با شیوع بالای بیش فعالی موضوع تربیت کودکان بیش فعال نیز اهمیت بیشتری پیدا کرده است. کودکان بیش فعال با رفتارهایی چون بی قراری، کم توجهی و مشکل در سازمان‌دهی و برنامه‌ریزی وظایف توسط متخصص تشخیص داده می‌شوند. بزرگ کردن و تربیت کودک بیش فعال تلاش و زحمات زیادی را برای مراقبین در برخواهد داشت. روش‌های تربیتی والدین در روند رشد و تکامل کودکان بیش فعال نقش بارزی دارد به صورتی که عدم توجه به این مقوله، کودک را به سمت رفتارهای پرخطر در بزرگسالی سوق می‌دهد. در این مقاله به اقدامات لازم درمان و تربیتی کودکان بیش فعال توسط والدین می‌پردازیم. برای اطلاع از بهترین روش‌های درمان بیش فعالی کلیک کنید.
منبع: تربیت کودکان بیش فعال
بیش فعالی از جمله اختلالات رشدی عصبی در کودکان است. کودکان بیش فعال معمولا به صورت تکانشی عمل می‌کنند و توانایی لازم برای برنامه ریزی و سازمان دهی کارهای خود را ندارند. برآورده کردن خواسته‌های این کودکان و کنترل و نظارت بر فعالیت‌های آن‌ها دغدغه بسیاری از والدین می‌باشد. مراقبین با ایفای مناسب نقش خود، حمایت‌ها و آموزش‌های لازم، نقش کلیدی در درمان کودکان بیش فعال بازی می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلالات عصبی رشدی کلیک کنید.
درمان پزشکی با تجویز دارو تنها برخی علائم را کاهش می‌دهد. اما برای درمان کودکان بیش فعال درمان دارویی به همراه دریافت مشاوره کودک و اتخاذ سبک تربیتی متناسب با ویژگی‌های کودکان بیش فعال، آن‌ها را برای زندگی مستقل در بزرگسالی آماده خواهد کرد. در ادامه مواردی که لازم است مراقبین به آن‌ها توجه داشته باشند ذکر شده است:
آشنایی والدین با اختلال بیش فعالی و آگاهی از نحوه برخورد با کودک و هدایت او، فرصتی مناسب برای موفقیت تحصیلی و شغلی او درآینده فراهم می‌کند. این کودکان مجموعه‌ای از نشانه‌ها و ویژگی‌های منحصر به خود را دارند. سعی کنید رویدادها و عوامل استرس‌زایی را که به افزایش بیش فعالی، رفتارهای تکانشی و حواس پرتی در کودک منجر می‌شود شناسایی کنید. برای آشنایی کامل با اختلال بیش فعالی کلیک کنید.
داشتن رژیم غذایی مناسب در اختلال بیش فعالی بسیار اهمیت دارد. می‌توانید برای تعیین رژیم غذایی متناسب برای کودک خود با یک متخصص تغذیه مشورت کنید همچنین برنامه دارو درمانی کودک خود را دنبال کنید. در برخی از این کودکان دارو درمانی جزء جدایی ناپذیر درمان است.
می‌توانید به یک گروه حمایتی بپیوندید و ضمن برخورداری از احساس همدردی آن‌ها با شیوه‌های تربیتی جدید آشنا شوید و از تجارب موفق آنان در این زمینه استفاده کنید.
باز نگه داشته پل ارتباطی میان والدین و کودک فوق‌العاده مهم است. سعی کنید رفتار خود را متناسب با سن کودک تنظیم کنید. باید بدانید که رفتارهای کودک به خاطر اختلال اوست نه این که قصد لجبازی کردن با شما را داشته باشد. کاهش اختلاف‌ها و تعارضات بین والدین و کودک در آموزش و پرورش آن‌ها نقش به سزایی دارد. پیشنهاد می‌کنیم در این زمینه مقاله رفتار با کودک بیش فعال را مطالعه کنید.
این کودکان در کنترل تمرکز خود مشکل دارند سعی کنید محیطی مناسب و به دور از شلوغی و رفت و آمد که باعث می‌شود حواس کودک به راحتی پرت شود فراهم کنید. محیطی که کودک در آن قرار دارد باید منظم و سازمان یافته باشد به طوری که بداند هر چیز در جای خود قرار دارد. مراقبین، خود باید الگوی نظم و ترتیب باشند. برای تربیت کودکان استثنایی و کودکان بیش‌فعال لازم است وقت و انرژی بیشتری را صرف کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه کودکان استثنایی کلیک کنید.
مؤثرترین راه برای آموزش رفتار خوب در کودک بیش فعال، شکل دادن رفتار با تحسین و تشویق اوست چون این کودکان معمولا به ندرت تحسین می‌شوند در مقابل به دفعات مورد انتقاد قرار می‌گیرند. موفقیت‌های گام به گام در کودک را تشویق کنید و سعی کنید بازخورد فوری نشان دهید. این شیوه‌های تشویقی می‌تواند به افزایش توجه، تمرکز و کنترل انگیزه‌های ناگهانی در کودک بیش فعال کمک کند. پاداش فوری بهتر از وعده پاداش در آینده نتیجه می‌دهد همچنین پاداش‌های کوچکی که به پاداش بزرگ منتهی می‌شوند نیز موثر هستند. سعی کنید به پاداش‌هایی که تعیین کرده‌اید پایبند باشید.
