فواید شیر مادر آن را به مادهای مهم و ضروری در تغذیه نوزادان تبدیل کرده است. نوزادان در سالهای اولیه تولد تنها با شیر خوردن تغذیه میشوند. تجربه شیر دادن به نوزاد برای مادران میتواند بسیار لذت بخش باشد. با این حال در سالهای اخیر با افزایش پیچیدگیهای زندگی و وجود مشغلههای بسیار، مادران کمتر از گذشته گرایش دارند کودک را با شیر خود تغذیه کنند. شیر مادر برای رشد و سلامت کودک الزامی است و علاوه بر آن فواید بسیاری هم برای نوزاد و هم برای مادر به همراه دارد. فواید و تأثیرات شیر مادر به عوامل جسمانی محدود نمیشود و جنبههای روانی را نیز در بر میگیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه نیازهای اولیه و اساسی کودکان کلیک کنید.
املاح و ویتامینهای موجود در شیر مادر، از کودک در مقابل ابتلا به انواع بیماریها محافظت میکند. فواید شیر مادر سرشار از پروتئین است که به راحتی در معده نوزاد هضم میشوند. از جمله پروتئینهای موجود در شیر مادر میتوان به لاکتوفرین اشاره کرد. این پروتئین از دستگاه گوارش نوزاد در برابر باکتریها محافظت میکند. آنتی بادی نیز نوعی پروتئین است که در شیر مادر یافت میشود و سیستم ایمنی بدن نوزاد را تقویت میکند. چربیهای موجود در شیر مادر برای رشد نوزاد بسیار ضروری هستند. این چربیها به رشد مغز نوزاد کمک میکنند و منابع اولیه کالری محسوب میشوند. علاوه بر این ماده مفیدی در شکل گیری سیستم عصبی هستند.
ویتامین A، D، E و K موجود در شیر مادر به حفظ سلامت نوزاد کمک میکنند. علاوه بر این ویتامینهای دیگری نظیر ویتامین C، ریبوفلاوین، نیاسین و اسید پانتونیک در شیر مادر وجود دارد. این ویتامینها با ویتامینهای بدن مادر ارتباط دارند به همین دلیل متخصصان قبل از بارداری مصرف این ویتامینها را برای مادران توصیه میکنند.
خواص و فواید شیر مادر بسیار زیاد و انکارناپذیر است که مهمترین آن شامل موارد زیر است:
_آغوز که روزهای اول در شیر مادر موجود است، نوزاد را در برابر بیماریهای عفونی مصون میکند. این ماده فقط در شیر مادر وجود دارد.
_مواد مختلفی که در شیر مادر وجود دارد، خاصیت ضد میکروبی دارد. بنابراین تغذیه نوزاد با شیر مادر احتمال ابتلا به بسیاری از بیماریهای عفونی گوارشی و تنفسی را کاهش میدهد.
_میزان ابتلا به بیماری آسم، اگزما و آلرژی در کودکانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، به مراتب کمتر است. برای کسب اطلاعات در زمینه بیماری آسم کلیک کنید.
_میزان ابتلا به بیماری قلبی عروقی در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، پایین است و کمتر احتمال دارد در بزرگسال دچار کلسترول بالا شوند.
_تغذیه با شیر مادر به دلیل وجود آب کافی باعث رفع تشنگی در نوزاد میشود. بنابراین نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند کمتر نیاز به آب خوردن اضافی دارند. به این ترتیب از بسیاری از بیماریهای گوارشی کودک در اثر استفاده از آب آلوده جلوگیری میشود.
_نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، به دلیل عدم استفاده از شیشه و پستانک، کمتر ممکن است دچار مشکلات دندانی شوند.
_میزان پروتئین و سدیم در شیر مادر به حدی است که به کلیههای نوزاد که به رشد کافی نرسیدهاند، آسیبی وارد نمیکند.
_شیر مادر اصولا بدون آلودگی و دارای درجه حرارت مناسب است و خطر مسمومیت در آن وجود ندارد.
_چربی و پروتئین شیر مادر بهتر از شیرهای خشک هضم میشود. به همین دلیل در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، میزان جمع شدن گاز در معده ( نفخ)، استفراغ، حساسیت نسبت به پروتئین کمتر از سایر نوزادان است.
_در تغذیه با شیر مادر، جذب کلسیم بهتر صورت میگیرد. بنابراین در کودکانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، کمبود کلسیم کمتر دیده میشود.
_ترکیبات شیر مادر به نوعی است که بسته به نوع رشد کودک تغییر میکند. همچنین در هر وعده به تدریج چربی شیر بیشتر میشود به طوری که شیر ابتدا آبکی و رقیق است و به تدریج غلیظ تر میشود به این ترتیب نیاز تشنگی و گرسنگی کودک هر دو رفع میگردد.
_به دلیل ترکیبات مختلف شیر مادر، نوزاد معمولا در تغذیه با شیر مادر پرخوری نمیکند. بنابراین نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، کمتر به چاقی کودکی دچار میشوند. چاقی کودکی میتواند احتمال بروز بیماریهای قلبی و عروقی، بیماریهای قند، بیماریهای مفصلی در بزرگسالی را افزایش دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه دلایل چاقی کودکان کلیک کنید.
_شیر مادر دارای گوارش آسانتر و مقویتر است بنابراین منبع تغذیهای مناسبی محسوب میشود.
