دندان قروچه یا بروکسیزم یکی از اختلالات شایع در میان کودکان است که در آن کودک در حین خواب دندان‌هایش را با فشار به هم می‌ساید. دندان قروچه کودکان چه در خواب و چه در بیداری نشانه‌ای از اضطراب و استرس‌های شدید است. برخی والدین زمانی که متوجه دندان قروچه در کودک خود می‌شوند، با برخوردی نامناسب ریشه‌های اضطراب را در کودک گسترش داده و او را بیشتر در معرض ابتلا به دیگر اختلالات قرار می‌دهند. اما اگر علت دندان قروچه در کودک خود را بدانید راحت‌تر می‌توانید راهی برای حل آن پیدا کنید. بنابراین پیش از آن که شرایط را برای فرزندتان دردناک کنید، با خواندن این مقاله و دریافت مشاوره سلامت کودکتان را تضمین نمایید. در ادامه به بررسی علل، علائم و درمان دندان قروچه در کودکان خواهیم پرداخت پس همراه ما باشید..
منبع: دندان قروچه کودکان
دندان قروچه یا همان بروکسیزم وضعیتی است که در آن فرد در حین خواب دندان‌هایش را با فشار به هم می‌ساید. این مشکل اغلب با علائم دیگری همچون ایجاد درد در ناحیه فک، احساس خواب‌آلودگی در طول روز، دچار شدن به مشکلات تمرکز، عصبی بودن بیش از حد کودک، مشکلات گوارشی و تنفسی خود را نشان می‌دهد.
از هر 10 کودک، سه تای آن‌ها دندان قروچه (بروکسیزم) دارند، البته اکثر آن‌ها تا بزرگسالی بهبود پیدا می‌کنند. مشخص نیست دقیقاً چه مسئله‌ای باعث دندان قروچه کودکان می‌شود، اما در ادامه برخی از علل احتمالی را بیان کرده‌ایم.
اگر فرزند شما دندان‌های نامنظمی داشته باشد، هنگام خواب، آن‌ها به درستی روی هم قرار نمی‌گیرند همین مسئله معمولاً ریسک دچار شدن به دندان قروچه را افزایش می‌دهد.
دردهای مختلفی نظیر درد دندان، گوش و لثه می‌توانند باعث این شوند که کودک شما در حین خواب دندان‌های خود را روی هم فشار داده و دندان قروچه را تجربه کند. این مسئله معمولاً با ایجاد فشار بیشتر روی فک، دندان و لثه معمولاً به تشدید و بدتر شدن دردهای کودک می‌انجامد.
بارزترین و اصلی‌ترین علت دندان قروچه کودکان خصوصاً در خواب، مشکلات روحی است. کودکی که تحت تأثیر ناراحتی‌ها، گلایه‌ها، فشارهای روانی و استرس قرار داشته باشد و نتواند به میزان کافی احساسات خود را بیان کند، هیجاناتش را به شکل‌های دیگر بروز می‌دهد. ساییدن دندان‌ها به هم در خواب، واکنشی به این فشارهای روانی فروخفته کودک است که به شکل ناخودآگاه در خواب خود را نشان می‌دهد.
برای اطلاع بیشتر در زمینه تشخیص استرس در کودکان کلیک کنید.
همان‌طور که گفته شد، رفتار پرخاشگرانه و قهری والدین باعث بروز مشکلات روانی کودک می‌شود. والدینی که کودکان خود را نمی‌شنوند یا برای شنیدن حرف‌ها و ترس‌های آن‌ها وقت نمی‌گذارند، آسیب سنگینی به کودکان وارد می‌کنند.
ممکن است کودک در واکنش به برخی از بیماری‌ها نظیر انگل، مصرف برخی داروها و یا دچار بودن به اختلالاتی نظیر فلج مغزی؛ دندان قروچه انجام دهد. معاینه توسط متخصص و انجام آزمایش‌های لازم وجود هرگونه مشکل جسمانی دخیل در این موضوع را مشخص می‌کند.
داشتن خواب با کیفیت برای کودکان از اهمیت بسزایی برخوردار است چراکه مغز آن‌ها در این زمان رشد می‌کند و به قابلیت‌های بیشتری دست می‌یابد. مواردی نظیر دندان قروچه و خروپف با ایجاد اختلال در عمیق شدن خواب فرد می‌توانند ریسک ابتلا به انواع بیماری‌های مغزی، قلبی و عروقی را در بزرگسالی افزایش دهند.
علاوه بر این سابیده شدن دندان‌ها در حین خواب اغلب سلامت دهان و دندان کودک را در معرض خطر قرار می‌دهد که لازم است برای پیشگیری از این مشکلات با یک دندانپزشک مشورت نمایید. همچنین از آنجایی که ممکن است دندان قروچه بازتابی از مشکلات درون روانی و اضطراب‌های کودک باشد نادیده گرفتن آن می‌تواند علل روانی زیربنای آن را تشدید کرده و به مشکلاتی نظیر اختلالات اضطرابی بیانجامد.
از آن جا که خود کودک متوجه انجام دادن دندان قروچه نمی‌شود، تشخیص وجود اختلال دشوار خواهد بود. بنابراین در زمان خواب او را زیر نظر گرفته و ببینید آیا صداهای ساییدن دندان‌ها می‌آید؟ از خواهر یا برادر کودک که در اتاق باهم می‌خوابند نیز بپرسید. اگر فرزند شما هنگام خوردن غذا از آسیب‌های فک یا درد شکایت دارند می‌تواند نشانه بروکسیزم باشد.
