آیا تست متادون را می‌شناسید؟ متادون یک داروی مخدر صنعتی و متعلق به گروه شبه مخدرهاست که به عنوان داروی مسکن و ترک اعتیاد استفاده می‌شود. متأسفانه ممکن است خود متادون سوءمصرف شده و فرد به آن اعتیاد پیدا کند. گاهی افراد به دلایل مختلف مانند استخدام، ازدواج یا درخواست خانواده به‌خصوص پدر و مادر ناچارند که تست متادون را برای تشخیص اعتیاد انجام دهند. بزرگ‌ترین دغدغه و خواسته فرد معتاد هنگام انجام آزمایش، منفی شدن جواب تست اعتیاد است. اگر به دنبال اطلاعات بیشتری در مورد تست متادون هستید، در این مقاله درباره انواع تست متادون و راه‌های منفی شدن آن صحبت خواهیم کرد.
منبع: متادون
متادون ماده شبه مخدری است که به عنوان داروی ترک اعتیاد در درمان اعتیاد به مواد مخدر (تریاک، هروئین، شیره) استفاده می‌شود. تفاوت اصلی متادون با مخدرها طولانی‌تر بودن مدت اثر آن است. به همین دلیل به آن داروی نگهدارنده می‌گویند. به طوری که اثر یک دوز واحد متادون تقریباً 48-24 ساعت و هروئین حدود 2-3 ساعت است. این تأثیر بلند مدت باعث می‌شود متادون در دوز کم و طبق تجویز پزشک جایگزین هروئین یا هر ماده مخدر دیگری شود و فرد علائم ترک کم‌تری را تجربه کند.
برای آگاهی بیشتر درباره انواع مواد مخدر کلیک کنید.
مثبت شدن تست اعتیاد به وسیله متادون به شرایط مختلفی بستگی دارد. زمانی که فرد برای ترک اعتیاد از متادون استفاده می‌کند، پزشک متادون را در دوز محدود تجویز می‌کند. این امر همراه با قطع مصرف مواد به طور کامل باعث می‌شود تا تست اعتیاد منفی شود. اما برخی افراد با سوءمصرف متادون و بدون دستور پزشک آن را جایگزین مواد مخدر می‌کنند و یا حتی هم‌زمان با مخدر آن را مصرف می‌کنند، همین کار باعث مثبت شدن تست اعتیاد می‌شود. بهتر است برای تشخیص دقیق اعتیاد به مصرف متادون از تست اختصاصی متادون استفاده شود.
برای اطلاع از بهترین روش ترک متادون کلیک کنید.
با توجه به تنوع تست‌های تشخیصی اعتیاد، نوع تست با در نظر گرفتن مراجعه کننده، وضعیت اقتصادی، عامل زمان و نوع ماده مصرفی انتخاب می‌شود. هیچ تستی صد در صد صحیح نیست و گاهی خطاهایی پیش می‌آید. به طور کلی تست های اعتیاد دو نوع هستند.
در تست‌های آزمایشگاهی، فرد نمونه‌ای از ادرار، بزاق، خون یا موی خود را به مرکز ارائه می‌کند. مزیت روش آزمایشگاهی دقت بالای آن و معایب‌اش گران بودن و تأخیر در مشخص شدن جواب (گاه حتی تا 5روز) است.
این نوع تست با کیت‌های ارزان انجام می‌شوند و در مدت زمان کوتاهی می‌توان آن را انجام داد چرا که مشخص شدن جواب آن فقط چند دقیقه طول می‌کشد. با این حال دقت تست‌های آزمایشگاهی را ندارد و گاهی نیاز به انجام تست‌های تأیید کننده وجود دارد.
روش‌های مختلفی برای تشخیص اعتیاد به متادون وجود دارد. هرکدام از این روش‌ها دارای معایب و مزایایی هستند. به همین دلیل در انتخاب هر تست باید به ویژگی‌ها و نیازهای فرد توجه شود. در ادامه به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم.
روش آنالیز ادرار نیازمند یک نمونه ادرار است. این آزمایش را می‌توان با استفاده از نوار کاغذی به صورت سریع و یا از طریق پروسه‌های طولانی مدت آزمایشگاهی با کیفیت بالاتر نیز انجام داد. جابه‌جایی و تقلب در ارائه نمونه از اصلی‌ترین مشکلات این روش است. برخی افراد برای این که جواب تست اعتیاد آن‌ها منفی شود مقدار زیادی آب آشامیدنی می‌نوشند تا ادرارشان رقیق شود که در این موارد با توجه به رنگ و شفافیت ممکن است نمونه پذیرفته نشود. زمان تقریبی ردیابی متادون با این روش حدود 3 روز است.
