علت تنگی نفس چیست و چه بیماری‌هایی می‌توانند زمینه ساز این مشکل باشند؟ تنگی نفس در واقع وضعیتی است که در آن فرد احساس می‌کند نمی‌تواند به طور عمیق نفس بکشد و به همین خاطر ممکن است در انجام فعالیت‌های روزانه نظیر راه رفتن، دویدن و سایر تحرکات بدنی با محدودیت مواجه شود. با وجود بیماری کرونا بسیاری از افراد در این زمینه بسیار حساس شده‌اند و با کوچک ترین علامتی که نشانه دهنده تنگی نفس باشد به پزشک مراجعه می‌کنند در صورتی که توجه داشته باشید که این مسئله می‌تواند ناشی از یماری‌های تنفسی، عفونی، قلبی-عروقی و فاکتورهای مرتبط با استرس نیز باشد. با این حال ما در ادامه به بررسی جامع و بیشتر علل تنگی نفس در افراد پرداخته‌ایم پس با ما همراه باشید.
منبع: علت تنگی نفس | شناسایی دلایل تنگی نفس و راهکارهای رفع آن
تنگی نفس وضعیتی است که در آن فرد نمی‌تواند به طور عمیق نفس بکشد و ممکن است همراه با این مسئله احساس خفگی یا درد قفسه سینه را نیز داشته باشد. این مشکل می‌تواند عملکرد حرکتی فرد را در طی روز تحت تاثیر قرار داده و منجر به ناتوانی در راه رفتن سریع، دویدن یا سایر فعالیت‌های بدنی سنگین شود.
این روزها با مطرح شدن تنگی نفس به عنوان علامتی از ویروس کرونا بسیاری از افراد دائما وضعیت تنفسی خود را چک می‌کنند و در این زمینه حساسیت بیشتری نشان می‌دهند. از همین رو سوالات در مورد علل تنگی نفس افزایش یافته و به یک مسئله چالش برانگیز تبدیل شده است. ما در ادامه مهم ترین دلایل دچار شدن به تنگی نفس را شرح داده‌ایم. همچنین شما می‌توانید برای بررسی‌های بیشتر از مشاوران ما در مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی، مشاوره تلفنی دریافت نمایید.
ویروس کرونا با قدرت همه گیری بسیار بالا امروزه تمام جهان را درگیر خود ساخته است. از جمله شایع ترین علائم ابتلا به ویروس کرونا می‌توان به تب، سرفه خشک و خستگی اشاره کرد. این بیماری در برخی موارد می‌تواند با تنگی نفس همراه شده و دردهای عضلانی، مشکلات گوارشی و سایر علائم آنفولانزا را نیز به همراه داشته باشد.
اگر در کنار تنگی نفس از علائم مذکور نیز برخوردارید یا اخیرا بدون سابقه ابتلا به هیچ گونه بیماری زمینه‌ای، دچار مشکل تنفسی شده‌اید برای اطمینان یافتن از وضعیت جسمانی خود می‌توانید اقداماتی نظیر آزمایش کرونا و اسکن ریه را طبق تشخیص و توصیه پزشک انجام دهید. از آنجایی که الگوی درگیر شدن ریه‌ها در بیماری کرونا در اکثر افراد شبیه به هم است؛ انجام اسکن ریه تا حد زیادی می‌تواند در مورد وجود این ویروس و سایر عفونت‌های ریوی اطلاعات مناسبی فراهم کند.
برای آشنایی بیشتر در زمینه علائم کرونا کلیک کنید.
تنگی نفس اغلب علامت بارز اکثر بیماری‌های تنفسی محسوب می‌شود. برای مثال در بیماری آسم که نوعی التهاب در مسیر تنفسی است افراد اغلب دچار تنگی نفس می‌شوند و علائم دیگری نظیر درد قفسه سینه، سرفه و خس خس هنگام نفس کشیدن را نیز تجربه می‌کنند. پنومونی یا همان عفونت ریه یکی دیگر از مشکلات بسیار مهمی است که می‌تواند با علامت تنگی نفس خود را نشان دهد. در وضعیت پنومونی ریه‌های فرد ملتهب و پر آب می‌شود و همین مسئله کیفیت تنفس را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بیماری کرونا نیز در اکثر موارد با ایجاد پنومونی سلامت فرد را به خطر می‌اندازد. سایر بیماری‌های تنفسی که منجر به تنگی نفس می‌شوند مواردی نظیر آمبولی ریه، انسداد ریوی مزمن و ذات الریه را در بر می‌گیرند.
تنگی نفس از جمله علائم مشترک در بین بیماران مبتلا به مشکلات قلبی و عروقی است. برای مثال مبتلایان به بیماری‌های قلبی مادرزادی، افراد دچار آریتمی و بیماری عروق کرونری همگی در اکثر اوقات از تنگی نفس و درد قفسه سینه شکایت دارند. در نتیجه اغلب وقتی بیماری تنفسی خاصی وجود ندارد پزشک فرد را به یک متخصص قلب ارجاع می‌دهد تا وضعیت او از این نظر نیز مورد بررسی قرار بگیرد.
