اختلال دو قطبی پیشرونده یکی از اختلالات خلقی است که با علائم شدید افسردگی و شیدایی و با سرعت تغییر زیاد در افراد بروز پیدا می‌کند. فرد دوره کوتاهی از چند روز تا چند ماه شیدایی و سرخوشی را تجربه کرده و ناگهان وارد دوره افسردگی می‌شود. فرد در دوران شیدایی بسیار فعال و سرخوش می‌باشد، بسیار صحبت می‌کند و انرژی زیادی برای انجام فعالیت‌ها دارد. اما همان فرد مدتی بعد گوشه گیر می‌شود، افکار مرگ و خودکشی به او هجوم آورده و بدون انگیزه و امید می‌ماند. در اختلال دو قطبی پیشرونده زندگی روزمره فرد کاملا مختل می‌گردد. این اختلال به علل مختلف ژنتیکی و محیطی رخ می‌دهد و علائم آن با دارو و با استفاده از روش‌های روان درمانی مختلف از جمله شناختی رفتاری کنترل می‌شود. با توجه به اهمیت این موضوع در ادامه به شرح علائم، تشخیص افتراقی و درمان اختلال پیشرونده خواهیم پرداخت.
منبع: اختلال دو قطبی پیشرونده | علائم، تشخیص و درمان
اختلال دو قطبی پیشرونده نوعی از اختلال دو قطبی است که نوسانات خلقی افسردگی و شیدایی چهار بار در سال برای فرد به وجود می‌آید و می‌تواند ادغامی از اختلال دو قطبی نوع یک و دو باشد. در اختلال دو قطبی پیشرونده نیز مانند دیگر اختلالات دو قطبی فرد دوره‌ای از شیدایی را تجربه می‌کند و بعد از اتمام دوره وارد خلق افسرده می‌شود. 10 درصد از افراد مبتلا به اختلال دو قطبی به اختلال دو قطبی پیشرونده نیز دچار می‌شوند. این اختلال با نام اختلال تناوب سریع نیز شناخته می‌شود و در مواقعی به آن اختلال تناوب بسیار بسیار سریع گفته می‌شود. در بیشتر افراد مبتلا نوسانات خلقی بیشتر از ۴ بار در سال نیز رخ می‌دهد و در مواردی حتی هر ۴۸ ساعت خلق فرد از افسردگی به شیدایی و بر عکس تغییر می‌کند.
برای آشنایی بیشتر با اختلال دو قطبی و اختلالات خلقی کلیک کنید.
احساس غمگینی زیاد، گریه های طولانی، ناامیدی، عدم اعتماد به نفس، احساس پوچی، گناه و بی ارزشی از علائم دوران خلق افسردگی در این اختلال است. فرد احساس می‌کند که هیچ انرژی و فعالیتی برای انجام امور ندارد. ممکن است حافظه و تمرکز او دچار مشکل شود. زیاد به وقایع اطرافش اهمیت نمی‌دهد و مدام افکار خودکشی به سرش می‌زند.
فرد در این دوره دچار کم اشتهایی و کاهش وزن می‌شود. معمولا خواب راحتی ندارد و یا بیش از حد می‌خوابد. در این دوران تجویز قرص‌های ضد افسردگی تاثیر چندانی در کنترل علائم ندارد چرا که در صورت مصرف این قرص‌ها بیمار سریعتر وارد مرحله شیدایی یا مانیا می‌شود که در ادامه علائم آن را ذکر کرده‌ایم.
برای اطلاع بیشتر درباره افسردگی و داروهای ضد افسردگی کلیک کنید.
شیدایی احساس سرخوشی بیش از حد خوشحالی و خوش بینی زیاد است. فرد در این خلق بسیار زیاد صحبت می‌کند ممکن است دچار لغزش کلامی و پرش شود (یعنی از موضوعی به موضوع دیگر می‌رود). فرد در این دوران بسیار تحریک پذیر و عصبی می‌شود و ممکن است با کسانی که با خوش بینی او موافقت نمی‌کنند پرخاشگری کند. فرد مبتلا به اختلال دو قطبی انگیزه و انرژی زیادی برای رسیدن به اهداف خود دارد و ممکن است حتی تصور بسیار بالایی از توانایی‌های خود داشته باشد. احساس برتری می‌کند، میل جنسی‌اش افزایش می‌یابد و تمایلی برای خوابیدن ندارد.
