گوشه گیری ، انزوا طلبی و کمرویی معمولا صفات افرادی است که در محیط مدرسه یا کار یا هر فضای دیگری از ورود به جمعها خودداری میکنند. این افراد به تنهایی کارهای خود را پیش میبرند و در کارهای جمعی مشارکتی ندارند. اغلب اطرافیان آنها را خجالتی میدانند. در بیشتر مواقع گوشه گیری ویژگی است که افراد از دوران کودکی با خود به همراه دارند، اما گوشه گیری و انزوا طلبی در دوران نوجوانی بیشتر دیده میشود. برخی از این خصوصیت خود راضی هستند و شرایط روحی خود را پذیرفتهاند اما در مقابل کسانی هستند که دلشان میخواهد در اجتماع مشارکت داشتهباشند و از گوشه گیری خود رنج میبرند. شاید فرزند شما یا همسر شما یا یکی از عزیزانتان انزواطلب باشد، اگر میخواهید دنیای انزواطلبان را بهتر بشناسید یا تغییر دهید با ما همراه باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه دوران نوجوانی کلیک کنید.
گوشه گیری و انزوا طلبی الگویی نسبتا ثابت از ویژگیهای شخصیتی است که شامل ترس از طرد شدن، اعتماد به نفس پایین و احساس شرم و خجالت در روابط میشود. این افراد تنها ماندن را ترجیح میدهند و فقط در صورتی که نسبت به افرادی حس اعتماد سازی شکل گرفته باشد وارد رابطه میشوند. از منظر تخصصی روان شناسی دو تیپ گروه هستند که این ویژگیها را دارند اما وجه تفارق آنها مهم است.
تیپ شخصیتی اسکیزویید که الگوهای رفتاری انزواطلبانه آنها کاملا از سر بی میلی به ارتباط است و خود از چیزی که هستند رضایت دارند. اما تیپ انزواطلب دیگر الگوهای رفتاری اجتنابیشان به دلیل ترس از پذیرفته نشدن و طرد و انتقاد از سوی دیگران است و گاه میتواند نشانهای از وجود افسردگی باشد. آن چه در این خوانش منظور است دومین تیپ رفتاری است و نه شخصیت اسکیزویید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه افسردگی و گوشه گیری در افسردگی کلیک کنید.
الگوهای تربیتی کنترل گرانه: والدینی که قدرت استقلال به کودک نمیدهند و مرتبا او را چک میکنند و با تعریف باید و نبایدهای غیر ضروری رفتار کودک را کنترل میکنند او را مستعد انزواطلبی میکنند.
خلق و خوی اولیه خجالتی بودن: همه کودکان با یک ویژگی ثابت به دنیا نمیآیند. پایههای زیستی و ژنتیکی در نوع رفتار آنها تاثیر دارد. برخی کودکان از ابتدای تولد با الگوهای زیستی دوری گزینی واکنش نشان میدهند. معمولا از غریبهها روی بر میگردانند و پشت والدین خود قایم میشوند و از پاسخ دادن به سوالات امتناع میکنند. این کودکان میتوانند زمینههای گوشه گیری و انزوا طلبی را داشته باشند.
نداشتن اعتماد به نفس: افرادی که استقلال طلبی و فردیت آنها در سنین کودکی به درستی ارضا نشده و درک درست و کاملی از توانمندیهای خود ندارند و تصویر ذهنی که از خود دارند مغشوش و ضعیف است، مستعد انزواطلبی هستند.
مشکلات خانوادگی: خانوادههایی که با انبوهی مشکلات رفتاری، مالی، بزهکاری یا رویدادهایی مثل طلاق و اعتیاد مواجهند کودک را در بستر انزوا طلبی و ابتلا به افسردگی میتوانند قرار دهند. برای کسب اطلاعات در زمینه علائم افسردگی کلیک کنید.
ترس از نتیجه: افرادی که توان رویارویی با واقعیت را ندارند و شکست را به عنوان بخشی از واقعیات زندگی نمیپذیرند یا در ذهن خود واگویههای منفی نسبت به انتقاد دارند میتوانند جزو انزواطلبان قرار گیرند.
_ تحقیر شدن کودک در جمعهای مختلف و شکست خوردن کودک و نوجوان در جنبههای مختلف تحصیلی، خانوادگی
_ به کارگیری شیوههای تربیتی سختگیرانه و وسواسگونه برای کودک و نوجوان
_ فشارهای روانی زیاد در محیط خانه و مدرسه و نداشتن امنیت روانی
_ کمبود محبت از جانب خانواده و محیط مدرسه
_ اختلالات یادگیری، اختلال در تکلم و گوش
_ سرزنش کردن بیش از حد کودک و نوجوان
_ بیماریهای جسمانی و یا نقص عضو از جمله علل گوشه گیری
توانمندیهای خود را مرور کنید: یکی از ریشههای اصلی گوشه گیری و انزوا طلبی عدم شناخت فرد از خود است. شناخت آگاهانه از سایه روشنهای شخصیتی، پذیرش ضعفها و استمرار در به خاطر داشتن نقاط قوت میتواند فرد را از درون قدرت بخشد.
مهارتهای اجتماعی خود را تقویت کنید: برخی از علتهای ترس از رابطه در انزواطلبان ناشی از عدم داشتن مهارت اجتماعی آن هاست. انزوا طلبان با یادگیری شیوههای شروع، ادامه و پایان یک رابطه و مهارتهای ارتباطی بخش کثیری از ترسهای خود را میتوانند مدیریت کنند.
خود را در فضای معاشرت با دیگران قرار دهید: ترس از انتقاد یا طرد شدن نوعی ترس پیش بینانه منفی از رویدادهاست. انزوا طلبان با مواجهه سازی و حساسیت زدایی خود میتواند دریابد که همیشه آنچه میاندیشید محقق نمیشود.
تفکرات بیارزش خود را ارزیابی کنید: مرور شناختهای ناقص و تفکرات ناکارامد مثل من خوب نیستم، من ناکاملم، من بی کفایتم یا ... فرصتی میدهد تا فرد آگاهانه برداشتها و ادراکات غیر منطقی خود را سامان بخشد.
از یک درمانگر راهنمایی بگیرید: گاهی ریشههای انزواطلبی عمیقتر از آن است که فرد به تنهایی بتواند آن را بهبود بخشید. لذا صحبت با یک یا درمان گر و بهرهمندی از جلسات مشاوره افسردگی گزینه مناسبی برای درمان خواهد بود. برای کسب اطلاعات در زمینه درمان افسردگی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه گوشه گیری و انزوا طلبی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع: گوشه گیری و انزواطلبی | نشانه ها، علت و درمان گوشه گیری