نوار تست سریع متادون یک تست غربالگری ادرار است که بدون وسایل آزمایشگاهی قابلیت استفاده دارد. جواب این تست در صورتی مثبت می‌شود که سطح متادون بیشتر از 300 نانوگرم در میلی لیتر باشد. کیت تست متادون حاوی بروشور و نوار تست است. برای انجام نوار تست متادون لازم نیست ناشتا باشید. نمونه ادرار در یک ظرف یک بار مصرف جمع‌آوری می‌شود (حدود یک سانتی‌متر) و مورد آزمایش و تفسیر قرار می‌گیرد. هرکدام از نوار آزمودنی‌ها یک بار مصرف هستند و بعد از استفاده باید دور انداخته شود.
تست‌های بزاقی راحت و بی دردسر هستند؛ چون توسط کارشناس جمع‌آوری می‌شوند و امکان تقلب در آن‌ها بسیار پایین است. نتیجه تست در عرض چند دقیقه آماده می‌شود و نیازی به آزمایشگاه ندارد. با توجه به نوع تست، امکان شناسایی چندین ماده به طور هم‌زمان در بزاق وجود دارد. این تست روشی عالی برای ارزیابی مصرف اخیر فرد است. یکی از معایب این روش این است که بنا به میزان تولید بزاق و نوع ماده مصرفی، بازه زمانی ارزیابی از چند ساعت تا چند روز متغیر می‌شود. زمان تقریبی ردیابی متادون با این روش حدود 24 ساعت است.
امکان ردیابی مواد در مو تا چند ماه امکان‌پذیر است. برای بیشتر مواد این مدت 90 روز است. تست مواد توسط مو، روشی بسیار آسان با امکان تقلب بسیار کم در مقایسه با سایر روش‌هاست. با این حال این روش نیازمند تجهیزات آزمایشگاهی و صرف هزینه بیشتر نسبت به سایر روش‌هاست. در افرادی که دارای رنگ موی مشکی هستند احتمال مثبت شدن نتیجه بیشتر از سایر افراد است.
هر چه مو بلندتر شود، تاریخچه طولانی‌تری از مصرف به دست خواهد آمد. بهترین قسمت مو که مورد ارزیابی قرار می‌گیرد فاصله 2/5 تا 4 سانتی‌متری از ریشه مو است. این تست نه تنها می‌تواند وجود ماده را ارزیابی کند، بلکه می‌تواند مقدار ماده مصرفی را نیز نشان دهد (این امکان در هیچ تستی وجود ندارد). زمان تقریبی ردیابی متادون با این روش حدود 90 روز است.
تست تعریق نیز بسیار راحت انجام می‌شود. مدت زمان ردیابی متادون با این روش تا چند هفته مشخص شده است. تعریق زیاد برخی افراد در انجام این تست مشکل ایجاد می کند؛ تعریق زیاد امکان سنجش را کم کرده و توانایی ردیابی تا چند ماه را از بین می‌برد.
برای اطلاع از نشانه‌ها و علائم اعتیاد به متادون کلیک کنید.
بیشتر مواد تا 72 ساعت پس از مصرف در ادرار قابل شناسایی هستند. به همین خاطر ممکن است فرد در این بازه زمانی مصرف نکند تا تست منفی شود. آگاهی در مورد این بازه زمانی به خانواده‌ها کمک می‌کند که بدانند تست اعتیاد تا چه حد قابل اطمینان است.
متادون داروی درمان اعتیاد است با این حال برخی از افراد از این دارو برای پنهان کردن اعتیاد استفاده می‌کنند. افراد معتاد مدتی قبل از انجام آزمایش از متادون استفاده می‌کنند در نتیجه آثار مواد در آن‌ها از بین می‌رود و بعد آزمایش می‌دهند و اعتیاد در آن‌ها شناسایی نمی‌شود. سپس بعد از دریافت نتیجه دوباره شروع به مصرف مواد می‌کنند به همین جهت وظیفه آزمایشگاه این است که همه تست‌ها از جمله تست متادون را انجام دهد. اگر نیاز به منفی شدن تست متادون دارید بهتر است با انجام مشاوره ترک اعتیاد راه حل بهتری را جایگزین کنید.
برای اطلاع بیشتر درباره روند دریافت مشاوره ترک اعتیاد کلیک کنید.
در صورتی که فردی آزمایش تشخیص اعتیاد بدهد و فقط تست متادون او مثبت باشد مسئول آزمایشگاه باید بررسی‌های بعدی را انجام دهد تا مشخص شود آیا فرد از متادون به عنوان راهی برای پنهان کردن اعتیاد استفاده کرده یا نه. اگر فردی آزمایش اعتیاد بدهد و فقط تست متادون او مثبت باشد در این صورت نتیجه آزمایش او به مسئول آزمایشگاه و پزشک مرکز بهداشتی ارجاع داده می‌شود تا بررسی‌های بعدی انجام شود تا هدف فرد از مصرف متادون مشخص گردد. در واقع فردی که تحت نظارت متخصص متادون مصرف می‌کند یا در کلینیک ترک اعتیاد تحت درمان است می‌تواند با ارائه گواهی این موضوع را ثابت کند.
