ماساژ نوزاد یکی از راه‌های ارتباطی با نوزاد است که می‌تواند به ایجاد پیوند عمیق‌تر بین والدین و فرزند و شکل گیری دلبستگی ایمن کمک کند. در واقع ماساژ دادن به افزایش عملکرد سیستم بدنی و رشد ماهیچه‌ها و استخوان‌های نوزاد منجر خواهد شد و باعث آرامش و تنظیم خواب نوزاد می‌گردد. همچنین به کاهش بی‌قراری یا گریه‌های زیاد او نیز کمک می‌کند. والدین از همان اولین ماه تولد می‌توانند ماساژ درمانی را آغاز نمایند و مدت زمان آن بستگی به سن و واکنش‌های نوزاد دارد که می‌تواند از 10 تا 40 دقیقه متغیر باشد. آنچه که اهمیت دارد آگاهی از روش صحیح انجام آن و اقدامات مورد نیاز است تا کودک از هرگونه آسیب به دور باشد و ماساژ بیشترین اثربخشی را داشته باشد. در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع خواهیم پرداخت پس همراه ما باشید.
منبع: ماساژ نوزاد | فواید و زمان مناسب ماساژ نوزاد
در دو سال اولیه زندگی کودکان بیش از هر زمانی به برقراری تماس فیزیکی با مراقبین خود به خصوص مادر نیاز دارند. این امر به شکل گیری احساس امنیت و اعتماد کافی در آن‌ها و در نهایت به پرورش دلبستگی ایمن کمک می‌کند. از همین رو لازم است که مادران در کنار اهمیت دادن به تغذیه فرزندشان برای ایجاد پیوند جسمانی عمیق میان خود نوزاد نیز تلاش نمایند که ماساژ یکی از مناسب‌ترین روش‌ها برای دست‌یابی به این هدف است.
برای آگاهی از روش های ماساژ کودک کلیک کنید.
پژوهش‌های مختلفی در زمینه تاثیر ماساژ بر نوزادان انجام شده است. نتایج این پژوهش‌ها نشان می‌دهند علاوه بر تأثیرات روانی مثبت، ماساژ درمانی به طور کلی می‌تواند به ارتقای سطح سلامتی نوزاد نیز کمک کند. ما در ادامه به مهم‌ترین تأثیرات ماساژ بر سلامت نوزاد اشاره کرده‌ایم.
- افزایش احساس آرامش و بهبود کیفیت خواب نوزاد
- تقویت تعاملات بین نوزاد و مراقبین
- تأثیرگذاری بر هورمون کورتیزول و کاهش استرس نوزاد
- کاهش گریه‌ها و بی‌قراری‌های نوزاد
- تاثیر گذاشتن ماساژ نواحی شکم بر حرکات روده‌ای و بهبود مشکلات گوارشی
- تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش احتمال بروز هرگونه بیماری
- افزایش انرژی کودک و افزایش تمایل برای شیر خوردن
- بهبود سیستم گردش خون نوزاد
فواید ماساژ دادن تنها به خود کودک اختصاص ندارد بلکه والدین نیز تا حد زیادی از این امر سود می‌برند. برای مثال در حین ماساژ دادن نوزاد با آرام‌تر شدن او و کاهش گریه‌ها شما می‌توانید احساسات و عواطف خود را با کیفیت بیشتری ابراز کنید و در نتیجه رابطه عمیق‌تری را میان خود و فرزندتان شکل بدهید. هرچقدر این رابطه بهتر باشد والدین نیز احساس آرامش و رضایت بیشتری را تجربه می‌کنند و از فشارها و تنش‌هایی که به سبب تولد فرزند در زندگی‌شان احساس می‌کنند کاسته می‌شود.
برای مثال بسیاری از مادران در دوران پس از زایمان به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش فشارهای روانی دچار افسردگی پس از زایمان می‌شوند. این مادران اغلب فکر می‌کنند که مراقب خوبی برای فرزند خود نیستند و از این رو احساس گناه زیادی را تجربه می‌کنند. تلاش برای بهبود رابطه مادر و فرزند به کمک روش‌هایی نظیر ماساژ درمانی می‌تواند تا حدی از این احساسات و هیجانات منفی بکاهد.
همچنین ماساژ دادن نوزاد برای پدران نیز مفید است. پدران در بیشتر مواقع به دلیل مشغله‌های کاری و شیر دادن نوزاد توسط مادر، تماس کمتری با نوزاد دارند. ماساژ دادن به صورت مرتب توسط پدر می‌تواند خلع نبودن‌های او را پرکرده و به ایجاد ارتباط پدر با فرزند کمک کند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد افسردگی پس از زایمان کلیک کنید.
