درمان هیجان مدار یک رویکرد جدید در روان درمانی است که به صورت کوتاه مدت و ساختارمند در خانواده درمانی، زوج درمانی و یا به صورت فردی به کار می‌رود و درمانگر پس از برقراری رابطه کارآمد با مراجع، به او مهارت‌های تنظیم هیجان را آموزش می‌دهد. این رویکرد درمانی روی عواطف تمرکز دارد و به افراد در خودتنظیمی هیجانی کمک می‌کند. در این شیوه درمانی از مولفه‌های تمرکز بر احساسات مثبت، بازسازی هیجانی و یافتن معانی جدید برای ارتباط بهتر با دیگران بهره می‌گیرند که در نهایت با بهزیستی روانی بیشتر همراه است چراکه به تغییر و اصلاح عواطف منفی منجر می‌شود. در این مقاله به بررسی درمان هیجان مدار و نحوه اثربخشی آن می‌پردازیم.
منبع: هیجان
درمان هیجان مدار یک رویکرد جدید در روان درمانی است که بر کیفیت روابط افراد و سبک دلبستگی آن‌ها تمرکز می‌کند. در این رویکرد که یک درمان کوتاه است، درمانگر به سبک دلبستگی و الگوهای ارتباطی افراد توجه دارد و بر اساس آن مراحل درمانی را به گونه‌ای تنظیم می‌کند تا به ایجاد دلبستگی ایمن منجر شود و افراد بتوانند با اعتماد بیشتری به سمت رابطه‌ای مثبت و سازنده قدم بردارند و همچنین بتوانند به شیوه‌ای سازنده هیجان‌های خود را ابراز کنند.
درمان هیجان مدار از اصول نظریه‌های انسان گرایانه، پدیدار شناختی، گشتالت درمانی، نظریه هیجان و شناخت، نظریه داینامیک و نظریه سیستمی خانواده گرفته شده است. هدف تمامی درمان‌های روانشناختی، بالا بردن کیفیت زندگی افراد است. پس هر یک از رویکردهای درمانی با ابزارهای مختلف خود به دنبال این هدف هستند. برای مثال در درمان‌های شناختی بر زنجیره افکار و شناخت‌های فرد متمرکز می‌شود. برتری رویکردها با توجه به مراجع و چالش‌های او متفاوت خواهد بود.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه روان درمانی کلیک کنید.
درمان هیجان مدار در خانواده درمانی و زوج درمانی یا به صورت فردی به کار می‌رود. افرادی که در روابط خود دچار آشفتگی، بی اعتمادی ناشی از خیانت، ترس و ناراحتی هستند از این درمان سود خواهند برد. این درمان همچنین برای افرادی که نشانه‌های افسردگی دارند و یا دچار تروما شده‌اند موثر است.
برای اطلاع بیشتر در زمینه مشاوره خانواده کلیک کنید.
تمرکز درمان هیجان مدار بر اینجا و اکنون است و از سه مرحله اصلی تشکیل شده است، در ادامه هر کدام از این مراحل را شرح داده‌ایم.
در مرحله اول به از بین بردن چرخه معیوب و منفی روابط اعضای خانواده پرداخته می‌شود. افراد تشویق می‌شوند تا به تعاملات خود نگاه دقیق تری داشته باشند تا متوجه شوند که در این چرخه معیوب چه اتفاقی می‌افتد و در نهایت درک کنند که تعاملات منفی آن‌ها به دلیل دلبستگی ناایمن و فاصله عاطفی است که از یکدیگر دارند.
برای اطلاع بیشتر در زمینه دلبستگی در کودکان کلیک کنید.
مرحله بعدی بازسازی تعاملات است که در آن درمانگر به مراجعین کمک می‌کند تا در مورد ترس‌ها و نگرانی‌هایی که از رابطه خود دارند صحبت کنند. افراد در این مرحله آموزش می‌بینند که چطور با یکدیگر صحبت کنند که فاصله عاطفی کمتر شود. در حقیقت یاد می‌گیرند که در مورد نیازهای خود صحبت کنند و دیگر اعضا نسبت به آن نیازها پذیراتر باشند و با مسئولیت بیشتری واکنش نشان دهند.
در مرحله آخر به مراجعین کمک می‌شود تا دریابند چگونه این الگوهای ارتباطی بروز و تداوم پیدا کرده است. به مراجع نشان داده می‌شود که چطور موفق شوند این الگوها را تغییر دهند و به صورت پایدار در آینده حفظ کنند.
درمانگر هیجان مدار به میزان پویایی مراجع در جلسات درمانی توجه می‌کند، تعاملات خانوادگی افراد را مورد بررسی قرار می‌دهد و سعی می‌کند تا ارتباطی که مبتنی بر احساسات صادقانه است تقویت کند؛ برای رسیدن به این هدف، درمانگر شما را تشویق می‌کند تا به مسائل عاطفی فعلی خود نگاهی بیندازید و کمک می‌کند تا احساسات و عواطف خود را بهتر از پیش شناسایی کنید. تغییرات در سه سطح به شرح زیر اتفاق می‌افتد.
پس از جلسات درمان هیجان مدار شما قادر خواهید بود عواطف خود را شناسایی، اصلاح و مدیریت کنید. توانایی بیشتر در مدیریت هیجان با رهایی از هیجان‌های منفی مانند اضطراب، استرس، علائم افسردگی و تکانشگری همراه است.
برای شناخت بیشتر در زمینه علائم افسردگی کلیک کنید.
افراد طی فرآیند درمان ارزیابی بهتری در مورد میزان آسیب پذیری وقایع استرس زا کسب می‌کنند پس با موقعیت‌های مختلف بهتر سازگار می‌شوید و در صورت بروز مشکل از راهکارهای مقابله‌ای موثرتری استفاده می‌کنید. همچنین به تدریج این توانایی را به دست می‌آورید تا در موقعیت‌های سخت و تنش زا هیجانات خود را به شیوه‌ای مناسب تنظیم کنید.
مدیریت هیجانی در بهبود کیفیت روابط اجتماعی نقش به سزایی دارد و باعث می‌شود که بتوانید به تشخیص بهتر هیجان‌های خود و دیگران کمک کنید و متوجه چگونگی تاثیر هیجان‌ها بر رفتارتان شوید. طی این درمان شما نسبت به احساسات عمیق تر خود که ناشی از آسیب پذیری‌های روابط قبلی بوده و چگونگی تاثیر این احساسات بر روابط فعلی‌تان آگاه می‌شوید. در نتیجه می‌فهمید چه عاملی باعث مخدوش شدن روابط فعلی‌تان شده است.
در واقع یاد می‌گیرید که این احساسات را به گونه‌ای ابراز کنید که به ارتباط موثر با شریک زندگی یا اعضای خانواده تان کمک کند. روش‌های جدیدی را برای شنیدن حرف‌های دیگران و ارتباط با احساسات آن‌ها پیدا می‌کنید. به علاوه راه های موثری برای پاسخ به موقعیت‌های احساسی می‌یابید.
در واقع از آن جایی که روش درمان هیجان مدار به صورت بنیادی به حل مشکلات زوجین می‌پردازد کاربرد زیادی دارد. در این روش به زوجین یاد می‌دهند که چه عواملی باعث شده است که رابطه عاطفی و هیجانی آنان از بین برود و با صحبت کردن، کاهش فاصله عاطفی و با تغییر الگوهای رفتاری به حل مشکلات بپردازند.
برای دریافت مشاوره در زمینه درمان های روانشناختی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع: هیجان