ازدواج زودهنگام مسئله رایجی در برخی از جوامع از جمله ایران می باشد. البته این مسئله چالش بر انگیز طرفداران و مخالفانی دارد که به نقد آن می پردازند. ازدواج زود هنگام به ازدواج زیر 18 سال گفته می شود که به علل مختلفی در ایران رواج دارد. مسائل فرهنگی، اقتصادی، مذهبی و فردی از عوامل سوق دهنده افراد به سمت ازدواج در سن پایین است. اما این پدیده خود منجر به مشکلات زیادی برای فرد، خانواده و جامعه میشود. مشاوره قبل از ازدواج می تواند افراد را برای یک تصمیم گیری منطقی آماده سازد، در چنین شرایطی خانواده ها و زوجین با دانش بر مشکلات ازدواج در سن پایین موفق میشوند که تصمیم گیری بهتری داشته باشند؛ همچنین با آگاهی از پیامدهای منفی ازدواج در سن پایین، با آمادگی بیشتری برای شروع زندگی مشترک قدم بردارند.
منبع: ازدواج زودهنگام
سن ازدواج به صورت قانونی در ایران 13 سالگی می‌باشد. البته در سنین پایین‌تر تحت شرایط خاص با بررسی قاضی، اجازه ازدواج صادر خواهد شد. این در حالی است که سن رسمی ازدواج در سطح جهان 18 سال در نظر گرفته میشود. در واقع منظور از ازدواج زودهنگام ، پایین‌تر از 18 سال است. در جوامع مدرن مبنای ازدواج هر فرد تمایل و انتخاب خودش می‌باشد؛ یعنی ازدواج یک انتخاب شخصی است که فرد بالای 18 سال در موردش تصمیم می‌گیرد. معمولا در این جوامع ازدواج قبل از 18 سالگی غیر قانونی بوده و مردم هم تمایلی برای آن ندارند. ازدواج امری تحمیلی در نظر گرفته نمی‌شود و خانواده‌ها در مورد آن تصمیم نمی‌گیرند.برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه سن ازدواج کلیک کنید.
در مغایرت با فرهنگ غربی، ازدواج در ایران به شکل یک سرنوشت قطعی برای فرزندان در نظر گرفته میشود و والدین از سال‌ها قبل برای آن برنامه ریزی کرده و حتی در انتخاب فرد مناسب برای ازدواج با فرزندشان تصمیم گیری می‌کنند. عاملی که باعث میشود فرد در معیارهای انتخاب همسر هیچ نقشی نداشته باشد. برای اطلاع بیشتر در زمینه معیارهای انتخاب همسر کلیک کنید.
ازدواج زود هنگام یعنی زیر سن 18 سال، در ایران شیوع بالایی دارد؛ طبق آمارها شیوع کودک همسری برای دختران زیر سن قانونی حدود 65 درصد و برای پسران حدود 35 درصد است. متاسفانه حدود بیست در صد این افراد تحصیلات کمتر از دیپلم دارند. عدم تحصیلات کافی به معنی ناآگاهی بیشتر در مورد ازدواج و بروز مشکلات است.
ازدواج زودهنگام در بسیاری از مناطق کشور به ویژه در شهرهای کوچکتر و فرهنگ‌های روستایی یک امر طبیعی بوده و اصولا تشویق و تایید میشود. برای ازدواج در سن پایین علل متعددی وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
در برخی از فرهنگ‌ها، ازدواج زودهنگام یک فضیلت و ارزش محسوب میشود. این مسئله بیشتر در مورد زنان صادق است تا مردان؛ ولی به هرحال فرهنگ غالب جامعه تشویق به ازدواج در سن پایین می‌باشد. در واقع تا همین چندی پیش تخطی از این امر، فشار اجتماعی زیادی بر زنان وارد می‌کرد. در بسیاری از خرده فرهنگ‌ها دختران هر چقدر زودتر ازدواج کنند، بهتر است و تحصیل یا اشتغال زنان ارزش پنداشته نمی‌شود. در واقع والدین فکر می‌کنند اگر دختر دیر ازدواج کند، حرف شنوی‌اش از والدین کاهش پیدا کرده و دیگر نمی‌توان او را کنترل کرد. البته این نگرانی در مورد پسران هم وجود دارد ولی آزادی پسران در خانواده بیشتر است.
