بالا آوردن شیر نوزاد یا استفراغ نوزاد مدتی پس از شیر خوردن امری طبیعی است، اما اگر رفلاکس معده در نوزاد شما بیش از حد باشد باید به فکر راه چاره‌ای باشید. شیر دادن زیاد به نوزاد و یا جمع شدن هوا در معده او از جمله عواملی است که سبب استفراغ و رفلاکس معده می‌شود. بالا آوردن شیر در نوزادان، گاه باعث نگرانی و گاه باعث خستگی مادر از بابت نظافت می‌شود. اگر مشکل پزشکی وجود نداشته باشد، با رعایت برخی نکات می‌توانید رفلاکس‌های معده را کاهش داده و از بالا آوردن شیر نوزادتان به طور مکرر جلوگیری نمایید. در این مطلب علل بالا آوردن شیر نوزاد و نکاتی برای مقابله با آن را ذکر کرده‌ایم.
منبع: بالا آوردن شیر نوزاد
استفراغ نوزادان در واقع به سبب اختلال در مری آن‌ها رخ می‌دهد. دریچه‌ای در محل اتصال مری به معده وجود دارد، این دریچه در شیرخواران بر خلاف بزرگسالان بسیار شل می‌باشد، اگر زمانی که نوزاد شیر می‌خورد این دریچه کامل بسته نشود، شیر وارد مری شده و به حلق برگشته و نوزاد بالا می‌آورد. این اتفاق در تمام کودکان طبیعی است.
بالا آوردن شیر نوزادان تا 4 ماهگی به اوج خودش می‌رسد و اغلب تا 12 ماهگی برطرف می‌شود ولی گاهی تا 24 ماهگی هم طول می‌کشد، اما اگر بعد از ۲۴ ماهگی هنوز کودک شیر بالا می‌آورد یا مراتب بالا آوردن زیاد باشد حتما باید در این خصوص به متخصص مراجعه کنید.
استفراغ در شیرخوارگان به علت پرخوری اتفاق می‌افتد. اغلب مادرها به محض گریه کودک، سینۀ خود را در دهان او می‌گذارند و شیرش می‌دهند. متاسفانه این کودکان به پرخوری عادت می‌کنند.
درست است که هر گاه کودک گرسنه می‌شود باید به او شیر بدهید، اما زمانی که استفراغ در کودک زیاد و مکرر باشد حداقل با یک فاصله‌گذاری دو و نیم الی سه ساعته می‌توانید مشکل را به راحتی کنترل کنید.
در صورتی که کودک شما روند طبیعی رشد و افزایش وزن خود را طی می‌کند، استفراغ و رفلاکس معده نشان می دهد کودک شیر کافی دریافت کرده و هیچ مشکلی وجود ندارد و نیاز به هیچ دارو یا آزمایشی هم نیست. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نوزاد تازه متولد شده کلیک کنید.
زمانی می‌گوییم بالا آوردن شیر در کودک طبیعی است که علائمی از کاهش وزن و بی‌اشتهایی در او دیده نشود. در حالت طبیعی کودک شیر را به صورت پنیری بالا می‌آورد ولی در استفراغ‌های مرضی، رفلاکس معده به صورت مزمن و چندین بار در روز اتفاق می‌افتد.
حالت غیر طبیعی بالا آوردن کودک با نشانه‌هایی از قبیل خس‌خس سینه، تنگی نفس، وزن نگرفتن مناسب و حتی سرفه‌های طولانی مدت همراه است که در این صورت باید نگران باشید. در ادامه دیگر نشانه‌های استفراغ غیر طبیعی در نوزادان را ذکر کرده‌ایم.
اگر نوزاد به صورت پر فشار بالا آورد و یا مایع خارج شده از معده‌اش زرد یا سبز بود، نشان دهنده بیماری در نوزاد می‌باشند. همچنین اگر خون یا موادی شبیه دانه‌های قهوه در استفراغ مشاهده کردید، دیگر این نشانه‌ها طبیعی نبوده و کودک شما چیزی بیش از رفلاکس طبیعی معده تجربه می‌کند. عدم افزایش وزن، امتناع از غذا خوردن، وجود خون در مدفوع و مشکل تنفسی در نوزاد علائمی است که در صورت مشاهده آن‌ها باید سریعا با پزشک مشورت کنید. آموزش والدین به شما کمک می‌کند تا نسبت به سلامتی فرزندتان آگاهی بیشتری داشته باشید. برای کسب اطلاعات در زمینه آموزش پدر و مادر کلیک کنید.
