ماساژ کودک | آموزش کامل روش های ماساژ کودک

ماساژ کودک چه فوایدی دارد؟ بسیاری از پزشکان به مادران توصیه می‌کنند نوزاد و کودک خود را ماساژ دهند؛ اما برخی از مادران به خصوص مادرانی که برای اولین بار بچه دار شده‌اند از روش‌های صحیح این کار اطلاع ندارند. ماساژ تأثیرات قابل توجهی بر ارتقاء سلامتی، رشد مهارت‌های کودک و افزایش سرعت رشدی او می‌گذارد. به علت ظرافت‌های بدن کودک و حساسیت بالای او، لازم است مادران شیوه‌های مشخص و صحیحی را برای ماساژ بدن کودک خود به کار بگیرند. صبر و حوصله ماساژ دهنده و استفاده از حوله و روغن مخصوص و انتخاب زمان مناسب برای ماساژ حتما باید مورد توجه قرار گیرد. در این مقاله درباره روش‌های ماساژ کودک صحبت خواهیم کرد. پیش از آن توصیه می‌کنیم مقاله مراقبت از نوزاد یک ماهه را مطالعه کنید.

 

منبع: ماساژ کودک | آموزش کامل روش های ماساژ کودک

  

مزایای ماساژ کودک

ماساژ مزایای بسیاری برای کودک دارد. ماساژ بر شرایط جسمی، کمک به بهبود بیماری‌ها، و شرایط روانی کودک اثر می‌گذارد. ماساژ دادن باعث بهبود گردش خون می‌شود و در نتیجه پوست کودک شاداب تر خواهد شد. ماساژ دادن سیتم ایمنی بدن را تقویت کرده و دردهای مزمن را کاهش می‌دهد. اکثر کودکانی که در نوزادی ماساژ داده شده اند، کمتر گریه می‌کنند و در برابر بیماری ها مقاوم تر هستند. این کار به محکم تر شدن عضلات و مفاصل نیز کمک می‌کند.

با انجام ماساژ، دستگاه گوارش تقویت می‌شود و فرایند هضم و دفع غذا بهتر می‌شود. در نتیجه احتمال ابتلا به یبوست، اسهال و قولنج کاهش می‌یابد. این کودکان راحت تر به خواب می‌روند و پس از بیدار شدن سرحال تر هستند. ماساژ دادن به بهبود عملکرد دستگاه تنفسی نیز کمک می‌کند.

علاوه بر نوزاد، والدین نیز از ماساژ دادن بهره می‌برند. این کار باعث احساس لذت و آرامش در والدین می‌شود و آن ها را نسبت به نوزاد شان حساس تر می‌کند. والدین در هنگام ماساژ با نوزاد خود تماس چشمی دارند و به همین دلیل از واکنش های او اگاهی بیشتری به دست می‌آورند. کودکانی که ماساژ دریافت می‌کنند در سلامت خود تجربه‌ای از ارتقا و بهبودی را دارند که شامل موارد زیر است.

• بهبود وضعیت خواب
• کاهش درد کولیک (برای کسب اطلاعات در زمینه کولیک نوزاد کلیک کنید.)
• تقویت سیستم ایمنی بدن
• ارتقاء مهارت‌های حرکتی
• بهبود رشد عقلی کودک

روش ماساژ کودک

برای ماساژ کودک باید حتما از حوله تمیز و روغن مخصوص ماساژ استفاده شود. از آنجایی که ممکن است بدن کودک به روغن ماساژ حساسیت نشان دهد توصیه می‌شود یک روز قبل از انجام ماساژ روغن به نقطه کوچکی از بدن کودک زده شود تا علائم حساسیت احتمالی طی این یک روز بروز پیدا کند.

مادر یا هر کسی که ماساژ می‌دهد باید روی زمین بنشیند و کف پاهای خود را به هم برساند و فضایی لوزی شکل ایجاد کند. پتوی تمیز بین فضای ایجاد شده و روی پاها قرار می‌گیرد. کودک باید لخت شده و به شکلی که سرش روی پاهای ماساژ دهنده قرار گیرد، روی پتو خوابانده شود.

