مشاوره روانشناسی و روان درمانی
مشاوره روانشناسی و روان درمانیمشاوره روانشناسی و روان درمانی
مشاوره روانشناسی و روان درمانیدژاوو چیست | دژاوو یا آشناپنداری چگونه اتفاق می‌افتد
در پدیده دژاوو یا آشناپنداری فرد احساس می‌کند موقعیت و وضعیتی که در آن قرار دارد به نظر آشنا بوده و قبلا تجربه شده است. شاید برای شما هم چنین وضعیتی پیش آمده باشد که موقعیت، صدا و یا تصویری از نظرتان آشنا باشد، در حالی که مطمئن هستید هرگز در آن موقعیت قرار نگرفته‌اید و نخستین بار است که در آن جا حضور دارید. این تجربه در برخی موارد ترسناک و اضطراب زا و در مواردی می‌تواند هیجان‌انگیز باشد. اما آیا واقعا دژاوو یا آشناپنداری به چه علت رخ می‌دهد؟ ممکن است تصاویر آشنا به طریقی الهام شده باشند؟ در این مقاله درباره علت، عامل تشدید و فرضیه‌های مربوط به دژاوو صحبت خواهیم کرد.
منبع: دژاوو چیست | دژاوو یا آشناپنداری چگونه اتفاق می‌افتد
دژاوو چگونه تجربه می‌شود؟
آشناپنداری بیشتر در مورد زمان، مکان و تصویر خاصی اتفاق می‌افتد. برای مثال فرد در مکانی قرار می‌گیرد، فکر می‌کند و حتی مطمئن است که آن جا بوده است. همین طور در مورد زمان و تصویر همین موضوع مطرح است. افراد معمولا در این موقعیت‌ها هیجان زده شده و احساس می‌کنند دارای قدرت‌های مافوق بشر هستند که باعث جذاب‌تر شدن این پدیده برای افراد می‌شود. گاه این پدیده منجر به تشدید باورهای افراد مبتلا به اسکیزوتایپال، در مورد ماوراءالطبیعه بودن خود می‌شود. در صورتی که دژاوو پدیده‌ای همگانی بوده و از طرفی در دسته‌ی اختلالات حافظه نیز دسته‌بندی نمی‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلال حافظه کلیک کنید.
دژاوو بیشتر در چه موقعیت‌هایی اتفاق می‌افتد؟
آشناپنداری برای همه اتفاق نمی‌افتد اما برای برخی ممکن است تبدیل به یک عادت شود. طبق مشاهدات افراد در شرایط زیر بیشتر دچار دژاوو می‌شوند.
1. قرار گرفتن در معرض استرس و فشارهای روانی
استرس عامل تشدید کننده آشنا پنداری می‌باشد. فردی که دچار فشارهای روانی مکرر، استرس و تنش روانی و... باشد احتمال بروز دژاوو در او بالا می‌رود. برای کاهش این پدیده بهتر است به دنبال درمان استرس و اضطراب خود باشید. پیشنهاد می‌کنیم در این زمینه مقاله درمان اضطراب را مطالعه کنید.
2. دژاوو هنگام سفر
افرادی که دائم در حال سفر هستند، مانند توریست‌ها، تاجرین، خلبان‌ها و... با احتمال بیشتری دچار آشناپنداری می‌شوند. شاید این اتفاق به این خاطر باشد که این افراد در محیط‌های مختلف بیشتر قرار می‌گیرند و شباهت موقعیت‌ها باعث می‌شود احساس کنند که قبلا در آن جا بوده‌اند.
3. تحصیل
افرادی که دارای تحصیلات بالاتری نسبت به بقیه هستند، احتمالا بیش از افراد دیگر مبتلا به آشناپنداری می‌شوند. همچنین افرادی که سطح اجتماعی آن‌ها بالاتر از دیگر افراد جامعه است، بیشتر دچار این پدیده می‌شوند.
چه افرادی بیشتر دژاوو را تجربه می‌کنند؟
کودکان بیشتر از بقیه افراد این پدیده را تجربه می‌کنند. برخی از افراد اعلام کرده‌اند پیش از 10 سالگی این پدیده را تجربه کرده‌اند اما برای کمتر کسی تا قبل از 6 سالگی اتفاق افتاده. کودکان در درک این موضوع دچار مشکل می‌شوند چرا که اغلب طول می‌کشد تا متوجه شوند این حس آشنایی که به حوادث و مکان‌ها دارند چقدر واقعی است و قدرت دارد. بسیاری از بچه‌ها نمی‌توانند آن را درک کنند. 15 تا 25 سالگی اوج تجربه‌ی دژاوو است. طبق تحقیقات انجام شده، بعد از 25 سالگی بسیار کمتر به این اتفاق دچار می‌شوید. یکی از علل این امر می‌تواند افزایش مشکلات ذهنی باشد. با افزایش سن و زوال عقل دژاوو دیگر اتفاق نمی‌افتد برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه دمانس یا زوال عقل کلیک کنید.