فعالیت‌ها را متناسب با توانایی کودک تعیین کنید. قوانین باید به صورت شفاف و خلاصه باشد. مطمئن شوید کودک وظایفش را متوجه شده است از او بخواهید یک بار برای شما تکرار کند. کودک باید بداند که شما دقیقا چه انتظاراتی از او دارید. وظایف را به گام‌های کوچکتر تقسیم کنید. برای انجام تکالیف درسی یا وظایفی که به تمرکز احتیاج است، زمانی برای استراحت کودک در نظر بگیرید.
اگر قوانین و وظایف مطابق با الگوهای قابل پیش بینی باشد کودکان بیش فعال، در انجام آن موفق‌تر عمل خواهند کرد. قوانین را ساده و واضح بیان کنید. می‌توانید قوانین را بر روی کاغذ بنویسید و آن را در اتاق کودک قرار دهید. ایجاد و حفظ ساختار به عهده مراقبین است. شرایط باید به گونه ای باشد که کودک بداند که انتظار چه چیزی را باید داشته باشد و شما از او چه انتظاری دارید. آداب ساده ای برای غذا خوردن، بازی کردن، خوابیدن در نظر داشته باشید همچنین زمان مشخصی را برای انجام تکالیف مدرسه انتخاب کنید و تکالیف را به طور روزمره بررسی کنید.
سعی کنید کودک بیش فعال را به انجام فعالیت‌های دلخواه خود سرگرم کنید. او را در کلاس‌های ورزشی، هنری یا موسیقی ثبت نام کنید. از او بخواهید در کارهای ساده‌ی منزل مانند آشپزی یا تمیزکاری به شما کمک کند.
کودکان بیش فعال انرژی زیادی دارند فعالیت فیزیکی می‌تواند به کودک بیش فعال کمک کند تا انرژی خود را تخلیه کنند. مثلا می‌توانید از انرژی زیاد در این کودکان برای مهارت در یک رشته ورزشی استفاده کنید. ورزشی را بیابید که کودک از آن لذت می‌برد و با توانایی‌های او همخوانی دارد. فعالیت فیزیکی مزایای زیادی دارد؛ به عنوان مثال می‌تواند موجب افزایش تمرکز در آن‌ها شود همچنین اضطراب و افسردگی در کودکان را کاهش داده و به بهبود خواب در این کودکان کمک می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه افسردگی در کودکان کلیک کنید.
داشتن خواب کافی و به موقع می‌تواند به کاهش نشانه‌های بیش فعالی کمک کند. برنامه ریزی برای زمان خواب ثابت و زود هنگام در کودک بیش فعال می‌تواند موثرترین روش برای مقابله با این مشکل باشد. با افزایش برنامه تحرک و فعالیت کودک و حذف کافئین از رژیم غذایی می‌توانید برنامه خواب او را بهبود بخشید. گاه تفکر غالب درباره بیماری کودک، بر باورهای شما مبنی بر مدت زمان نیاز به خواب کودکان تاثیر داشته باشد؛ از این رو توصیه می‌شود تا مقاله میزان خواب کودکان را مطالعه نمایید.
آموختن مهارت‌ها و قواعد اجتماعی برای کودکان استثنایی و بیش فعال دشوارتر از کودکان معمولی است. برای آموزش کودک زمان کافی صرف کنید. موقعیت‌های مختلف اجتماعی را در قالب نقش‌ها با کودک خود تمرین کنید و سپس نقش خود را برعکس کنید به طوری که بتواند معنی حالت چهره و زبان بدن دیگران را بفهمد. سعی کنید آموزش همراه با بازی و سرگرم کننده باشد تا در نهایت کودک بتواند تعامل بهتری با دیگران داشته باشد.
تجویز دارو برای درمان کودکان بیش فعال آن‌ها را در برابر عوارض دارو آسیب‌پذیر می‌نماید. با وجود پیشرفت علم همچنان داروهای مورد استفاده برای درمان کودکان بیش فعال با آثار جانبی چون بی اشتهایی، گیجی، کابوس های شبانه کودک همراه است. بنابراین اتخاذ درمان‌های بدون دارو اهمیت به سزایی به خود می‌گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه کابوس های شبانه کودکان کلیک کنید.
والدین با دریافت کمک تخصصی از مشاوران مرکز هنر زندگی می‌توانند از خدمات درمان بدون دارو بهره مند شوند. ممکن است بسیاری والدین در ارتباط با فرزند بیش‌فعال خود با مشکلاتی مواجه شوند. مشاوره کودک به شما کمک می‌کند تا روش‌های تربیتی ذکر شده را به صورت عملی به کار ببرید.
برای دریافت مشاوره در زمینه تربیت کودکان بیش فعال می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع: تربیت کودکان بیش فعال