آزمون فرافکن نوعی آزمون شخصیت غیرعینی است که در آن افراد ویژگی‌های شخصیتی خود را با فرایندهای ذهنی‌شان و آنچه در سرشان می‌گذرد، فاش می‌کنند. یکی از ویژگی‌های آزمون‌های فرافکن این است که این آزمون‌ها، در مقایسه با سایر آزمون‌های گزینه‌ای مرسوم، آزادی بیشتری برای پاسخ دادن دارند. در واقع نوعی سنجش غیر مستقیم شخصیت است. با توجه به این ویژگی آزمون، افراد آنچه که در ناهشیارشان دارند را بروز می‌دهند. بنابراین در مواقعی که قصد آزمایش غیر مستقیم این امیال را داریم، از انواع آزمون‌های فرافکن استفاده می‌کنیم. توجه داشته باشید که آزمون‌های شخصیتی را حتماً باید تحت‌نظر روانشناس متخصص انجام دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تست شخصیت شناسی کلیک کنید.
منبع: آزمون فرافکن
آزمون‌های "اندریافت موضوع یا تی ای تی" و "رور شاخ" دو نوع آزمون فرافکنی هستند که عموما مورد استفاده برای سنجش شخصیت افراد قرار می‌گیرند. برای آشنایی با تیپ‌های شخصیتی، مقاله تیپ های شخصیتی MBTI را بخوانید.
آزمون اندریافت موضوع توسط مورگان و موری در دانشگاه هاروارد ساخته شده که در فعالیت‌های کلینیکی زیادی هم مورد استفاده قرار گرفته است. این آزمون بهتر از آزمون‌های دیگر، مکانیسم فرافکنی را وارد عمل کرده و به خوبی تمایلات جسمی و روانی آزمودنی را منعکس می‌کند.
این آزمون شامل 31 کارت است که 30 کارت دارای تصاویر مختلف بوده و یکی از آن‌ها سفید است. از این 30 کارت، 10کارت مخصوص زن‌ها، 10 کارت مخصوص مردها و 10 کارت دیگر مشترک بین آن‌هاست. پشت هر کارت شماره و حرفی نوشته شده که شماره، نشانه سن آزمودنی و حرف نوشته شده، توضیحی برای شکل است.
یکی از انواع آزمون اندریافت موضوع که برای کودکان ابداع شده، آزمون CAT است.
آزمون‌های فرافکن دیگری هم ابداع شده است. در بعضی از آن‌ها از آزمودنی یا فرد مورد آزمایش خواسته می‌شود تا تصویر آدم‌ها، خانه‌ها، درختان و یا امثال آن را ترسیم کند. مانند آزمون فرافکن CAT که یک نوع آزمون فرافکن برای کودکان است. CAT شامل کارت‌هایی با تصاویر حیوانات در موقعیت‌هایی دوپهلو است که صحنه‌های مربوط به روابط والد-کودک، مراقبت و بقیه انواع رابطه‌ها را نشان می‌دهند.
در این آزمون از کودک می خواهند توضیح بدهد که چه اتفاقی می‌افتد و داستانی در مورد آن تصویر بسازد. دلیل اینکه از تصاویر حیوانات استفاده می‌شود این است که با توجه به اینکه کودکان به تصاویر حیوانات آسان‌تر از تصاویر انسان‌ها جواب می‌دهند و آن‌ها را بیشتر دوست دارند، گرایش بیشتری برای جواب دادن به آن دارند.
دسته دیگری از این آزمون‌ها هم هستند که در آن باید جمله‌های داده شده، توسط آزمودنی تکمیل شوند. جمله‌هایی مانند "اکثر اوقات آرزو می‌کنم ..." یا "زمانی احساس ناامیدی دارم که..." .