اختلال خلق ادواری سطح بسیار پایین‌تری از اختلال دو قطبی با علائم بسیار خفیف تر می‌باشد. فرد در این اختلال هیچ گاه مبتلا به افسردگی اساسی نمی‌شود و علائم و نوسانات در طی دو سال تغییر می‌کنند. اما در اختلال پیشرونده، بیمار ممکن است هر ۴۸ ساعت یکبار خلق عوض کند، زندگی روزانه‌اش کاملا مختل شود و از تحصیل و شغل باز می‌ماند و در مواردی اختلالات دیگری همانند بیش فعالی در فرد رخ می‌دهد.
برای اطلاع بیشتر درباره اختلال افسردگی اساسی کلیک کنید.
در درمان اختلال دو قطبی پیشرونده ترکیبی از روان درمانی و درمان دارویی به کارگرفته می‌شود. با استفاده از داروهای تثبیت کننده خلق از جمله لیتیوم می‌توان علائم بیماری را تا حدی کنترل کرد و ثبات خلق را افزایش داد. ضدافسردگی‌ها و داروهای آنتی سایکوتیک در صورت وجود توهم و هذیان نیز می‌توانند کمک کننده باشند. در کنار درمان‌های دارویی انواع درمان‌های رفتاری و روانشناسی نیز باید صورت بگیرد.
از جمله روش‌های روان درمانی موثر می‌توان به درمان شناختی-رفتاری، روان درمانی بین فردی و خانواده درمانی اشاره کرد. با این حال روش‌های دیگر مانند رفتار درمانی و درمان مبتنی بر روانکاوی نیز می‌تواند موثر واقع شود. اولین اقدام مناسب در کنترل اختلال پیشرونده؛ دادن اطلاعات کافی در مورد این بیماری به فرد مبتلاست. در مشاوره روانشناسی به فرد کمک می‌شود تا به زندگی روزمره خود بازگردد تا شغل و تحصیل خود را ادامه دهد.
برای آشنایی بیشتر با داروهای تثبیت کننده خلق از جمله لیتیوم کلیک کنید.
مرکز مشاوره حامی هنر زندگی با سابقه چندین ساله در ارائه خدمات درمانی در زمینه اختلالات روانی از جمله اختلال دو قطبی پیشرونده جزء بهترین و جامع ترین مراکز خدمات روانشناسی است که به درمان همزمان این اختلال در دو فاز مشاوره افسردگی به همراه مشاوره مانیا می‌پردازد. این مرکز با گردهم آوری جمعی از متخصصین توانسته خدمات خود را با بالاترین سطح کیفیت ارائه دهد. ما در این مرکز شرایطی را برای شما فرآهم آورده‌ایم تا بتوانید از هر کجای کشور با مشاوران ما به صورت تلفنی و حضوری در ارتباط باشید. این مرکز به شما تضمین خواهد داد تا در کمترین زمان ممکن به درمان مشکلات و مسائل خود بپردازید. همچنین در صورتی که در اطرافیان شما کسی از این اختلال رنج می‌برد با دریافت راهکارها و روش‌های گوناگون به درمان او کمک نمایید.
برای آشنایی از روند درمان اختلال دو قطبی و مشاوره افسردگی کلیک کنید.
انتخاب رویکرد درمانی برای هر فرد با توجه به شرایط، شدت و ویژگی‌های فردی بیمار مبتلا می‌تواند متفاوت باشد. با این حال اصلی ترین روش درمان تلفیقی از دارو درمانی و روان درمانی است. به طور مثال می‌توان برای فرد از داروهای تنظیم کننده خلق به همراه جلسات شناختی رفتاری برای درمان افسردگی بهره برد.
برای اطلاعات بیشتر درباره درمان افسردگی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال دو قطبی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق شماره 02122018502 و یا از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.