خواب دیدن یکی از پیچیده ترین پدیدههای ذهنی است که ذهن کنجکاو انسان را برای دانستن تعبیر خواب و حل مجهولات آن برانگیخته میکند. کتب مختلفی در این زمینه از گذشته تا به امروز وجود دارد اما حقیقت این است که اغلب، تعابیر عامیانهای هستند که در طی تاریخ تحریف میشوند. امروزه افراد زیادی به دنبال کشف تحلیل علمی از خواب و رویا هستند؛ لذا شیوه های تعبیر علمی رویا تا حدود زیادی مشخص شده است. اگر میخواهید تعبیر رویای خود را بدانید، بهترین راه این است که خودتان رویاها را تعبیر کنید. اما برای تعبیر رویا در مرحله اول باید رویاها را به یاد داشته باشید چراکه اغلب مواقع رویاها با اولین اشعه صبح فراموش میشوند. در این مقاله علتهای فراموشی رویا و شیوههای ثبت آن را برای تعبیر رویا ذکر میکنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه خواب و رویا کلیک کنید.
از نظر فروید برای تحلیل و تعبیر خواب موارد زیر باید مورد بررسی قرار گیرد:
رویاها از بخشهایی همچون تصویر و روایت به وجود میآیند که مصالح و ساختار رویا را شکل میدهند. به طوری که رویای نهایی از این مصالح ساخته میشود. رایج ترین مصالح رویا از نظر فروید اتفاقات روزمره، اتفاقات کودکی و تاثیرات محیطی همچون درد است که باید مورد توجه قرار گیرند.
فروید معتقد است که همه رویاها هدفی دارند؛ هدف رویا این است که آرزوهای فرد تحقق پیدا کنند. او متعقد است که آرزوهای نامشروع انسان به ناخودآگاه او رفته و از طریق رویاها به حقیقت تبدیل شده و فرد به آنها میرسد. از نظر فروید احساس ترس و نگرانی حین خواب هم به دلیل سرکوب خودآگاه فرد بوده که این امیال و آرزوها را نمیپذیرد.
رویاها به دلایل متعددی همچون نامشروع بودن آرزو و امیال نمیتوانند به طور مستقیم وارد رویا شوند و درنتیجه به مکانیسمهای دفاعی نیازداشته تا تغییر شکل دهند. مثلا مکانیسم تراکم، چند تصویر را باهم ترکیب کرده و به عنوان یک رویا نشان میدهد. همچنین مکانیسم جابجایی، اتفاقات و محتواهای حاشیهای و کم اهمیت را در مرکز رویاها قرار داده تا خود آگاه به آنها اجازه عبور دهد.
کارل یونگ یکی از شاگردان فروید است که بعدا از استاد خود جدا شده و نظریههای خود را در زمینه رویا ارائه کرده است. یونگ معتقد است که از دو روش عینی و ذهنی میتوان رویاها را تعبیر کرد. در روش عینی تمام اشخاص دیده شده در رویا همان اشخاص حقیقی هستند؛ مثلا دیدن مادر در خواب به معنای همان مادر حقیقی است. اما در در روش عینی افراد و موقعیتها یک جنبه از وجود فرد را به نمایش میگذارند. مثلا دیدن خواب یک قاتل به این معنی است که خود فرد در عمق ناخودآگاهش تمایل به کشتن یک فرد دارد. طبق نظر یونگ، افکار و تفکراتی که در عمق ناخودآگاه پنهان شدهاند از طریق رویاها خود را نشان میدهند.
هر چه قدر که رویا حاصل خلاقیت ذهنتان باشد، احتمال فراموشی آن بیشتر میشود. تصاویر کمتر آشنا و ضعیف زودتر فراموش شده و رؤیاهای بیهودهای که رویدادهای نامنظم دارند نیز به سرعت از ذهن پاک میشوند. همچنین در رویاهایی که شامل تصاویر اضطراب آور با نمادهای روشن هستند نیز رویابین معنای اضطراب آور آنها را به سرعت متوجه میشود؛ بنابراین ذهن به سرعت و به صورت ناخودآگاه، برای حفظ آرامش و ثبات آنها را پاک میکند.
اغلب ممکن است رویاها را به یاد نیاورید. پس ابتدا باید حافظه رویایتان را با استفاده از روش زیر فعال کنید:
شبها پیش از خواب چند بار نفس عمیق بکشید و ترجیحا یک مدیتیشن کوتاه متمرکز بر تنفس داشته باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مدیتیشن کلیک کنید.
حتما به ذهن بسپارید که «میخواهید رویاهای دیده شده به خاطرتان سپرده شود». لحظات پیش از خواب و دقایق اولیه بیداری سهم مهمی در تربیت ذهن دارند که بعدتر به آن بیشتر میپردازیم.
