اگر تا به حال حملات پانیک را تجربه کرده باشید خوب میدانید که این حملات چقدر وحشتناک هستند. در ابتدای شروع حملات معمولا فرد برای درمان آن اقدامی نمیکند. اما با شروع ترسها و علائمی چون تپش قلب، عرق کردن، احساس تنگی نفس و فشردگی در قفسه سینه به پزشک مراجعه خواهد کرد. این علائم آنقدر گسترده هستند که افراد فکر میکنند دچار سکه قلبی شدهاند و میترسند که بمیرند. این حملات به صورت بسیار اتفاقی و به گونهای رخ میدهند که عامل تحریک کنندهٔ اصلی مشخص نمیشود. حملات پانیک تاثیر بسیار گستردهای بر فعالیت و کارکرد فرد میگذارند؛ پس لازم است که هرچه سریعتر برای درمان آن اقدام شود. در ادامه این مطلب به علل و روشهای درمان پانیک میپردازیم.
منبع: درمان حملات پانیک
حمله پانیک به معنی هجوم ناگهانی ترس و اضطراب شدید است که با علائم و نشانههای فیزیکی همچون نفس تنگی، تعریق شدید، تپش قلب و ناتوانی خود را نشان میدهد. این حملات بدون هیچ نشانهی قبلی و محرک خاص یبیرونی بروز پیدا میکنند و به همین دلیل فرد آن را به محیط اطراف خود تعمیم میدهد؛ در نتیجه آن محیط در حملات بعد باعث فراخوانی نشانههای ترس میشود. اختلال پانیک به دلایل متعددی همچون ژنتیک و استرس بسیار زیاد ایجاد میشود. این اختلال کشنده نیست اما به دلیل ترس بسیار شدیدی که در فرد ایجاد میکند، عملکرد او را تحت تاثیر قرار میدهد. به همین دلیل باید برای درمان آن چارهای اندیشید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه حملات پانیک کلیک کنید.
پی بردن به علت حملات پانیک احتمال درمان آن را بیشتر میکند. حمله اولیه پانیک معمولا بدون هیچ علت معلومی رخ میدهد. ترس از تکرار این حملات یکی از اساسیترین ترسهای اختلال وحشت زدگی است. پس از حمله اولیه فرد نسبت به احساسات و تغییرات بدنی خود حساس شده و هرگونه تغییری را در بدن خود به عنوان خطر تلقی میکند. اغلب حملات بعدی پاسخ به احساس خطری است که خود فرد در ذهنش ایجاد کرده و به همین دلیل در مراحل بعدی از شرایط و موقعیتهایی که در آن حمله دست داده، اجتناب میکند. معمولا در کنار حملات پانیک فرد به یکی دیگر از اختلالات اضطرابی مبتلا میباشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلالات اضطرابی کلیک کنید.
در ادامه علت حملات را در دو دسته طبقه بندی کردهایم که به شرح زیر هستند:
استرس مزمن باعث میشود که هورمونهای استرس مثل آدرنالین بیشتر از حد نرمال ترشح شوند و علائم پانیک بروز پیدا کند. استرس مزمن در اثر خواب ناکافی و فقدان تغذیه مناسب به وجود میآید. استرس حاد ناشی از حوادث آسیب زا نیز باعث میشود که هورمون استرس به یکباره در بدن آزاد شده و حمله پانیک شروع شود. علائم استرس و اضطراب یکی از نشانههایی است که فرد میتواند به وجود علتی غیر جسمانی پی ببرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه علائم استرس و اضطراب کلیک کنید.
اگر به دلیل حملات پانیک به پزشک مراجعه کنید، ابتدا شما را از لحاظ جسمی معاینه میکنند. چرا که بعضی از مشکلات فیزیولوژیکی میتوانند نشانههای حملات پانیک را تداعی کنند که باید آنها را رفع کرد. مشکلاتی همچون:
کم بودن قند خون: پایین بودن قند خون با ایجاد نشانههایی مانند عرق کردن، تپش قلب، احساس ضعف، سرگیجه و لرز حملات پانیک را تداعی میکند.
پرکاری و کمکاری تیروئید: پرکاری تیروئید باعث بیقراری، تنگی نفس، تپش قلب و لرز و تعریق میشود که بسیار شبیه نشانههای جسمی حمله پانیک است. بنابراین با تداعی حمله پانیک، فرد دچار ترس شده و دائم نگران شروع حمله پانیک میباشد. کمکاری تیروئید نیز باعث کاهش غلظت کلسیم و بالا رفتن غلظت فسفات در پلاسمای خون میشود که در موارد شدید، فرد دچار حالاتی شبیه حمله پانیک میشود.
نشانگان کوشینگ: ناشی از افزایش میزان کورتیزول خون است که منجر به افسردگی و اضطراب میشود.
نفس نفس زدن: اشاره به نوع تنفس فرد دارد. بهطور مثال، آسم در کودکی در بعضی افراد، نوع تنفس کردن آنها را تغییر میدهد.
مسمومیت با کافئین: مصرف زیاد کافئین نیز باعث ایجاد نشانههای اضطراب میشود که خود منجر به ترس از بروز حمله پانیک میشود.
حملات پانیک قابل درمان هستند و با چند جلسه روان درمانی (تعداد جلسات بستگی به بیمار و روش درمانی دارد) فرد به بهبودی کامل میرسد. از دارو نیز برای درمان استفاده میشود، اما به دلیل آن که بعد روانی دلیل اصلی بروز وحشت زدگی است، برای درمان پانیک حتما نیاز به مشاوره روانشناسی میباشد. بخشهایی از درمان پانیک با درمان فوبیا همپوشانی بالایی دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان فوبیا کلیک کنید.