آزمون رورشاخ یکی دیگر از انواع آزمون فرافکن است که توسط هرمن رورشاخ ابداع شده است. این آزمون حاوی 10 کارت می‌باشد که روی هر کدام، یک "لکه جوهر" است که بعضی از آن‌ها رنگی، بعضی سیاه، خاکستری و سفید هستند. دلیل انتخاب لکه‌های جوهر توسط رورشاخ به این دلیل بود که این لکه‌ها چیز خاصی را نشان نمی‌دهند. در نتیجه افراد مجبور می‌شوند شکلی را در آن‌ها "ببینند". این "دیدن" ناشی از افکار و تمایلات آن‌هاست و در واقع ناخودآگاه آنان را فرافکنی می‌کند.
این آزمون دو هدف اصلی دارد:
1. سازماندهی شناختی یعنی تجارب شخصی فرد را چگونه سازمان دهند.
2. تصویرسازی ذهنی از موضوع یعنی پیدا کردن معنای این تجارب ادراک شده توسط آزمایشگر
در مورد آزمون‌های رورشاخ و اندریافت موضوع، تحقیقات زیادی انجام شده است. با این حال نتایج به دست آمده همیشه رضایت‌بخش نبود. پایایی این آزمون به صورت کلی کم بوده است چراکه تفسیر خواب‌های این آزمون تا حد زیادی به قضاوت متخصص بالینی بستگی دارد. ممکن است دو آزمایشگر ارزیابی‌های متفاوتی از نحوه جواب یک آزمودنی مشخص داشته باشند. در این مورد، فعالیت‌های گسترده‌ای برای بهبود نحوه انجام آزمون رورشاخ انجام شده است.
آزمون اندریافت موضوع یا تی ای تی، اوضاع بهتری نسبت به رورشاخ دارد. زمانی که نظام نمره گذاری مشخصی برای نحوه پاسخ دادن به سوالات وجود داشته باشد (مثلاً سنجش انگیزه‌های پیشرفت و یا مضامین پرخاشگری) پایایی آزمون در حد رضایت‌بخشی خواهد بود.
طرفداران آزمون‌های تی ای تی و رورشاخ، تاکید می‌کنند که صرفا براساس پاسخ‌های آزمودنی به سوالات، نباید انتظار پیش بینی دقیق و درست داشته باشیم. داستان‌های تعریف شده و پاسخ به لکه‌های مرکب، فقط زمانی معنی دارند که همراه با مواردی مثل تاریخچه خانوادگی، مشاهده رفتارهای فرد و نتیجه آزمون‌های دیگر به عنوان تکمیل کننده اطلاعات مورد استفاده آزمایشگر قرار گیرند. برای کسب اطلاع در زمینه روانشناسی چیست کلیک کنید.
متخصصان حرفه‌ای در این زمینه، از نتایج آزمون‌های رورشاخ و تی ای تی برای تفسیر مقدماتی شخصیت فرد استفاده کرده و در نهایت با توجه به اطلاعات شخصی آزمودنی، نتیجه آزمون را قبول یا رد می‌کنند. این آزمون‌ها از این نظر قابل توجه هستند که می‌توانند سرنخ‌هایی از تعارض‌ها، افکار و امیال افراد را به آزمایشگر بدهند تا با مورد توجه قرار دادن آن‌ها، به نتایج بهتر و دقیق‌تری از شخصیت او دست پیدا کند. برای کسب اطلاعات در زمینه تعریف شخصیت کلیک کنید.
توجه داشته باشید که این نوع از آزمون‌ها جنبه سرگرمی ندارند و به جز موارد درمانی نباید مورد استفاده قرار بگیرند. در ضمن دقت کنید که تفسیر این نوع آزمون‌ها باید توسط متخصصان بالینی و یا تحت نظر آن‌ها انجام شود.
مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی با جمع آوری کادری مجرب و فراهم کردن مشاوره تلفنی، این امکان را برای شما مهیا کرده تا در هرکجا که هستید با مشاوران و متخصصان این مرکز تماس گرفته و با آنان صحبت نمایید. اینگونه می‌توانید با صرف کمترین هزینه، بهترین خدمات مشاوره روانشناسی را با کیفیت عالی دریافت نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره تلفنی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه آزمون های فرافکن می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق شماره 02122018502 و یا از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع: آزمون فرافکن