بهترین روغن برای ماساژ کودک

بهترین روغن برای ماساژ کودک، روغن‌های گیاهی است. از روغن‌هایی همچون روغن نارگیل، روغن زیتون و روغن آفتابگردان استفاده کرده و با دست بدن نوزاد را چرب کنید. این روغن‌ها حاوی اسیدهای چرب و ویتامین هستند و برای پوست بسیار مفید می‌باشند. استفاده از روغن نارگیل در هندوستان بسیار رایج است. روغن را بر روی پوست نوزاد بریزید و سپس در جهت خلاف رویش موها ماساژ دهید تا منافذ پوست بسته نشوند. البته توصیه می‌شود که قبل از این کار، کمی از روغن را بر روی دست یا پای کودک بریزید تا از عدم حساست کودک آگاه شوید. از مصرف روغن گردو و فندق خودداری کنید چرا که محرک آلرژی هستند.

موقعیت مناسب برای ماساژ کودک

موقعیت نوزاد در هنگام ماساژ بسیار مهم است به طوری که هم او و هم شما در آن موقعیت راحت باشید. ‌دمای محیط باید مناسب باشد. بهترین دما 24 درجه سانتی گراد یا 75 درجه فارنهایت می‌باشد. دما باید به گونه ای باشد که نوزاد بدون لباس دچار لرزش و سرما نشود. برای انجام ماساژ می‌توانید روی تخت یا فرش حوله ای بیندازید تا هم بدن نوزاد اذیت نشود و هم روغن بر روی زمین نریزد. پخش موسیقی و آواز خواندن نیز تاثیر بسیار خوبی در هنگام ماساژ می‌گذارد.

زمان ماساژ کودک

ماساژ کودک باید در زمان بیداری انجام شود. زمانی که کودک تازه غذا یا شیر خورده و زمانی که خواب آلود است زمان مناسبی برای ماساژ دادن نیست. پاسخ مناسب کودک به شروع ماساژ علامتی است که می‌گوید آیا ماساژ می‌تواند ادامه پیدا کند یا نه. وقتی بعد از اولین حرکت کودک شروع به گریه یا غر زدن می‌کند به این معناست که برای ادامه ماساژ آمادگی ندارد.

شروع ماساژ

وقتی کودک در موقعیت مناسب قرار گرفت و آماده شروع بود می‌توان با حرکتی نرم ماساژ را آغاز کرد. فشارهای نرم به نقاط مختلف بدن از بالا به پایین به عنوان حرکت آغازین ماساژ مناسب است. ممکن است کودک روی بعضی نقاط حساس باشد و واکنش خوبی نشان ندهد یا اینکه به طور کلی از دریافت ماساژ رضایت نداشته باشد. هر گاه کودک واکنشی رضایت بخش از خود نشان داد می‌توان ماساژ را آغاز کرد و در غیر این صورت باید ماساژ را به زمان دیگری موکول کرد.

ماساژ اعضای بدن کودک

ماساژ باید با تمرکز بر هر یک از اعضای بدن کودک و به نوبت انجام شود. هر کدام از اعضای بدن روشی ویژه برای ماساژ دارند که در ادامه مقاله هر کدام از این نواحی بررسی می‌شوند.

1. ماساژ شکم کودک

_دست خود را به صورت عمود بر بدن کودک بگیرید و از زیر قفسه سینه به سمت پایین بکشید. ابتدا با یک دست و سپس با دست دیگر به صورت یک چرخه این کار را تکرار کنید.

_پایین شکم و دور ناف را با نوک انگشتان در جهت عقربه‌های ساعت ماساژ دهید.

_دو طرف شکم را از بالا به پایین ماساژ دهید. این کار را از یک حرکت افقی زیر سینه شروع کنید و در پایین شکم تمام کنید.

_حرکتی نیم دایره را از سمت راست و پایین بدن کودک شروع کنید و از بالای ناف به طرف سمت چپ و پایین شکم کودک حرکت کنید.

_پاهای کودک را به هم بچسبانید، به طرف شکم به آرامی فشار دهید، و به سمت راست بچرخانید. این کار باعث کمک به خارج شدن گازهای شکم کودک می‌شود.

_دستان خود را به صورت افقی روی شکم قرار دهید و چند بار به طرفین حرکت دهید.

توجه: اگر بند ناف به طور کامل بهبود پیدا نکرده است از ماساژ شکم خودداری کنید.

2. ماساژ سر و صورت

_سر کودک را بین دستان خود تاب دهید.

_با نوک انگشتان خود شبیه حرکت شامپو زدن پوست سر و جمجمه را ماساژ دهید. این کار را روی قسمت نرم بالای سر انجام ندهید.

_گوش‌ها را بین انگشت شست و اشاره گرفته و به آرامی مالش دهید.

_مسیری به شکل قلب را روی صورت کودک از پیشانی تا چانه با هر دو دست از دو طرف ماساژ دهید.

