طرحواره طرد و رها شدگی | راه های تغییر و درمان تله رها شدگی

طرحواره طرد و رها شدگی چیست و چه تأثیری در روابط بین فردی ما می‌گذارد؟ برای درمان اختلالات روانی و مشکلات رابطه‌ای نظریه پردازی به نام جفری یانگ رویکرد طرحواره درمانی را مطرح کرد. از نظر او افراد یک الگوی کلی در ارتباطات خود دارند. اگر این الگوها تحت تأثیر تجارب ناگوار مکرر در دوران کودکی و نوجوانی قرار گرفته باشد افراد بر اساس چارچوب‌های ناسازگارانه و مخربی عمل می‌کنند که یانگ آن‌ها را طرحواره‌های ناسازگار اولیه می‌نامد. طرحواره طرد و رها شدگی یکی از انواع این طرحواره‌های ناسازگار است که در آن فرد دائماً به از دست دادن شریک عاطفی خود می‌اندیشد و از آن می‌هراسد. ما در ادامه تلاش کرده‌ایم تا در این باره توضیحات بیشتری ارائه نماییم پس با ما همراه باشید.

 

منبع: طرحواره طرد و رها شدگی | راه های تغییر و درمان تله رها شدگی 

  

طرحواره طرد و رها شدگی | طرحواره‌های ناسازگار و معنای آن‌ها

جفری یانگ نظریه پرداز و روانشناس آمریکایی است که برای درمان اختلالات روانی و مشکلات بین فردی رویکرد طرحواره درمانی را بنیان نهاد. او در این رویکرد طرحواره‌های ناسازگار اولیه را اساس مشکلات درون فردی و بین فردی معرفی کرد. یانگ تعریف خود از طرحواره را این‌گونه بیان می‌کند که آن‌ها الگوهای فراگیری هستند که بر پایه تجارب گذشته شکل گرفته‌اند و شناخت‌ها، هیجانات و احساسات عمیقی را در بر دارند. طرحواره طرد و رها شدگی به طور کلی به دو دسته طرحواره‌های سازگار و ناسازگار طبقه بندی می‌شوند.

در واقع یانگ معتقد است که اگر طرحواره‌ها کارکرد مناسبی نداشته باشند و به طور بسیار فراگیر تمام جنبه‌های زندگی را تحت تأثیر قرار دهند می‌توانند به عنوان طرحواره‌های ناسازگار شناخته شوند. از آنجایی که اکثر این‌ها در جریان تجربیات ناخوشایند دوران کودکی و نوجوانی شکل می‌گیرند به آن‌ها طرحواره‌های ناسازگار اولیه گفته می‌شود. این نظریه پرداز بر مبنای محتوای طرحواره‌ها و هسته مرکزی آن‌ها، 18 طرحواره‌ ناسازگار اولیه را شناسایی کرده است که طرحواره "طرد و رها شدگی"  یکی از آن‌هاست.

برای اطلاعات بیشتر در زمینه طرحواره درمانی کلیک کنید.

طرحواره طرد و رها شدگی چیست؟

طرد و رها شدگی یکی از طرحواره‌های ناسازگار اولیه است که در پی عدم برقراری دلبستگی ایمن بین کودک و مراقب اولیه شکل می‌گیرد. در واقع تجربه روابطی ناامن با مادر می‌تواند هسته مرکزی شکل گیری این طرحواره باشد. طرحواره طرد و رها شدگی همانند سایر طرحواره‌های ناسازگار اولیه حوزه‌های مختلفی از زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد که شناخت‌ها یا همان باورهای فردی، هیجانات و رفتارها را در بر می‌گیرد. ما در ادامه به هریک این حوزه به طور جداگانه پرداخته‌ایم.

شناخت‌ها و باورهای مرتبط با با طرحواره طرد و رها شدگی

افرادی که از کودکی طرحواره طرد و رها شدگی در ذهن آن‌ها شکل گرفته همواره باور دارند که دیگران غیر قابل پیش بینی هستند. آن‌ها در رابطه عاطفی اغلب بر این باورند که فرد مقابلشان هر لحظه ممکن است ترکشان کند و تنهایشان بگذارد. در همین راستا این انتظار غیر واقع بینانه را از افراد مهم زندگی خود دارند که همواره باید در دسترس باشند و بتوانند نیازهایشان را برآورده کنند. همچنین این افراد دائماً و به طور افراطی نیاز دارند که از حضور فرد مورد نظر خود در رابطه اطمینان حاصل کنند و دریابند که او این ارتباط را قطع نکرده است.