با انجام برخی کارها می‌توانید رفلاکس معده و بالا آوردن شیر را کاهش دهید. این راهکارها عبارتند از:
چگونگی خواباندن نوزاد در جلوگیری از بالا آوردن شیر بسیار اهمیت دارد. اغلب مادران عقیده دارند که باید نوزاد را به پشت بخوابانند. چرا که دمر خواباندن نوزاد احتمال خفگی و مرگ را در آن‌ها افزایش می‌دهد. برای جلوگیری از بالا آوردن نوزاد بهتر است بعد از اتمام شیردهی و زمانی که کودک بیدار است او را به حالت دمر( خوابیده روی شکم) بخوابانید و خودتان در کنار او باشید. یک حالت مناسب دیگر آن است که فرزند خود را به پهلوی چپ بخوابانید و یک بالش نازک زیر سرش قرار دهید. این حالت باعث می‌شود سر کودک کمی بالاتر از بدنش قرار بگیرد و احتمال استفراغ کودک خیلی کمتر می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه دمر خواباندن نوزاد کلیک کنید.
پس از هربار غذا خوردن، اجازه دهید تا کودک آروغ بزند. در میان غذا خوردن مقداری صبر کنید و باد معده کودک را بگیرید. این کار باعث می‌شود قبل از اینکه غذای خورده شده روی هم انباشته شود، هوایی که در معده هست بیرون آید.
اگر نوزاد با گذشت چند دقیقه پس از شیر خوردن آروغ نزد، نگران نباشید. احتمالا نوزاد در آن زمان نیاز به آروغ زدن ندارد. برای اطلاع از روش‌های صحیح شیر دادن به نوزاد کلیک کنید.
کودک را پرخور بار نیاورید، کودک به پرخوری عادت می‌کند و باعث چاقی او در سنین بالاتر می‌شوید. اگر کودک دلبندتان روند طبیعی رشد خود را طی می‌کند و انرژی لازم جهت فعالیت را دارد به این معناست که مواد غذایی بدن او تامین می‌شوند؛ پس سعی نکنید تا به زور و مداوم به او غذا یا شیر بدهید. به‌خصوص در کودکان بالای یک سال این کار سبب افزایش رفلاکس‌های معده می‌شود.
اگر فرزندتان با شیشه شیر می‌خورد به سوراخ آن دقت کنید. اگر سوراخ شیشه بسیار کوچک باشد، شیر بسیار کمی وارد دهان نوازاد شده و در نتیجه هوای بیشتری بلعیده می‌شود. بزرگ بودن بیش از حد سوراخ نیز باعث می‌شود تا شیر با حجم و سرعت بسیار زیاد وارد دهان شده و کودک عق بزند. این امر در نهایت به بالا آوردن شیر نوزاد ختم می‌شود.
اگر لباس نوزاد تنگ باشد به شکم او فشار آورده و در نتیجه پس از شیر خوردن بالا می‌آورد. زمانی که قصد آروغ گرفتن دارید، مراقب شکم او باشید و تحت فشار قرارش ندهید. سعی کنید تا حد امکان از شیر دادن به کودک در ماشین خودداری کنید.
گاهی مواقع رژیم غذایی مادر باعث تغییراتی در شیر شده و کودک نیز به آن‌ها حساسیت نشان می‌دهد. برای این منظور با پزشک خود مشورت کرده و در مورد موادغذایی حساسیت‌زا آگاهی کسب کنید. با دادن لیست کاملی از غذاهای مصرفی خود به پزشک نیز می‌توانید از حساسیت فرزند خود اگاه شوید.
زمانی که به نوزاد خود شیر می‌دهید او را در حالت مستقیم نگه دارید. خمیده نگه داشتن کودک (مثلا در بغل مادر یا روی صندلی ماشین) باعث می‌شود شیر خشک یا شیر مادر مستقیم به معده نوزاد نرود و به حلق برگردد. سعی کنید به آرامی به نوزاد خود غذا دهید و باعث حواسپرتی او نشوید.
هر چیزی که حواس کودک را هنگام شیر خوردن پرت کند باعث عصبانیت کودک شده و مقداری هوا، همراه شیر وارد معده می‌شود. همچنین اضافه کردن مقداری برنج به شیر خشک نوزاد در کاهش رفلاکس معده او موثر است. البته این کار را با توجه به تغذیه نوزاد در ماه‌های مختلف باید انجام دهید. سعی کنید بدون مشورت با مشاوره کودک رژیم غذایی فرزندتان را تغییر ندهید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه بالا آوردن شیر در نوزادان می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع: بالا آوردن شیر نوزاد