یکی از موثرترین روشهای درمان اختلالاتی همچون پانیک و فوبی مکانهای باز، درمان به روش رفتار آگاهانه است. در این روش به شما کمک میشود تا بتوانید واقع بینانهتر به ترسها و موقعیتهای وحشت آور بنگرید.
مثلا اگر شما در حین رانندگی دچار حمله پانیک شوید چه میشود؟ ماشین را کنار نگه میدارید تا حالتان بهتر شود. در این روش شما متوجه میشوید که اتفاق هولناکی قرار نیست بیافتد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه روان درمانی کلیک کنید.
در روش درمانی افشا به کمک درمانگر، شما در یک محیط امن و کنترل شدهای قرار میگیرید تا حالات فیزیکی که در حین حمله پانیک تجربه میکنید، شبیه سازی شود. سپس درمانگر به شما کمک میکند تا برای کنار آمدن با وحشت زدگی راههای کارآمدتری را پیدا کنید. مثلا ممکن است از شما بخواهد مانند زمانی که حمله شروع میشود، شروع به نفس نفس زدن کرده و همان احساسات را تجربه نمایید. با هر بار تکرار این وضعیت ترس شما از حالات بدنی کمتر شده و میتوانید حملات را کنترل کنید.
دارو نیز میتواند فرایند درمان تسهیل بخشد، اما روش درمانی محسوب نمیشود. دارو تنها باعث کاهش علائم شده و به فرد کمک میکند که روان درمانی را راحتتر ادامه دهد. اما مصرف دارو تنها با تشخیص متخصص در شرایط حاد تجویز میشود. دارو زمانی تاثیر دارد که با کمک روان درمانی فرد بتواند سبک زندگی خود را تغییر دهد. از مهمترین داروهای مورد استفاده در درمان حملات پانیک میتوان موارد زیر را نام برد:
1. مهار کنندههای بازجذذب سروتونین همچون فلوکستین، پاروکستین و و سرترالین
2. مهارکنندههای بارجذب سروتونین و نوراپی نفرین همچون ونلافاکسین
3. بنزودیازپینها مانند زاناکس و کلونازپام
توجه داشته باشید که درمان قطعی پانیک زمانی رخ میدهد که فرد به علتهای ریشهای حملات پی برده باشد و از روشهای کارآمدتری برای مقابله با آنها استفاده کند. در نهایت اینکه اگر دچار حملات پانیک شدهاید هر چه زودتر به روانشناس متخصص مراجعه کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره کنترل استرس کلیک کنید.
اطلاعتتان را از حملات پانیک بالا ببرید. با شناخت این اختلال متوجه میشوید که اتفاق هولناکی قرار نیست رخ دهد. نه سکته میکنید و نه میمیرید؛ بلکخ این حملات تنها در ذهن شماست. مشاوره کنترل استرس برای درمان استرس و درمان اضطراب بسیار مفید میباشد. جهت کاهش استرس به نکات زیر نیز توجه کنید:
1- از مصرف سیگار، الکل و کافیین خودداری کنید.
2- تکنیکهای ریلکسیشن را تمرین کنید.
3- از تنهایی خودداری کنید و با خانواده و دوستانتان در ارتباط باشید.
4- یاد بگیرید که تنفس خود را چطور کنترل کنید.
5- از ورود افکار منفی خود جلوگیری کنید. (برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه افکار منفی کلیک کنید.)
6- در حین حمله پانیک روی یک شی خاص تمرکز کرده و با توجه به آن، شدت علائم را کاهش دهید.
7- یک مکان یا خاطره بسیار بخش را برای خود تداعی کرده و تمام حواس خود را تا حد امکان به مرور آن خاطره بدهید.
8- گیاه اسطوخودوس را تهیه کرده و عصاره آن را همیشه همراه خود داشته باشید. این گیاه آرام بخش است و با بو کردن و مالیدن آن به دست میتوانید اضطراب خود را از بین ببرید.
9- ورزش کنید.
10- خواب و تغذیه مناسب داشته باشید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان اضطراب کلیک کنید.
بهتر است هر زمانی که حملات پانیک و نشانههای آن را تجربه کردید، سریعا به پزشک مراجعه نمایید. چراکه هرچه سریعتر فرایند درمانی شروع شود، احتمال بهبود آن نیز افزایش پیدا میکند. در صورت عدم درمان به مرور زمان نشانههای حملات شدیدتر میشود. همچنین ممکن است نشانههای پانیک تنها ناشی از اضطراب و یک استرس ذهنی نباشد؛ شاید این نشانهها به دلیل مشکل قلبی بروز پیدا میکنند. پس بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کنید تا شرایطتان به طور کامل بررسی شود.
راه مشخص و قطعی برای پیشگیری کامل از حملات پانیک وجود ندارد اما با انجام برخی کارها میتوانید شدت آن را کم کنید یا از بروز حملات بعدی جلوگیری نمایید. این راهکارها عبارتند از:
1. در صورت بروز اولین حمله به پزشک مراجعه کنید چراکه هرچه درمان سریعتر انجام شود، احتمال بروز حملات بعدی کاهش مییابد.
2. برنامه درمانی خود را با دقت دنبال کنید و به آن پایبند باشید.
3. ورزش و فعالیتهای بدنی را در برنامه روزانه خود قرار دهید چرا که ورزش نقش بسیار مهمی در کاهش استرس و اضطراب دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان استرس کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه درمان پانیک یا حملات وحشت زدگی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع: درمان حملات پانیک