برخی نوجوانان در ارتباط با جنس مخالف و تجربه رابطه عاطفی شدید، تصمیم به ازدواج می‌گیرند. در واقع انگیزه ازدواج در آن‌ها صرفا وصال به معشوق است و بدون هیج آگاهی یا پیش زمینه‌ای در مورد مهارت های لازم برای ازدواج موفق تصمیم می‌گیرند زندگی مشترک خود را آغاز کنند. در این شرایط ممکن است حتی علیرغم مخالفت‌های خانوادگی، این نوجوانان در امر ازدواج پافشاری نمایند. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه مهارت های لازم برای ازدواج موفق کلیک کنید.
به گناه افتادن جوانان و وارد شدن به روابط نامشروع و افکار گناه آلود یکی از نگرانی‌های اصلی جوامع مذهبی است. در واقع برای صیانت نفس جوانان، یعنی زمانی که میل جنسی آن‌ها فعال میشود، ازدواج زود هنگام توصیه می‌گردد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه میل جنسی کلیک کنید.
این زمان معمولا دوران نوجوانی و بلوغ است که در واقع همین تفکر و ترس از به گناه افتادن باعث میشود که والدین نوجوان خود را به سمت ازدواج سوق دهند. این مسئله باعث میشود حتی دوران نامزدی کوتاه‌تر از زمان معمول برای آشنایی زوجین باشد. در صورتی که این مدت، زمان مناسبی برای شناخت پیش از ازدواج است. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه شناخت پیش از ازدواج کلیک کنید.
فشارهای اقتصادی در خانواده‌های پر جمعیت باعث میشود والدین سریع‌تر به این فکر بیفتند که دختر خود را به منزل شوهر بفرستند تا بار هزینه زندگیشان کاهش پیدا کند. همین مسئله عامل ازدواج با مرد سن بالا نیز میشود. پس دختران در سن پایین حتی خود را به عقد با مردان مسن با تمکن مالی در می‌آورند. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه ازدواج با مرد سن بالا کلیک کنید.
خوشبختانه در سال‌های اخیر در سراسر کشور شاهد تغییر تدریجی نگرش‌ها در مورد ازدواج شده‌ایم. اهمیت تحصیلات به ویژه در مورد دختران بیشتر از پیش مورد توجه قرار گرفته است. این روزها دختران و همینطور پسران سالیان زیادی را صرف تحصیلات می‌کنند و بعد از آن به تدریج وارد بازار کار میشوند. در واقع به خاطر مسائل اقتصادی و اجتماعی، سن ازدواج بالا رفته و فشار اجتماعی روی دختران و پسران برای تن دادن به ازدواج اجباری در سن پایین کاهش پیدا کرده است. برای اطلاع بیشتر در زمینه ازدواج اجباری کلیک کنید.
از طرف دیگر با پیش رفتن به سوی مدرن شدن جامعه، در کشور ما هم حق انتخاب فردی یک اولویت در نظر گرفته میشود و ازدواج را به زمانی موکول می‌کنند که دختران و پسران، آمادگی آن را احساس کنند. البته این مسئله در مورد همه شهرها و در همه جمعیت صادق نیست و هنوز ازدواج زود هنگام نوعی تفاخر و ارزش به نظر می‌رسد.
