درمان اختلال دو قطبی با دارو یکی از گزینه‌های درمانی برای این بیماری است و بهبود و درمان سریع، از مزایای این نوع درمان محسوب می‌شود. همان طور که از اسم این بیماری پیداست اختلال دو قطبی دارای دو فاز کاملا متفاوت است. از این رو درمان اختلال دو قطبی با دارو در هر کدام از این شرایط فرق می‌کند. هدف از دارو درمانی در هر یک از حالات افسردگی و مانیا (شیدایی) این است که بیمار دوباره سلامت روانی خود را بدست آورد و بتواند همچون گذشته عملکرد مثبتی در زمینه‌های مختلف داشته باشد. البته مؤثرترین درمان همواره تلفیق دارو درمانی با روان درمانی و بهره گیری از مشاوره افسردگی است. با این حال با توجه به طیف وسیع داروها برای درمان دو قطبی در ادامه این مقاله به بررسی کامل آن خواهیم پرداخت.
منبع: درمان اختلال دو قطبی با دارو
در اختلال دو قطبی، فرد حالت‌های نوسانی از خلق بالا یا مانیا به خلق پایین یا افسردگی را تجربه می‌کند. در صورتی که به این اختلال مبتلا باشید، روزهایی هست که بسیار پر انرژی، بشاش، پرحرف و با اعتماد به نفس بالا هستید و در مقابل روزهای دیگر در خودفرورفته، غمگین، بی انرژی و خود سرزنشگر می‌شوید. برای درمان علائم اختلال دو قطبی و یا افسردگی از داروهای جداگانه‌ای باید استفاده گردد. بعضی از داروها برای درمان هر دو حالت مفید هستند که در ادامه به معرفی تمامی آن‌ها می‌پردازیم.
برای آشنایی بیشتر با اختلال دو قطبی کلیک کنید.
داروهای تثبیت کننده خلق، داروهایی هستند که برای درمان هر دو فاز بیماری دو قطبی تجویز می‌شوند. این داروها به سلامت روانی بیمار کمک شایانی می‌کنند و بر روی هر دو حالت افسردگی و مانیا (شیدایی) موثر می‌باشند. از جمله داروهایی که برای این منظور تجویز می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره داشت.
1. لیتیوم: از لیتیوم مدت پنجاه سال است که به عنوان تثبیت کننده حالت خلقی استفاده می‌شود اما چگونگی عملکرد آن هنوز مشخص نیست. از لیتیوم برای درمان هر نوع افسردگی و شیدایی می‌توان بهره برد. برای آشنایی بیشتر با لیتیوم کلیک کنید.
2. والپروات سدیم: از سدیم والپروات برای درمان حملات تشنجی صرع در کودکان و بزرگسالان، پیشگیری از میگرن و درمان بیماری‌های اعصاب و روان مانند افسردگی استفاده می‌شود. این دارو از جمله داروهای تنظیم کننده خلق برای درمان اختلال دو قطبی می‌باشد.
3. کاربامازپین: از کاربامازپین علاوه بر درمان اختلال دو قطبی، برای درمان ناهنجاری‌های رفتاری و اختلالات استرس زا و دردهای نوروپاتی استفاده می‌گردد.
برای آشنایی بیشتر با داروهای تثبیت کننده خلق کلیک کنید.
برای درمان فاز مانیا (شیدایی) بیماری دو قطبی علاوه بر مصرف داروهای تنظیم کننده خلق، داروهایی برای کنترل و درمان فاز شیدایی اختلال دو قطبی تجویز می‌گردد که از مهم ترین داروها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت.
1. رسپیریدون: ریسپریدون یک نوع داروی ضدجنون است. این دارو سبب ایجاد تغییراتی در میزان مواد شیمیایی موجود در مغز (نوروترنسمیتر) می‌گردد. رسپیریدون برای درمان اختلالات حاد و یا حالات مزمن روانی مثل اسکیزوفرنی و نشانه‌های اختلال دوقطبی (افسردگی- شیدایی) استفاده می‌شود.
