نیازهای اولیه کودکان تجربه شیرین تری از شروع مادری خود داشته باشید. در ادامه به بررسی کامل این موضوع خواهیم پرداخت پس همراه ما باشید.
شیر مادر بهترین تغذیه برای نوزاد است چرا که ترکیبات موجود در شیر مادر مناسب بدن نوزاد بوده و تمام مواد مغذی را به بدن او میرساند. بدن نوزاد به راحتی میتواند شیر مادر را هضم کند و دچار مشکلات گوارشی نخواهد شد. شیر خشک معمولا به عنوان جایگزین شیر مادر استفاده میشود و دو نوع دارد که در نوع اول آنهایی میباشند که با شیر گاو ساخته شده و در نوع دوم آنهایی هستند که با مواد گیاهی تولید میشوند.
شیر خشک ساخته شده با شیر گاو بهترین نوع برای نوزادان هستند. شیر گاو به تنهایی بسیار سنگین است و بدن نوزاد نمیتواند آن را هضم کند اما زمانی که از آن برای ساخت این نوع شیر استفاده میشود بسیار مقوی و زودهضم خواهد شد. شیر خشکهای گیاهی نسبتا دیر هضم هستند و توصیه میشود که تا حد امکان از آنها استفاده نشود. البته برخی مواقع پزشک مصرف این نوع شیر خشک را تجویز میکند که در آن شرایط حتما باید آن را کودک مصرف کند.
برای شناخت بیشتر در زمینه دادن شیرگاو به نوزاد کلیک کنید.
شیر خشک برای برخی از نوزادان ضروری است چرا که ممکن است مادر شیر کافی نداشته باشد و یا مادر در دسترس نباشد. در این صورت راهکاری به جز تغذیه نوزاد به این شیوه وجود ندارد اما در هر حال جای شیر مادر را نخواهد گرفت چرا که ترکیبات موجود در شیر مادر باعث تقویت سیستم ایمنی نوزاد میشود در حالی که این ترکیبات در شیر خشک وجود ندارد. نوزادان نیازهای تغذیهای بسیار زیادی دارند و اگر تمام این نیازها برطرف نشود، امکان آسیب در دراز مدت وجود دارد.
شیر خشکها با توجه به نیاز مصرف کننده به چند نوع تقسیم میشوند که شامل موارد زیر هستند.
به نوزادانی که با وزن کمتر از 2500 گرم به دنیا میآیند نوزاد زودرس یا نارس گفته میشود. این نوزادان نیازهای ویژهای دارند و شیر خشک آنها نیز متناسب با نیازهای تغذیهای آنها تهیه میشود. این شیر خشکها نسبت به سایر شیرها کمی گرانتر هستند.
برخی از کودکان نسبت به شیر خشکهای معمولی حساسیت دارند. از نشانههای حساسیت به شیر خشک میتوان به عدم وزن گیری، دانههای قرمز روی پوست، مدفوع خونی، اسهال و استفراغ و بی قراری اشاره کرد. در صورت مشاهده این علائم در فرزندتان به پزشک مراجعه نمایید.
هرچه سن نوزاد بالاتر میرود نیاز او به مواد غذایی بیشتر میشود. به همین دلیل برندهای شیر خشک محصولات خود را بر اساس سن کودک تقسیم بندی میکنند. این تقسیم بندی از تولد تا 6 ماهگی، 6 ماهگی تا 2 سالگی و 3 سالگی به بعد میباشد. هرچه سن کودک بالاتر میرود قیمت آن نیز کمی افزایش مییابد.
علاوه بر کودکان، بزرگسالان نیز از شیر خشک استفاده میکنند. برخی ورزشکاران از آن به عنوان مکمل استفاده مینمایند. برخیها به وسیله آن غذا و شیرینی میپزند و عدهای به دلیل علاقه به طعم شیر خشکها آن را میل میکنند. ترکیب شیر خشک بزرگسالان با سایر شیر خشکها فرق میکند. شیر موجود در این نوع به صورت کامل خشک میشود تا با اضافه کردن آب بتوانند آن را مصرف کنند. لازم به ذکر است که مصرف بیش از حد شیر خشکها برای بزرگسالان میتواند باعث چاقی و مشکلات پوستی شود.
برای آگاهی بیشتر در زمینه حساسیت نوزاد به شیر خشک کلیک کنید.