این درخواست از ذهن برای به یاد سپاری رویا را هر شب پیش از خواب انجام دهید.
ممکن است برخی با اولین شب رویا را به صورت کامل، برخی نقش مایههایی از رویا و برخی یک کلمه یا یک تصویر را به وقت بیداری به یاد آورند و برخی دیگر به روزهای بیشتری برای تمرین نیاز داشته باشند.
یکی دیگر از مقدمات تعبیر رویا «ثبت آن به محض بیداری» است. محتوای حافظه رویا مانند دانههای برفی است که بر کف دست بنشیند، پس به زودی از برابر دیدگان ناپدید خواهد شد. بنابراین باید رویاها تا قبل از یاد رفتن، ثبت کنید. برای این منظور هر چیزی که به محض بیداری در ذهنتان آمد را یادداشت کنید. حتی ممکن است یک کلمه یا یک تصویر یا یک صدا به یاد آورید ولی از یادداشت آن غافل نشوید.
کشف ارتباط نمادها با محتوای زندگی شما در این مرحله مورد بررسی قرار میگیرد. هر رویا شکل نمادینی از احساسات یا افکاری است که یا در حال تجربه آن هستید و یا در گذشته آن را از سر گذراندهاید. برای این که بفهمید رویا به چه چیزی اشاره دارد، باید بعد از ثبت دقیق رویا به چند سوال اساسی پاسخ دهید. با این روش میتوانید معنایی که حوادث در ناخودآگاه شما ایجاد کردهاند را بهتر درک کنید. در مشاورههایی که بر اساس اصول روانکاوی انجام میشود، با استفاده از رویا و تعبیر آن به بخشهای ناخودآگاه ذهن پی برده شده و به این صورت تعارضات و گرههای ذهنی حل میشوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه روانکاوی کلیک کنید.
1- اگر رویا شبیه به یک فیلم سینمایی باشد، محتوا یا درون مایه فیلم را در مورد چه چیزی میدانید؟ مثل یک ترس، فرار، یافتن چیزی، یک ارتباط یا...
2- در سراسر تجربه این رویا چه حس یا احساساتی را داشتید؟ مثلا غم، شادی، یاس، حسرت، اضطراب یا...
3- چه کدهایی در رویا مییابید ؟ کدها همان اشخاص، شکلها، اشیا، حیوانات یا هر چیز دیگری هستند که در رویای شما نقش بازی کردهاند.
4- نسبت به کدهای دیده شده در رویا چه احساس یا فکری دارید؟ مثلا اگر در رویا یک گربه دیدهاید، حس و فکر شما به آن گربه چه بوده است ؟ آیا حس و فکر شما به سایر گربهها هم همین است؟ آیا این گربه میتواند نقش یک شخص یا بیانگر نمادین یک احساس باشد ؟
5- این کدها (مثلا گربه) دقیقا چه فعلی دارند؟ مثلا بازیگوشی میکرد یا فرار میکرد.
6- در مرحله آخر از خود بپرسید این کدها با احساسات یا افکاری که این ایام در حال تجربه آن هستید چه اشتراکی میتواند داشته باشد؟
7- اگر فعل و عملکرد کدها با حس یا فکر شما در زمان حال اشتراکی نداشت از خود بپرسید آیا شباهتی با عملکرد حسی و فکری شما در گذشته دارد؟ مثلا اگر گربه در رویای شما به دور دست و پای شما یا یک آشنا میچرخید و دنبال نوازش بود، میتواند شبیه به احساس نیاز شما به توجه در این ایام باشد. حال این توجه ممکن است نسبت به خود یا نیاز به جلب توجه از دیگران باشد.
در نهایت اینکه به یاد آوردن همیشگی خوابها کار چندان راحتی نیست و به یک برنامه منظم نیاز است تا روشهای گفته شده را یاد بگیرید. خواب و رویا تحت تاثیر عوامل بسیار متعددی همچون مصرف دارو، زمان خواب، حالت روحی فرد و... تغییر کرده و به یادآوردن آنها با مشکل مواجه میشود. اما با استفاده از راهکارهای فوق و با تمرین آنها به مرور خوابها و رویاهای خود را راحتتر به یاد میآورید. همچنین شما میتوانید با استفاده از مشاوره از روانکاوی و از طریق رویاها به عمق ناخودآگاه خود پی ببرید. روانشناسان مرکز مشاوره حامی هنر زندگی میتوانند در این زمینه به شما کمک کنند.
برای دریافت مشاوره در زمینه خواب و تعبیر رویا می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.