2. اولانزاپین: اولانزاپین (olanzapine) جزء دسته دارویی ضد روانپریشی (antipsychotic) و ضد سرخوشی (antimanic) می‌باشد که از طریق کاهش میزان دوپامین مغز اثر می‌کند. ولی علاوه بر این موارد، این قرص کاربردهای دیگری هم دارد. این قرص بنا بر تجربه و تشخیص روانپزشک به عنوان درمان کمکی در حالات نوروتیک مانند اضطراب، وسواس و اختلالات خوردن (بی‌اشتهایی عصبی) و افسردگی هم می‌تواند به کار رود.
3. هالوپریدول: هالوپریدول (Haloperidol) برای درمان روانپریشی تجویز می‌شود. همچنین از این دارو برای درمان انواع جنون همچون اسکیزوفرنی و یا درمان مشکلات عصبی مثل اضطراب، وسواس، تیک و پرخاشگری هم استفاده می‌گردد.
4. پرفنازین: پرفنازین در اسکیزوفرنی و حالات روانی، مانیا (شیدایی) و درمان کمکی کوتاه مدت اضطراب شدید، تحریکات روانی حرکتی، هیجان و تحریکات رفتاری شدید و ناگهانی، استفراغ و تهوع شدید به کار می‌رود.
5. تری فلوپرارین: تری فلوپرازین از گروه فنوتیازین‌ها است. مکانیسم اصلی اغلب این داروها مهار گیرنده‌های دوپامینی در سلول‌های مغز است. برای شناخت بیشتر درباره اختلال افسردگی کلیک کنید.
برای درمان فاز افسردگی اختلال دو قطبی علاوه بر داروهای تنظیم کننده خلق، داروهای ضد افسردگی تجویز می‌گردد تا علائم افسردگی از بین برود. از مهمترین این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت. برای آگاهی بیشتر درباره علائم افسردگی کلیک کنید.
یک داروی ضد افسردگی از گروه داروهای ضد افسردگی بازجذب سروتونین است که استفاده از آن برای درمان افسردگی، اختلال وسواسی اجباری، اختلال هراس و پرخوری عصبی پذیرفته شده‌است. حیطه اثر این دارو بسیار گسترده‌تر از موارد ذکر شده است.
برای اطلاع از داروهای ضد افسردگی باز جذب سروتونین کلیک کنید.
سیتالوپرام یک داروی ضد افسردگی از گروه مهارکننده‌های بازجذب سروتونین است که برای درمان اختلالات خلقی و درمان اختلالات افسردگی شدید به کار برده می‌شود. سیتالوپرام برای درمان اختلالات دو قطبی نیز تجویز می‌گردد.
برای آگاهی بیشتر درباره اختلالات خلقی کلیک کنید.
یک داروی ضد افسردگی از گروه مهارکننده‌های بازجذب سروتونین است که استفاده از آن برای درمان افسردگی، اختلال وسواسی جبری، اختلال هراس، فوبیای اجتماعی، اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی و اختلال استرس پس از سانحه پذیرفته شده است.
یک داروی ضدافسردگی و آرامبخش آتیپیک است که به‌عنوان داروی کمک به کاهش میل و اثرات ترک نیکوتین نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از ابتدای کشف این دارو به‌عنوان ضدافسردگی، از آن به‌عنوان دارویی مؤثر در ترک سیگار (به صورت غیر مستقیم) نیز نام برده شده است.
ونلافاکسین با نام تجاری افکسور یک داروی ضدافسردگی از گروه مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین است.
ایمیپرامین یکی از داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای است که برای درمان برخی دیگر از اختلالات روحی همچون اختلال هراس، فوبی اجتماعی، دردهای عصبی و همچنین در مقدار کم برای کنترل شب ادراری در کودکان بزرگتر از ۶ سال به‌کار می‌رود. این دارو در دو شکل قرص و آمپول موجود است. اما تزریق عضلانی دارو به ندرت مورد استفاده واقع می شود.
کاربرد اصلی این دارو درمان افسردگی است. ولی این دارو در درمان بیماری دردهای نوروژنیک، شب ادراری و پروفیلاکسی میگرن نیز به کار می‌رود. این دارو در ابتدای مصرف ممکن است افکار خودکشی را تقویت نماید که این اتفاق در سنین زیر ٢۴ سال شایعتر است. برای جلوگیری از این موضوع توصیه می‌شود در چند هفته ابتدای مصرف این دارو مجدداً به ملاقات پزشک بروید.
برای شناخت بیشتر درباره درمان افسردگی کلیک کنید.