همچنین بررسی کنید که آیا کودکتان از موضوع خاصی نگران یا عصبانی است؟ ارتباطات او با همسالان یا دوستانش در مهد کودک را با همکاری یک روانشناس بررسی کنید. اگر احساسات ناراحتی و خشم با صدای دندان قروچه در خواب همراه باشد نشانه مشکلی است که نیاز به حل دارد. عوامل استرس زا به طور کلی تاثیر شدیدتری بر کودکان دارد. پس شما باید راه‌های کاهش استرس‌های کودکان را را بلد باشید و انجام دهید.
برای شناخت بیشتر در زمینه استرس در کودکان کلیک کنید.
در وهله اول همان‌طور که گفته شد، لازم است که والدین وضعیت روحی و روانی کودک خود را دقیقاً زیر نظر بگیرند. می‌توانید قبل از خواب با به آغوش کشیدن و نوازش او، بخواهید که درباره مشکلاتش صحبت کند و مسائل درونی‌اش را با شما در میان بگذارد. کم کردن رنجش‌ها و خشم‌های درونی کودک، می‌تواند دندان قروچه را کاهش داده و یا حتی از بین ببرد. کارهایی مثل بازی با کودک، حمام آب گرم و ماساژ کودک قبل از خواب نیز می‌تواند به این جریان کمک کند. ما در ادامه با توضیحات بیشتری، به چند روش خانگی برای بهبود دندان قروچه کودک اشاره‌کرده‌ایم.
هر روشی که برای درمان دندان قروچه کودک به کار گرفته می‌شود تا حد زیادی مبتنی بر علل شناخته شده آن است. اگر فرزندتان دچار کرم روده شده و آزمایش انگل او مثبت باشد استفاده از غذاهای تقویت کننده سیستم ایمنی به او کمک می‌کند تا راحت‌تر از شر این مشکل خلاص شده و کاهش میزان دندان قروچه را نیز تجربه کند. از همین رو می‌توانید مواردی نظیر لبنیات پروبوتیک، سیر، دارچین، زردچوبه و فلفل را در برنامه غذایی کودک خود بگنجانید.
ورزش با تقویت سیستم ایمنی، سیستم تنفسی و کاهش اضطراب نقش بسیار مؤثری در کاهش دندان قروچه‌های شبانه دارد. شما می‌توانید در قالب یک بازی فعالیت‌های بدنی هوازی را با فرزندتان انجام دهید. این کار نه تنها مشکلات او را در این زمینه کاهش می‌دهد بلکه به عمیق‌تر شدن پیوند میان شما و فرزندتان نیز کمک می‌کند.
کودکان از ظرفیت کمتری برای پردازش استرس‌های روزمره برخوردارند. آن‌ها اغلب در این شرایط با اختلالات رفتاری نظیر پرخاشگری یا مشکلات جسمانی نظیر دل درد و دندان قروچه، اضطراب‌های خود را بروز می‌دهند. به عنوان والدین لازم است که محیط زندگی فرزندتان را بیشتر بررسی کنید و تلاش نمایید تا هرگونه عاملی که باعث ایجاد استرس در او می‌شود را کاهش دهید. کمک گرفتن از یک روانشناس کودک نیز در این شرایط تا حد زیادی می‌تواند به شما کمک کند.
برای آگاهی بیشتر در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید.
محیطی که فرزندتان در آن به خواب می‌رود در کیفیت خواب او اهمیت بسزایی دارد. شما می‌توانید با قرار دادن چراغ خواب‌های کودکانه در اتاق فرزندتان، روشن کردن یک موسیقی بسیار آرام و خواندن داستان‌های شبانه به او کمک کنید تا با آرامش خاطر بیشتری بخوابد. آنچه بیش از هر چیز اهمیت دارد نشان دادن پیوند عمیق میان خود و کودکتان است. در نتیجه انجام کارهای ساده‌ای نظیر نوازش و در آغوش کشیدن او قبل از خواب می‌تواند تأثیر بسیاری در آرامش و کاهش اختلالات خواب داشته باشد. برای اطلاع از سایر اقدامات لازم جهت کاهش اضطراب کودک کلیک کنید.
در صورتی که کودکتان دندان قروچه می‌کرد، او را نزد دندانپزشک ببرید. دندانپزشک معمولاً نوعی محافظ تحت عنوان نایت گارد در اختیار شما قرار می‌دهد که قرار دادن آن در دهان کودک به هنگام خواب از بروز آسیب‌های ناشی از دندان قروچه جلوگیری می‌نماید.
همچنین از آن جا که دندان قروچه یکی از نتایج استرس کودکان است، برای حل مشکل به صورت ریشه‌ای حتما به یک مشاوره کودک مراجعه کرده و مسئله را برای همیشه حل کنید. مرکز حامی هنر زندگی با کادری متخصص در زمینه کودک و نوجوان به شما خدمات مشاوره در زمینه کودکان ارائه می‌دهد.
برای دریافت مشاوره در زمینه دندان قروچه کودکان می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع: دندان قروچه کودکان