شما از همان اولین ماه تولد می‌توانید نوزاد خود را ماساژ دهید. اما مدت ماساژ بستگی به سن و واکنش‌های او دارد که می‌تواند از 10 تا 40 دقیقه متغیر باشد. سعی کنید زمانی بین وعده‌های شیردهی نوزاد را برای ماساژ او انتخاب کنید و هرگز زمانی که شکم نوزاد پر است را برای ماساژ دادن او انتخاب نکنید.
همچنین از نظر متخصصین بهترین زمان برای ماساژ، زمان بیداری نوزاد است. اگر کودک آرام و بی‌سر و صدا باشد و در محیط احساس آرامش کند، به معنای آمادگی برای ایجاد ارتباط است. یکی دیگر از زمان‌های مناسب برای ماساژ، قبل از خواب است چراکه ماساژ باعث می‌شود تحریک‌های روزانه از بدن نوزاد خارج شده و کودک خواب آرام‌تری داشته باشد.
آماده کردن یک اتاق مناسب برای ماساژ اهمیت زیادی دارد. اتاقی که در آن والد و کودک هردو احساس آرامش کنند. اتاق را گرم کنید (حدود 24 درجه سانتیگراد) سپس کودک را روی یک حوله صاف قرار دهید و ترجیحاً لباس‌های او را دربیاورید. هر آنچه که موجب سلب آرامش و حواسپرتی می‌شود را از اتاق دور کنید. برای مثال اگر حیوان خانگی دارید اجازه ورود به اتاق را به او ندهید. همچنین می‌توانید از یک موسیقی آرام بخش استفاده کنید. وسایل ضروری شما برای انجام این کار شامل موارد زیر است.
برای آشنایی بیشتر در زمینه مراقبت از نوزاد کلیک کنید.
برای اینکه فرزندتان ماساژ و نوازش‌های بسیار اثربخشی را تجربه کند، یادگرفتن برخی مهارت‌ها و تکنیک‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار است. ما در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره کرده‌ایم.
برای اینکه کودک واکنش مناسب و سازگارانه‌ای به ماساژ دادن نشان دهد لازم است که از ماساژهای بسیار آرام شروع کنید و تمرکز بیشتری روی فشارهای دست خود داشته باشید. بدن نوزاد و استخوان‌های او هنوز بسیار ضعیف‌تر از آن است که بتواند فشارهای قوی را تحمل نماید. در نتیجه ابتدا از نوازش‌ها و ماساژهای بسیار ملایم استفاده کنید تا کودک احساس درد و ناراحتی را تجربه نکند.
هنگامی که شروع به ماساژ دادن نوزاد می‌کنید تنها بر یک ناحیه تمرکز نکنید. شما می‌توانید از ورز دادن و ماساژ نواحی شکم شروع کرده و بعد به تدریج قسمت‌های دیگر بدن فرزندتان نظیر گردن، شانه‌ها، کمر، پاها و دست‌های نوزاد را ماساژ دهید. تلاش کنید تا روی هر ناحیه به یک میزان زمان بگذارید برای مثال هرکدام از قسمت‌های بدن نوزاد را به مدت یک دقیقه ماساژ دهید. سعی کنید در طول این مدت با فرزند خود به آرامی صحبت کنید و یا آهنگی بی‌کلام و آرامش بخش را برای او پخش کنید تا بتواند احساسات بهتری را تجربه نماید.
بسیار اهمیت دارد که در حین ماساژ دادن فرزندتان به واکنش‌های او توجه کنید و ببینید آیا او از این کار لذت می‌برد یا خیر. برای مثال ممکن است وقتی بازوهای کودک را نوازش می‌کنید و ماساژ می‌دهید او لبخند بزند. همین امر به شما نشان می‌دهد که او از این کار لذت برده و شما می‌توانید به کار خود ادامه دهید. در عین حال اگر می‌بیند نوزاد سر خود را حین ماساژ دادن عقب می‌برد و یا به طور کلی بی‌قراری می‌کند بهتر است این کار را متوقف کرده و در زمان دیگری دوباره امتحان کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه دریافت مشاوره کودک می‌تواند به شما کمک کند.
برای آشنایی بیشتر در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید.
خیر این مسئله تا حد زیادی به خودتان بستگی دارد. برخی والدین ممکن است نگران وجود موادی مضر در روغن‌ها باشند و یا از بروز حساسیت پوستی در نوزاد خود واهمه داشته باشند. استفاده از روغن برای ماساژ ضروری نیست و تنها می‌تواند باعث تسهیل این امر شود.
برای دریافت مشاوره در زمینه ماساژ نوزاد می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.