تریمیپرامین یک داروی ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای است که عمدتأ در درمان بیماری افسردگی مصرف می‌شود. همچنین به عنوان خواب‌آور، آرامبخش و ضد جنون در درمان و کنترل بی‌خوابی، اختلالات اضطرابی و روانپریشی استفاده می‌شود. این دارو برخلاف دیگر سه‌حلقه‌ای‌ها تقریباً بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین را مهار نمی‌کند به همین دلیل بیشتر به عنوان یک سه‌حلقه‌ای نسل دوم و یا یک سه حلقه‌ای آتیپیک تعریف شده است.
برای آشنایی بیشتر با داروهای ضد افسردگی کلیک کنید.
حتما باید برای مصرف دارو با روانپزشک مشورت کنید. اما به طور کلی چند قائده کلی برای درمان دارویی اختلال دو قطبی وجود دارد.
1- لیتیوم، سدیم والپروت، اولانزاپین معمولا برای درمان طولانی مدت اختلال دو قطبی، افسردگی و شیدایی تجویز می‌شود.
2- کارمازپین برای موقعی که نوسان خلق و خو در فرد بسیار سریع تغییر می کند تجویز می‌گردد.
3- ترکیب دارویی نیز در بعضی از موارد برای برخی از افراد لازم است.
بطور کلی نمی‌توان گفت بهترین دارو برای درمان اختلال دو قطبی چیست چرا که تجویز دارو با توجه به شرایط و میزان پیشروی اختلال در هر فرد متفاوت می‌باشد. در زمان تجویز دارو معمولا داروهایی تجویز می‌شوند که بیشترین تاثیر را در افراد با مشخصات مشابه داشته است.
برای اطلاعات بیشتر درباره درمان اختلال دو قطبی کلیک کنید.
یکی از مشکلات اساسی در دارو درمانی اختلال دو قطبی پایبندی بیمار به درمان است. این عدم پایبندی بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی ناشی از اثرات جانبی این داروها از جمله افزایش وزن و خطر دیابت، خواب آلودگی و کندی عملکرد و رفتار مرتبط می باشد. این اثرات جانبی برای برخی از داروهای ضد روانپریشی آتیپیکال و همچنین برای ضد تشنج‌ها و درمان به وسیله لیتیوم، شایعتر می‌باشد. همچنین علاوه بر اثرات جانبی، این داروها برای بعضی از بیماران مشکل ساز است.
طولانی بودن سیکل درمان برای بیماران دلهره آور می‌باشد. تقریبا بیش از دو سوم بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی بعد از دو ماه پس از شروع درمان مصرف داروهای تثبیت خلق خود را قطع می‌کنند. قطع مصرف دارو سبب عود بیماری و افزایش در فرد می‌شود. این دلایل اهمیت درمان‌های جایگزین به جای درمان دارویی مانند وران درمانی و رفتار درمانی برای درمان اختلال دو قطبی را بیشتر می‌کند.
مرکز مشاوره حامی هنر زندگی با سابقه چندین ساله در ارائه خدمات درمانی در زمینه اختلالات روانی از جمله اختلال دو قطبی نوع دو جزء بهترین و جامع ترین مراکز خدمات روانشناسی است. این مرکز با گردهم آوری جمعی از متخصصین توانسته خدمات خود را با بالاترین سطح کیفیت ارائه دهد. ما در این مرکز شرایطی را برای شما فرآهم آورده‌ایم تا بتوانید از هر کجای کشور با مشاوران ما به صورت تلفنی و حضوری در ارتباط باشید. این مرکز به شما تضمین خواهد داد تا در کمترین زمان ممکن به درمان مشکلات و مسائل خود بپردازید. همچنین در صورتی که در اطرافیان شما کسی از این اختلال رنج می‌برد با دریافت راهکارها و روش‌های گوناگون به درمان او کمک نمایید.
برای اطلاع از روند دریافت مشاوره حضوری و مشاوره تلفنی کلیک کنید.
خیر. لازم است که در کنار مصرف دارو از روش‌های روان درمانی و مشاوره نیز بهره ببرید. در واقع تلفیقی از درمان‌های دارویی و روان درمانی همواره بیشترین اثرگذاری را خواهند داشت.
برای دریافت مشاوره در زمینه درمان اختلال دو قطبی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق 02122018502 و یا از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.