برخی از کودکان نسبت به ترکیبات معمول شیر خشکها حساسیت دارند. به همین دلیل برخی از انواع آن متناسب با حساسیت کودکان ساختار متفاوتی دارد که شامل موارد زیر هستند.
برخی از کودکان به لاکتوز موجود در شیر حساسیت دارند و یا به دلیل بیماریهای خاص نباید لاکتوز مصرف کنند. برای این کودکان شیر خشک بدون لاکتوز تجویز میشود.
این شیر خشک گیاهی است و به جای شیرگاو از سویا ساخته میشود. کودکانی که به شیر گاو حساس هستند میتوانند از این نوع استفاده کنند. لازم به ذکر است که مصرف سرخود و مداوم این نوع توصیه نمیشود چرا که با مشکلاتی برای کودک همراه است و باید با تجویز پزشک مصرف شود.
برخی از کودکان سیستم گوارش ضعیف و حساسی دارند و شیر خشکهای بدون لاکتوز و مبتنی بر سویا نیز با بدن آنها سازگار نیست. برای این کودکان شیر خشکهای هایپوآلرژنیک تجویز میشود و نسبت به سایر شیرها گرانتر است.
برای آشنایی بیشتر در زمینه غذای کودک زیر یک سال کلیک کنید.
_ برخی از کودکان قدرت مکیدن بسیار ضعیفی دارند و نمیتوانند سینه مادر را به خوبی در دهان بگیرند. این کودکان با شیر مادر سیر نمیشوند و لازم است که با شیر خشک و شیشه شیر تغذیه شوند.
_ برخی از نوزادان به خوبی وزن گیری نمیکنند و رشد آنها با مشکل مواجه میشود. به طور معمول پزشک توصیه میکند که این نوزادان نیز از شیر خشک استفاده کنند.
_ برخی از مادران شیر کافی ندارند و یا به دلایل متعدد نمیتوانند به طور مرتب به فرزند خود شیر دهند. در این صورت توصیه میشود که برای کودک از شیر خشک استفاده شود.
زمانی که مادر با سینه خود به فرزند شیر میدهد او را در آغوش گرفته و تماس چشمی برقرار میکند. در این شرایط کودک احساس آرامش و امنیت را از وجود مادر دریافت میکند. کودکی که به هر دلیلی از شیر مادر محروم است نباید از آغوش مادر هم محروم شود. در هنگام دادن شیر خشک به فرزندتان او را در آغوش گرفته و زیر سینههایتان قرارش دهید. کودک را طوری در آغوش بگیرید که حالت نیمه نشسته داشته باشد چراکه شیر خوردن در حالت خوابیده برای کودک خطر دارد. شیشه شیر باید طوری قرار گیرد که هوای زیادی وارد دهان کودک نشود.
با توجه به دلیل مصرف شیر خشک و نیاز کودک، میزان آن متفاوت بوده و لازم است که در مورد میزان دقیق مصرف با پزشک مشورت کنید. به طور کلی میتوان گفت که مصرف 60 تا 120 سی سی مشکلی ندارد و در صورت نیاز مادر میتوانید تا سه بار در روز به کودک شیر دهد. مصرف بیشتر آن به صورت خودسرانه توصیه نمیشود چراکه باعث چاقی کودک میگردد.
به طور معمول کودکان بعد از شیش ماهگی میتوانند غذاهایی همچون فرنی و حریره بادام بخورند. در صورتی که کودک به خوردن غذا تمایل نشان میدهد و به خوبی وزن میگیرد میتوانید مصرف شیر خشک را قطع کنید اما اگر با قطع آن کودک دچار کاهش وزن شد با پزشک صحبت کرده و با صلاح دید او مصرف دوباره آن را ادامه دهید.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید.
کودکان در فصل تابستان دچار اسهال میشوند به همین دلیل مصرف شیر خشک در تابستان نباید قطع شود اما برخی مواقع باعث شدید شدن اسهال میشود. در این شرایط با پزشک مشورت کنید و در صورت موافقت آن را قطع کنید. در صورت تجویز پزشک میتوانید از غذاهای کمکی و مکمل استفاده کنید. کودکانی که شیر مادر را میخورند دچار هیچ مشکلی نخواهند شد پس توصیه میشود که بدون دلیل شیرمادر را از کودک دریغ نکنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه شیر خشک می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.