فرضیه‌هایی برای توجیه دژاوو
تا به حال علت واقعی دژاوو مشخص نشده است، اما شاید بیش از 40 فرضیه برای توجیه این پدیده مطرح شده است که در ادامه به برخی از جالب‌ترین و محتمل‌ترین آن‌ها اشاره می کنیم:
1. دژاوو در نظریه جهان‌های موازی
یکی از فرضیه‌هایی که در این مورد مطرح است فرضیه جهان موازی است. این فرضیه بیان می‌کند که آدم‌ها در جهانی موازی قبل از این در حال زندگی و تجربه همین وقایع می‌باشند و در گذشته نیز همین تجربه‌ها را داشتند.
2. محرک‌های محیطی
فرضیه دیگر این است که محرک‌های محیطی ایجاد کننده این مسئله در فرد می‌باشد. مثل بوی بخصوص یک محیط با ویژگی‌های خاص، یا یک تصویر خاص که ایجاد کننده آن است. اما زمانی که فرد در یک محیط فاقد محرک قرار گرفته و باز دچار آشنا پنداری می‌شود، اعتبار این فرضیه از دست می‌رود.
3. اشکال در کدبندی مغز از علل بروز دژاوو
طبق این فرضیه زمانی که مغزتان در تلاش است و می‌خواهد رویدادهای جدید را کدبندی و دسته بندی کند تا راحت‌تر به حافظه بلند مدت انتقال یابند، گاها دچار تأخیر و اشتباه می‌شود؛ یعنی در فرآیند انتقال داده‌ها، مغز به اشتباه فرض می‌کند که اتفاق مورد نظر را در گذشته تجربه کرده است در حالی که واقعیت ندارد. این اشتباه ممکن است به دلیل دائمی بودن فرآیند انتقال داده‌ها رخ دهد.
4. دژاوو | بازشناسی مبتنی بر آشنایی
بازشناسی مبتنی بر آشنایی که به دو شکل صورت می‌گیرد:
1- احساس آشنایی
2- تجدید خاطره
تجدید خاطره زمانی اتفاق می‌افتد که در گذشته یک اتفاقی رخ داده و آن را تجربه کرده‌اید. حال دوباره در آن موقعیت قرار می‌گیرید. اما بازشناسی بر اساس احساس آشنایی متفاوت است. زمانی که با یک پدیده روبرو می‌شوید که آن را می‌شناسید، اما نمی‌دانید در گذشته در چه وضعیت و چه شرایطی، کجا و چگونه با آن روبرو شده اید و هر چقدر درباره جزئیات آن رخداد فکر می‌کنید، کمتر به نتیجه می‌رسید. در هر صورت تئوری بازشناسی براساس آشنایی با بهره گیری از تست‌های روان شناسی تایید شده است. اما اینکه پدیده آشناپنداری با آن مرتبط باشد، کاملا مشخص نیست.
5. رویاهای آگاهی دهنده
فرضیه رویاهای آگاهی دهنده مدعی این مسئله است که آدم‌ها قبل از وقوع امری آن را در خواب می‌بینند. مخصوصا برخی از وقایع خاص یا تلخی که اتفاق می‌افتد. به طور مثال ممکن است شما صحنه‌ای از یک مسیر ناآشنا را در خواب دیده باشید. زمانی که در آن قرار می‌گیرید، احساس کنید که آن جاده را دیده‌اید و آن را در ذهن خود مرور کنید. این به علت رویای پیش آگاهانه است که برای شما اتفاق می‌افتد. برای اطلاع از تعبیر رویا کلیک کنید.
6. ناخودآگاه نیمه کاره
فرضیه بعدی برای توجیه علت آشنا پنداری بازشناسی درک وقایعی است که در ناخودآگاه شما نشات گرفته است. اما این محرک در ضمیر ناخودآگاه راه پیدا نکرده و شکل گیری نیمه کاره در ناخودآگاه داشته است. این تئوری می‌تواند یکی از علت‌های پدیده آشنا پنداری باشد.
7. دژاوو | تناسخ روح
تناسخ روح مدعی است که روح انسان قبل از تولد جسمی که در حال حاضر موجود است، در بدن شخص دیگری بوده است. اما باور این مسئله به این معنا است که قبول کنید هیچ خاطره‌ای از زندگی قبلی خود ندارید. تناسخ گرایان بر این باورند که اگر تجربه‌ای آشنا از قبیل بو، تصویر و یا مکان و موقعیتی در نظرشان آشنا بود مربوط به زندگی پیشین آن‌ها می‌شود. در کل این تئوری یک تئوری اعتقادی است و به همین علت از نظر علمی نمی‌توان به اثبات آن دست پیدا کرد.
برای دریافت مشاوره در زمینه پدیده دژآوو یا آشناپنداری می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.