_برای نوزادان نارس و کم وزن، شیر مادر بسیار مناسب است. در این دوره که نوزاد هنوز توان مکیدن را ندارد، میتوان با سرنگ یا قطره چکان شیر مادر را به نوزاد داد. تغذیه با شیر مادر در نوزاد نارس احتمال ابتلا به بسیاری از بیماریها و احتمال مرگ و میر را کاهش میدهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه نوزادان نارس کلیک کنید.
_با وجود داشتن آهن کمِ شیر مادر، به دلیل عواملی چون اسیدی بودن و ترکیبات موجود، میزان جذب آهن از شیر مادر بهتر از سایر شیرها صورت میگیرد. بنابراین نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، کمتر از سایر نوزادان به قطره آهن کمکی نیاز خواهند داشت.
_احتمال ایجاد سندروم مرگ ناگهانی در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، به مراتب کمتر از سایر نوزادان است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سندروم مرگ ناگهانی نوزاد کلیک کنید.
نکته: با توجه به خواص شیر مادر پزشکان و متخصصان بر اهمیت تغذیه با شیر مادر تاکید اساسی دارند. پیشنهاد میکنیم مقاله تأثیر شیر مادر را نیز مطالعه کنید.
فواید شیر مادر علاوه بر موارد ذکر شده، تاثیرات مثبت روانی زیادی دارد که میتواند در تحول شخصیت کودک مؤثر باشد. فواید روانی تغذیه با شیر مادر برای نوزاد شامل موارد زیر است:
_به دلیل تماس بدنی مکرر مادر و کودک باعث ایجاد دلبستگی ایمن و افزایش حس ایمنی و امنیت در کودک میشود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه دلبستگی در کودکان کلیک کنید.
_نوزادان به دلیل اینکه منبع تغذیه را با منبع امنیت یکی میدانند و تصویر یکپارچه مثبتی از مادر پیدا میکنند، ارتباط عاطفی عمیق تری با مادر ایجاد میکنند که میتواند در طول رشد ادامه یابد.
_این کودکان در دورههای بعدی رشد آرامش بیشتر و ثبات عاطفی بیشتری نشان میدهند.
_تغذیه با شیر مادر امکان تعامل مثبت دو جانبه مادر و کودک را بیشتر میکند. به این ترتیب که کودکی که تغذیه میشود پاسخهای خوشایندی به مادر میدهد و در مادر هم احساس خوشایند و پاسخ دهی مثل نگاه، لبخند، صحبت کردن و نوازش بیشتر میشود. بنابراین در ارتباط مثبت مادر و کودک تاثیر مثبتی دارد.
_هرچه مجاورت فیزیکی کودک با مراقب بیشتر باشد، احساس خود ارزشمندی و اعتماد به نفس او در سالهای بعد میتواند بهتر شکل بگیرد. برای کسب اطلاعات در زمینه اعتماد به نفس کلیک کنید.
در صورتی که مادر در دوران بارداری مبتلا به دیابت باشد، شیردهی مزایای فراوانی برای فرزندش دارد. دیابت بارداری باعث افت قند خون در نوزاد میشود. شیر مادر با افزایش جذب گلوکز باعث افزایش سطح قند خون در نوزاد میشود. کودکان مادران مبتلا به دیابت به احتمال بیشتری در بزرگسالی دیابت میگیرند اما شیر مادر این احتمال را به میزان زیادی کاهش میدهد. همچنین شیر مادر خطر ابتلا به چاقی در کودکان را که از عوامل ابتلا به دیابت است کاهش میدهد. شیردهی به مادران مبتلا کمک میکند تا سریعتر بهبود یابند و احتمال ابتلا به دیابت نوع دو را نیز در آنها کاهش میدهد؛ چرا که بدن در هنگام شیردهی هورمونهایی ترشح میکند که برای تنظیم و تعادل قند خون مفیدند.
شیر دادن به کودک برای مادر نیز داراری فوایدی است که به برخی از آنها اشاره کردهایم:
_با سوزاندن کالریهای اضافه که حدودی 500 تا 800 کیلو کالری در هفته است، به کاهش وزن اضافی مادر کمک میکند.
_شیر دهی باعث ترشح هورمون اکسی توسی شده که با هر بار شیر دادن کمک میکند رحم به اندازه عادی باز گردد.
_ترشح هورمون اکسی توسین در اثر شیردهی باعث افزایش احساس آرامش و تنظیم خلق در مادر میشود.
_بر اساس پژوهشها خطر مبتلا شدن به سرطان سینه در مادران شیرده حدود 50% کاهش مییابد.
_خطر ابتلا به پوکی استخوان در زنانی که از شیر خود نوزاد را تغذیه میکنند کمتر است.
_مادرانی که شیر میدهند، در طول شیردهی تخمک گذاری نخواهند داشت و معمولا باروری در این دوران و تا مدتی اتفاق نمیافتد.
_شیر دهی به نوزاد به دلیل تماس مکرر و پاسخی که نوزاد میدهد باعث افزایش ارتباط عاطفی با نوزاد، افزایش حس علاقه و دلبستگی در مادر و احساس ارزشمندی بیشتر در او میشود.
با توجه به مزایا و فواید شیر مادر میتوانید برای اطلاع از نحوه صحیح شیر دادن و یا زمانهای مناسب شیر دهی از مشاوره کودک مرکز هنر زندگی بهره مند شوید. در این زمینه مطالعه مقاله شیر دادن به نوزاد نیز میتواند مفید باشد.
برای دریافت مشاوره در زمینه فواید شیر مادر می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.