افرادی که دچار حساسیت یا همان آلرژی به مواد دارویی یا غذایی خاص هستند اغلب هنگام مواجه شدن با ماده مورد نظر علائمی نظیر تنگی نفس، ورم دست و پا، خارش پوست و قرمزی بدن را نشان می‌دهند. اگر در پی مصرف غذا، داروی خاص یا استنشاق ماده ای سمی دچار این وضعیت شده اید سریعا برای بهبود وضعیت تنفسی خود به اورژانس مراجعه نمایید.
برخی افراد در طول شب بارها از خواب بیدار می‌شوند و در این میان احساس تنگی نفس و کلافگی می‌کنند. این امر می‌تواند ناشی از اختلالی به نام آپنه تنفسی باشد. در این شرایط مراکز تنفسی مغز به طور موقت در طول خواب متوقف شده و به عضلات تنفسی دستور نفس کشیدن را صادر نمی‌کنند.
علاوه بر این مسئله بزرگ بودن لوزه‌ها و چاقی مفرط نیز می‌توانند در این زمینه تاثیر داشته باشند. در این شرایط لازم است به پزشک مراجعه کنید تا معاینات مورد نیاز را انجام داده و آزمایش‌های لازم نظیر پلی سومنوگرافی را برای شما تجویز نماید. در پلی سومنوگرافی عواملی نظیر الگوی تنفس، حرکات چشم، جریانات الکتریکی مغز و فعالیت‌های عضلانی در طول خواب اندازه گیری می شوند و اختلال خواب به طور دقیق مشخص می‌گردد.
برای اطلاع بیشتر درباره آپنه خواب کلیک کنید.
اضافه وزن و چاقی علاوه بر اینکه ریسک ابتلا به انواع بیماری‌های زمینه‌ای نظیر بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهند می‌توانند به خودی خود علائم تنگی نفس را به همراه بیاورند و در صورت بروز مشکلات تنفسی وضعیت را تشدید نمایند چرا که در این شرایط گردن از حالت عادی بزرگ تر شده و راه‌های هوایی کوچک یا مسدود می‌شوند.
حمله عصبی یا پانیک نوعی اختلال روان شناختی است که در آن فرد به طور ناگهانی مجموعه‌ای از علائم جسمانی را تجربه می‌کند که به یک حمله قلبی یا ایست تنفسی شباهت دارد. از همین رو بسیاری از افراد مبتلا به پانیک در طول حمله‌های خود مشکلات مرتبط با تنگی نفس را گزارش می‌دهند. این مسئله به این دلیل اتفاق می‌افتد که افراد مبتلا به پانیک تحت شرایط استرس زای شدیدی قرار دارند.
در این مواقع اکثر افراد ناخودآگاه شروع به تند نفس کشیدن می‌کنند این مسئله منجر به وضعیتی می‌شود که به طور تخصصی هیپرونتیلاسیون نام دارد. الگوی تنفس غلط در نهایت اکسیژن را از اندام‌ها گرفته و منجر به احساسات بدنی بسیار ناخوشایندی نظیر گزگز و مور شدن، تنگی نفس، احساس خفگی و ترس از مرگ قریب الوقوع می‌شود. اگر شما نیز تحت استرس شدید دچار چنین علائمی می‌شوید و در عین حال مبتلا به اختلال جسمانی خاصی نیستید لازم است از یک روان شناس بالینی برای بهبود وضعیت خود کمک بگیرید. روان شناسان در درمان شناختی رفتاری با آموزش تنفس دیافراگمی و مهارت‌های کنترل استرس در بهبود این مشکل به شما یاری می‌رسانند.
برای آشنایی بیشتر در زمینه کنترل استرس کلیک کنید.
درمان مشکلات تنفسی متناسب با تشخیص علت بروز آن می‌تواند متفاوت باشد. اگر تنگی نفس در اثر بیماری خاصی نظیر مشکلات قلبی ایجاد شده باشد پیش از هرچیز باید به درمان آن مشکل پرداخت. در این میان رعایت برخی نکات نیز می‌تواند در تسریع فرایند بهبودی بسیار موثر باشد که در ادامه به برخی از مهم ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم.
- کنار گذاشتن مصرف توتون و تنباکو
- تلاش برای قرار نگرفتن در معرض انواع آلاینده‌های محیطی
- انجام تکنیک‌های تنفسی برای ایجاد آرامش روانی بیشتر و یادگرفتن تنفس صحیح
- قرار دادن یک پنکه یا وسیله‌ای برای تهویه هوا در محیط
- پیروی از یک رژیم غذایی سالم و توجه به بهداشت خواب
- انجام ورزش‌های سبک
- کمک گرفتن از تمرین‌هایی نظیر مراقبه و یوگا
برای اطلاع درباره تکنیک های تنفسی کلیک کنید.
در قدم اول ابتدا لازم است به یک پزشک عمومی مراجعه کنید تا او ارزیابی‌های جامع را در دستور کار قرار دهد. زمانی که پزشک عمومی مشکل خاصی را تشخیص دهد شما را به متخصص مربوطه ارجاع خواهد داد. در نتیجه لزوما هرکسی که به تنگی نفس مبتلا است نباید به متخصص ریه مراجعه کند گاهی اوقات ممکن است درمان مشکل در گرو مراجعه به یک پزشک قلب، متخصص اعصاب و یا حتی یک روانشناس باشد.
برای دریافت مشاوره در زمینه علت تنگی نفس می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع: علت تنگی نفس | شناسایی دلایل تنگی نفس و راهکارهای رفع آن