شایع‌ترین علل بروز اختلال در نتیجۀ تست‌های نواری شامل موارد زیر است.
یکی از دلایل بروز خطا در تست‌های تشخیصی خطا در نمونه گیری است. علی‌رغم حضور نمونه‌گیر ممکن است تقلب صورت بگیرد و فرد معتاد با تقلب نمونه خود را عوض کند؛ به عنوان مثال نمونه فرد سالم که در سرنگی توسط فرد معتاد نگهداری می‌شود در ظرف نمونه تخلیه شود.
نوار تست باید به مدت 15 -10 ثانیه در ادرار نگه داشته شود و قبل از خواندن جواب به مدت 5 دقیقه روی یک سطح صاف غیر جاذب قرار داده شود. تفسیر پاسخ در یک دقیقه اول یا بعد از 10 دقیقه باعث ایجاد خطا در ارزیابی می‌شود.
هر عاملی که باعث رقیق شدن ادرار شود باعث اختلال در جواب تست‌ها می‌شود. در این صورت از نوارهای کمکی برای تعیین سطح کراتین، نیترات و گلومات ادرار می‌توان استفاده کرد.
ریختن خون، جوهر لیمو، سفید کننده‌ها و... در ادرار باعث ایجاد تغییر در سطح PH می‌شود. در نتیجه احتمال خطا در جواب آزمایش افزایش پیدا می‌کند چون اکثر تست‌ها به تغییرات PH در بازه 5 تا 9 مقاوم هستند و افزایش یا کاهش PH از این محدوده باعث اختلال می‌شود.
اگر دارویی مصرف می‌کنید به مسئول آزمایشگاه اطلاع دهید چون احتمال تداخل دارویی وجود دارد یعنی بعضی از داروها ممکن است میزان متادون خون را افزایش دهند از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
روش‌های مختلفی برای غربالگری اولیه و تأیید تست اعتیاد وجود دارد. همان طور که توضیح دادیم امکان خطا در تست‌های تشخیص اعتیاد به دلایل مختلف وجود دارد. نوار تست متادون، فقط برای نتایج اولیه به کار می‌رود و بهتر است که از روش آزمایشگاهی برای تأیید نتایج استفاده شود؛ چون احتمال خطا در آزمایشگاه بسیار کمتر است. همچنین مواد مداخله کننده در نمونه ادرار ممکن است باعث ایجاد خطا در نمونه باشد. خط رنگی که در ناحیه کنترل (C) نوار تست متادون ظاهر می‌شود یک کنترل‌گر داخلی است که نشان‌دهنده حجم کافی نمونه و روش صحیح اجرا است.
انجام تست در یک آزمایشگاه معتبر برای تأیید روش و صحت انجام تست توصیه می‌شود. آزمایشگاه‌ها مقررات سخت‌گیرانه‌ای جهت نمونه‌گیری تست اعتیاد وضع کرده‌اند. همچنین کیت‌هایی برای تشخیص تقلب در نمونه ادرار وجود دارد که از آن‌هم برای تشخیص تقلب می‌توان استفاده کرد. در مواردی که مسئول آزمایشگاه نسبت به تقلب یا احتمال خطا در انجام آزمایش دچار شک و تردید شود دوباره از فرد تست تکمیلی گرفته می‌شود. برای این کار می‌توان از روش تی ال سی (TLC) استفاده کرد. در این روش احتمال منفی کردن تست از طریق فرد نمونه دهنده بسیار پایین است.
برای آشنایی بیشتر با دیگر تست های اعتیاد کلیک کنید.
مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی با سابقه چندین ساله در ارائه خدمات درمانی در زمینه‌های مختلف روانشناسی اعم از خانواده، ازدواج، اعتیاد، جنسی، کودک، مشاوره شغلی، تحصیلی و ... جزء بهترین و جامع ترین مراکز خدمات روانشناسی است. این مرکز با گردهم آوری جمعی از متخصصین توانسته خدمات خود را با بالاترین سطح کیفیت ارائه دهد. حامی هنر زندگی با استفاده از ابزارهایی چون تلفن و اینترنت به مراجعان این امکان را داده تا در کمترین زمان ممکن در هر موقع از روز با بهترین متخصصان در زمینه مربوطه ارتباط برقرار کنند.
برای اطلاع بیشتر درباره روند دریافت مشاوره حضوری و مشاوره تلفنی کلیک کنید.
همه تست‌ها در صورتی که خطا و یا تقلب در آن وجود نداشته باشد می‌تواند دقیق باشند با این حال بررسی مو از دقت بالایی برخوردار است. این تست نه تنها می‌تواند وجود ماده را ارزیابی کند، بلکه می‌تواند مقدار ماده مصرفی را نیز نشان دهد و زمان تقریبی ردیابی متادون با این روش حدود 90 روز است.
برای دریافت مشاوره در زمینه متادون و تست تشخیصی اعتیاد به متادون می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق موبایل با شماره 02122018502 و تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع: متادون