ازدواج زود هنگام، ممکن است در ابتدا باعث کاهش اضطراب خانواده‌ها شود، هزینه ها را کاهش دهد یا نگرانیشان بابت این که فرزندشان به گناه آلوده شود را از بین ببرد. اما پیامد های منفی بیشتری برای فرد، خانواده و جامعه دارد. در ادامه پیامدهای ازدواج زودهنگام را بررسی می کنیم:
1- روانشناسان تا حدود 18 سالگی را سنین نوجوانی در نظر می‌گیرند. یعنی فرد پایین‌تر از 18 سال هنوز وارد دوران بزرگسالی نشده است. نوجوانی دوران بحران هویت و هویت‌یابی می‌باشد. در این سن فرد هنوز به ثبات فکری و هیجانی نرسیده و نمی‌داند از خود، دنیا و زندگی چه می‌خواهد. طبعا در چنین شرایطی نمی‌تواند در انتخاب همسر به درستی عمل کند. برای کسب اطلاعات در زمینه بحران هویت کلیک کنید.
2- معمولا افراد بعد از چند سال که از 18 سالگی‌شان می‌گذرد با وارد شدن به دنیای بزرگسالی تمام تصورات نوجوانی‌شان تغییر کرده و سلیقه و نظرشان در مورد ازدواج هم متفاوت میشود. یعنی ازدواج زود هنگام ممکن است باعث شود نارضایتی فرد در آینده از ازدواجش افزایش پیدا کند.
3- یکی از عیوب ازدواج زودهنگام بازماندن از تحصیل است. ازدواج زودهنگام می‌تواند به فرزندآوری نیز ختم شود. در نتیجه امکان تحصیل به ویژه برای دختران از بین می‌رود و این به معنی محدود شدن فرصت‌های رشد فردی و نداشتن مهارت‌های لازم برای فرزندپروری است.
4- ازدواج زودهنگام، پذیرفتن و یا تحمیل یک مسئولیت بزرگ به فردی می‌باشد که احتمالا ظرفیت پذیرش چنین مسئولیتی را ندارد. چنین اتفاقی باعث میشود فرد به شکل ناگهانی از زندگی کودکی خود وارد بزرگسالی شود. برخی در مواجهه با چنین شرایطی فشار روانی زیادی را متحمل شده و اختلالات سازگاری نشان می‌دهند و برخی دیگر ممکن است از کودکی نکردن خود شکایت داشته باشند.
طلاق یا طلاق عاطفی می‌تواند پیامد ازدواج زودهنگامی باشد که نارضایتی زناشویی را برای طرفین به ارمغان آورده است. از طرف دیگر هنگامی که زوجین در سن پایین ازدواج کنند و بچه دار شوند، بلوغ کافی برای تربیت فرزند را هم ندارند و بنابراین هم خود و هم فرزندانشان دچار مشکلاتی خواهند شد.
ازدواج‌های زود هنگامی که طلاق را در جامعه بالا ببرد، تاثیرات مخربی بر سلامت جامعه خواهد گذاشت. فرزندانی که در چنین خانواده‌هایی بزرگ شده و درگیر فرایند طلاق والدینشان میشوند، سطح سلامت روان پایین‌تری خواهند داشت و در نتیجه نسل آینده هم به طور کلی تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
همانطور که گفته شد ازدواج زودهنگام آسیب‌ها و پیامدهای متعددی را به همراه دارد و می‌تواند تمام زندگی فرد را تحت شعاع قرار دهد. به همین دلیل توصیه میشود که قبل ازدواج از یک روانشناس متخصص کمک بگیرید تا شما را با تمام ابعاد ازدواج زودهنگام آشنا کند. در صورت لزوم ازدواج در سن پایین نیز روانشناس مهارت‌های لازم برای ازدواج موفق را به شما یاد می‌دهد تا بتوانید از بروز مشکلات در زندگی مشترک خود پیشگیری نمایید. متخصصان و روانشناسان مرکز مشاوره حامی هنر زندگی در خدمت شما هستند تا در این زمینه یاری‌تان کنند. برای کسب اطلاعات در زمینه مشاوره ازدواج کلیک کنید
برای دریافت مشاوره در زمینه ازدواج می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع: ازدواج زودهنگام