_شست‌های خود را بین ابروهای کودک قرار دهید و به دو طرف بکشید.

_انگشتان شست خود را روی پلک بسته کودک قرار داده و بسیار آرام به سمت دو طرف صورت ماساژ دهید.

_از روی قوز بینی به سمت گونه‌ها حرکت کنید و ماساژ دهید.

_با استفاده از نوک انگشتان و در دایره‌های کوچک چانه را ماساژ دهید.

3. ماساژ سینه کودک

_هر دو دست را روی سینه کودک قرار دهید و از جناغ به سمت شانه‌ها حرکت دهید.

_از محل جناغ حرکتی قلبی شکل به سمت شانه‌ها را آغاز کنید و به سمت مرکز سینه دست‌ها را به هم برسانید.

_حرکتی مورب از نزدیک لگن کودک به سمت شانه طرف مقابل آغاز کنید و به سمت لگن برگردید. این کار را از هر دو طرف انجام دهید.

4. ماساژ دست‌های کودک

_با یک دست مچ کودک را بالا بگیرید و با دست دیگر ضربات آهسته‌ای به بازوی او بزنید.

_مچ کودک را با یک دست بگیرید، دست دیگر را دور بازو کودک حلقه کنید و از شانه‌ها به سمت مچ حرکت دهید.

_کف دست کودک را با هر دو انگشت شست از سمت مچ به سمت انگشتان ماساژ دهید.

_پشت دست را از مچ به سمت انگشتان ماساژ دهید. با رسیدن به انگشتان، هر کدام از آن‌ها را به آرامی بکشید.

_مچ دست را با حرکت دایره ای نوک انگشتان خود ماساژ دهید.

_بازوهای کودک را بین دو دست خود بغلطانید.

5. ماساژ پشت

_دستان خود را بر پشت کودک قرار دهید و از زیر گردن تا بالای باسن حرکت دهید.

_دو طرف نخاع کودک را با دایره‌های کوچک به سمت پایین ماساژ دهید. از فشار مستقیم به نخاع خودداری کنید.

_شانه‌ها را با حرکت‌های دایره ای کوچک ماساژ دهید.

_باسن کودک را با حرکت دایره ای بزرگ ماساژ دهید.

_انگشتان خود را شبیه یک چنگک باز کنید و به سمت پایین بکشید.

6. ماساژ پاها

_پای کودک را از قسمت مچ گرفته و ضربه‌های کوچکی به قسمت ران کودک وارد کنید.

_از قسمت مچ پای کودک را بلند کرده، دست خود را دور پای او حلقه کنید و به سمت پایین بکشید.

_کف پای کودک را با حرکت انگشت شست از پاشنه به سمت انگشتان ماساژ دهید.

_روی پا را با دست از بالا به پایین ماساژ دهید و انگشتان پا را به آرامی بکشید.

_دور قوزک پا را با دایره‌های کوچک ماساژ دهید.

_پاهای کودک را به نوبت بین دستان خود گرفته و بغلطانید.

علاوه بر ماساژ دادن والدین باید به دیگر نیازهای فرزندانشان از همان ابتدای تولد توجه کافی داشته باشند. والدین با برنامه ریزی و اتخاذ یک سبک فرزندپروری مناسب به رشد مناسب کودک خود کمک می‌کنند. برای کسب اطلاعات در زمینه سبک های فرزندپروری کلیک کنید.

از جمله اقدمات مورد نیاز برای رشد کافی نوزاد توجه به غذاهای مکمل و نحوه صحیح شیردهی است. برای اطلاع بیشتر از مراقبت‌های مورد نیاز نوزادان و کودکان می‌توانید با متخصصان کودک مشورت نمایید. توصیه می‌کنیم مقالات مکمل های غذایی و شیر دادن به نوزاد را مطالعه کنید.

ماساژ صورت کودک

ماساژ صورت اهمیت بسیار زیادی دارد به همین دلیل جزئیات آن را مرحله به مرحلع در مبحثی جداگانه شرح داده‌ایم:

1. کشیدن انگشت بر روی پیشانی

انگشتان شست خود را در وسط پیشانی کودک و زیر خط رویش موهای او بگذارید. انگشتان را به آرامی و به طرف بیرون صورت کودک بکشید. این کار را در قسمت‌های پایین تر پیشانی نیز ادامه دهید. انگار که بر روی پیشانی کودک خط‌های فرضی می‌کشید.