هیجانات مرتبط با طرحواره طرد و رها شدگی

افرادی که دارای این طرحواره ناسازگار اولیه هستند اغلب تجاربی مبنی بر طرد شدن از جانب والدین دارند که دائماً در ذهن آن‌ها تکرار شده و آزار روحی زیادی را ایجاد می‌کند. افرادی که با این وضعیت درگیر هستند معمولا خشم درونی زیادی را نسبت به پدر و مادر خود احساس می‌کنند که نیازمند درمان شدن در طی جلسات روان درمانی است. همچنین این افراد در روابط عاطفی بزرگسالی خود دائماً هیجانات ترس و اضطراب را احساس می‌کنند چراکه از تکرار شدن وقایع گذشته می‌ترسند و نگران این هستند که بازهم از جانب فردی که بسیار دوستش دارند کنار گذاشته شوند.

برای اطلاعات بیشتر در زمینه درمان اضطراب کلیک کنید.

ویژگی‌های رفتاری فرد دارای طرحواره طرد و رها شدگی

افرادی که ترس از دست دادن دارند و یا در اصطلاح علمی درگیر طرحواره طرد و رها شدگی هستند معمولاً در روابط عاطفی خود بیش از سایرین کنترل‌گری دارند و رفتارهایی نظیر حسادت و حساسیت مفرط را از خود نشان می‌دهند. آن‌ها دائماً با رفتارهایشان می‌خواهند تعهد فرد مقابل را بررسی کنند و از وفادار بودن او مطمئن شوند. آن‌ها همچنین اغلب از تنها بودن می‌ترسند و در روابط نزدیک نوعی چسبندگی عاطفی را از خود نشان می‌دهند.

روش‌ تغییر و درمان

هرگونه طرحواره ناسازگار اولیه در صورت شدت یافتن و تحت تأثیر قرار دادن ابعاد مختلف زندگی نیازمند پیگیری جلسات روان درمانی برای تغییر است. امروزه بسیاری از درمانگران شناختی از رویکرد طرحواره درمانی نیز استفاده کرده و می‌توانند به شما کمک کنند تا بتوانید بر ترس‌های خود غلبه کنید و همچنین روابط خود را نیز از درگیری و تنش نجات دهید. لازم به ذکر است که طرحواره درمانی برای درمان اختلالات شخصیتی و اضطرابی نیز کاربرد فراوانی دارد.

درمانگران با ایجاد فضایی امن و پذیرش نامشروط مراجع به او کمک می‌کنند تا بتواند آرامش روانی خود را در طول جلسات حفظ کند و به تدریج با ترس‌های خود مواجه شود. توجه به این نکته بسیار اهمیت دارد که بدانید طرحواره‌ها در طول سال‌ها شکل گرفته‌اند و تحکیم یافته‌اند درنتیجه نمی‌توانید انتظار داشته باشید که در یک جلسه یا ملاقاتی کوتاه با روانشناس بهبود یابند. برای تغییر این مسئله شما نیازمند پیگیری منظم تعداد خاصی از جلسات روان درمانی هستید و لازم است تلاش کنید تا مواردی را که به واسطه روانشناس می‌آموزید در طول زندگی روزمره به کار ببندید تا بتوانید تأثیرات مثبت آن‌ها را مشاهده کنید. 

برای آگاهی بیشتر در زمینه اختلالات شخصیت کلیک کنید.

سؤالات متداول

- چرا طرحواره طرد و رها شدگی تحت عنوان رها شدگی/ بی‌ثباتی شناخته می‌شود؟

زیرا در این شرایط فرد معتقد است که افراد مهم زندگی او از ثبات کافی برخوردار نیستند و در نتیجه ممکن است هر لحظه او را ترک کنند.

- آیا ممکن است چند طرحواره ناسازگار به طور همزمان در یک فرد وجود داشته باشد؟

بله. در واقع همان طور که بسیاری از افراد به طور همزمان از چند اختلال یا وضعیت روانی دشوار رنج می‌برند ممکن است که با طرحواره‌های ناسازگار مختلفی نیز درگیر باشند. این شرایط اغلب پیچیدگی و دشواری درمان را مضاعف می‌کند و به پیگیری منظم جلسات روان درمانی نیاز دارد.

برای دریافت مشاوره در زمینه طرحواره طرد و رهاشدگی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

منبع: طرحواره طرد و رها شدگی | راه های تغییر و درمان تله رها شدگی