2. ماساژ دادن شقیقه

انگشتان شست تان را در بالای ابروهای نوزاد بگذارید و آن‌ها را از وسط پیشانی به سمت شقیقه‌ها بکشید. می‌توانید این حرکت را کمی محکم تر انجام دهید. در انتهای این ماساژ، شقیقه‌ها را به صورت چرخشی ماساژ دهید.

3. ماساژ گونه

انگشت‌های شست خود را بر روی استخوان‌های بینی قرار دهید و آن‌ها بر روی استخوان بالای گونه و به سمت بیرون صورت بکشید. انگشت شستتان را بر روی دو طرف پره‌های بینی بگذارید و آن‌ها را به آرامی در قسمت پایین استخوان گونه و به سمت خارج صورت ماساژ دهید.

4. ماساژ بالای لب

انگشت‌های شست را بر روی فرو رفتگی قسمت بالایی لب نوزاد بگذارید و به آرام و به صورت چرخشی ماساژ دهید. این حرکت را به سمت خارج صورت پیش ببرید و در مسیر خط فک که قابل لمس می‌باشد پیش بروید. در انجام ماساژ صورت نوزاد، رضایت فرد ماساژدهنده بسیار مهم است و لازم است که فرد به تاثیر مثبت عمل خود بر روی نوزاد اعتقاد داشته باشد.

5. ماساژ پایین لب

انگشتان شست خود را بر روی قسمت مرکزی لب پایینی نوزاد بگذارید و با انجام حرکت چرخشی، این ناحیه را ماساژ دهید. سپس انگشت‌های خود را به ارامی از هم دور کنید و بر روی خط فک پایینی و به سمت ناحیه خارجی صورت پیش بروید.

6. ماساژ دادن گوش

لبه بیرونی بالای گوش را میان انگشت شست و سبابه بگیرید و آن را به آرامی فشار دهید. ماساژ را با حرکات چرخشی کوچک و به سمت لبه بیرونی نرمه گوش ادامه دهید.

7. ماساژ دادن چانه

از وسط چانه شروع کنید و گوشت و نرمی چانه را در میان انگشت شست و سبابه بگیرید و به آرامی بچرخانید. این حرکت را در مسیر خط فک پایین تا گوش ادامه دهید. در طرف دیگر چانه نیز این حرکت را انجام دهید. سپس به طور هماهنگ، با انگشتان خود دو طرف چانه را به آرامی نیشگون بگیرید.

توجه به خلق و خوی نوزاد

اگر نوزاد یا خودتان بی حوصله هستید لزومی در انجام ماساژ نیست. اگر با گریه و بدخلقی نوزاد مواجه شدید از انجام آن صرف نظر کنید. همچنین لازم نیست که هربار تمام بدن کودک را ماساژ دهید. به خواسته ی او توجه کنید. گاهی مواقع تنها ماساژ یک بخش از بدن همچون پاها کافی است.

نکات مهم برای ماساژ نوزاد

_سطحی که کودک را روی آن ماساژ می‌دهید نباید آنقدری نرم باشد که نوزاد در ان فرو رود.

_وقتی که نوزاد تازه غذا خورده است او را ماساژ ندهید چرا که باعث استفراغ می‌شود. ماساژ نوزاد در هنگام گرسنگی نیز باعث بی‌قراری او می‌گردد.

_از ماساژ کودکی که بیمار است و تب دارد خودداری کنید. در این شرایط بهتر است که او را در آغوش بگیرید.

_زمان و طول مدت ماساژ باید به خواسته نوزاد باشد. در صورتی که او تمایلی به ماساژ نشان نمی‌دهد برای انجام آن اصرار نکنید.

سخن آخر

نوزادانی که مورد نوازش والدین قرار می‌گیرند و از ماساژ بهره‌مند می‌شوند، خلق و خوی آرام‌تری در سال‌های بعدی پیدا می‌کنند. تربیت کودکان از همان دوران نوزادی و از بدو تولد اهمیت دارد. بنابراین لازم است والدین علاوه بر توجه به نیازهای اولیه نوزاد، نیازهای روانی او را نیز تأمین کنند و در جهت ایجاد سبک دلبستگی مناسب در فرزند خود تلاش کنند. برای آگاهی از نحوه صحیح تربیت فرزند در سنین مختلف می‌توانید از راهنمایی‌های مشاوره کودک بهره‌مند شوید.

برای دریافت مشاوره در زمینه مراقبت از کودک و تربیت فرزند می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

منبع: ماساژ کودک | آموزش کامل روش های ماساژ کودک