اغلب ما کم و بیش حسادت را تجربه کرده ایم. اما برخی افراد به جای پرورش توانایی‌های خود، مدام زندگی دیگران را جست‌وجو می‌کنند تا ببینند آن ها چه نتایجی به دست آورده اند. گاهی اوقات احساس حسادت آنقدر شدت می‌گیرد که می‌تواند به ما و اطرافیان صدمه بزند. درک ناپایداری خوشی ها و ناخوشی ها، داشتن نگاه واقع بینانه به زندگی، احساس همدلی و توانایی عشق ورزیدن به انسان ها، ظرفیت روانی، ما را برای توانایی شاد زیستن با دیگران و عدم حسد ورزی به آنان افزایش می دهد. در این مقاله درباره حسادت، تاثیرات آن و راهکارهای مقابله با آن را بررسی می کنیم.
حسادت واکنشی هیجانی است، زمانی به وجود می آید که شخص احساس کند آنچه دارد کمتر از چیزی است که باید داشته باشد. حسادت با طیف وسیعی از احساسات ( رنج، خشم، اندوه...)، افکار (عیب جویی، مقایسه و ترحم به خود و ...) و رفتار ها (رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت آمیز ) همراه است. در واقع حسادت از عزت نفس پایین فرد ناشی می شود که باعث می شود خود را با دیگران مقایسه می کند. حسادت احساسی است که بیش از همه خود شخص را آزار می‌دهد. مدام درون خود احساس ناآرامی و خشم می کند شاید سعی کند آن را نشان ندهد ولی نگاه و رفتارش همه چیز را بروز می دهد. اثرات حسادت بر زندگی فرد و دیگران می تواند جدی و خطرناک شود.
شخص حسود کسی است که از وجود امتیاز، شادکامی، موفقیت و پیشرفت دیگران در حیطه های مالی، تحصیلی، زناشویی، شغلی و دیگر ابعاد زندگی ناراضی است. شخص حسود دوست ندارد که دیگری از نعمت یا آسایش برخوردار باشد در واقع به شادی و موفقیت دیگران حسادت می کنند.
معمولا فرد حسود فکر می کند که حق او ضایع شده یا کمتر از دیگری به آنچه لایق خود می داند رسیده است. در هر صورت فرد حسود احساس رنج و شکست خواهد کرد که ممکن است به یک رفتار خشونت آمیز تبدیل شود. او هر کاری که لازم باشد انجام می دهد تا طرف مقابل از امکانات بهتری که دارد لذت نبرد. این حسادت ممکن است به تدریج از کنترل فرد خارج شود و به افسردگی او منجر شود. این افراد معمولا محبوب دیگران نیستند و به روابط شخصی خود نیز لطمه می زنند. فرد حسود برای آن که زندگی بهتری داشته باشد دائم آن را در دیگران جست و جو می کند، حال آن که خود او باید برای زندگی اش تصمیم گیری کرده و اهدافش را مشخص کند. هدف گذاری برای سال جدید را می توانیم پیشنهاد دهیم.
حسادت ژنتیکی نیست و هیچ دلیل بیولوژیکی ندارد. بلکه به مرور زمان و در اثر یادگیری و تجاربی که فرد حسود در زندگی به دست می آورد شکل می گیرد. ممکن است این افراد در محیطی بزرگ شده باشند که انجام خواسته های والدین و دیگران مهم تر از خواسته ها و علایق خودشان بوده است در واقع هیچ فرصتی نداشتند که به دنبال علایق و خواسته های خودشان بروند. همچنین خانواده ای که مدام در حال مقایسه کردن خود، زندگی و فرزندانشان با دیگران هستند، به احتمال زیاد کودکانی تربیت می کنند که همواره خود را با دیگران مقایسه می کنند. والدین با در نظر گرفتن روش های مناسبتربیت فرزند از ایجاد احساس های منفی در وجود آن ها می توانند جلوگیری کنند.
حسادت موجب آسیب های بدنی و روانی زیادی در فرد می شود. در واقع اولین ضربه به خود فرد حسود وارد می شود. چرا که شخص اسیر غم و اندوه زیادی شده و اعتماد به نفس اش کاهش پیدا می کند. تداوم احساس غمگینی فرد را مستعدابتلا به اختلالات اضطرابی می کند. همچنین در درازمدت ممکن است به حس تنفر و بیزاری از خود برسد و منزوی شود. تبعات منفی حسادت به حدی است که تمامی ابعاد زندگی فرد را دربر می گیرد و کاملا در زندگی اجتماعی او قابل مشاهده است.
حسادت علاوه بر آثار جسمی و روانی که برای فرد دارد، می تواند آثار اجتماعی نیز به دنبال داشته باشد که در ادامه بررسی خواهیم کرد:
کنار آمدن با یک آدم حسود، مشکل است مخصوصا اگر نقش پررنگی در زندگی شما داشته باشند. اگر این فرد رفتاری انجام داده که باعث رنجش و ناراحتی شما شده است با او در میان بگذارید. البته شما باید در مورد رفتارهایی که می بینید حرف بزنید نه آن چیزی که فکر می کنید انگیزه او بوده است. وقتی در مورد رفتار فرد حسود صحبت می کنید از برچسب زدن یا محکوم کردن او بپرهیزید. توضیح دهید رفتارهایش چه تاثیری روی شما گذاشته است. در صورتی که درباره رفتار او صحبت کنید کمتر احساس دلخوری خواهد کرد.
حسادت باعث می شود افراد در مورد خودشان تصورات منفی داشته باشند. در واکنش به افکار منفی آن ها تدافعی عمل نکنید. می توانید با اشاره به برخی از ویژگی ها و توانایی های منحصر به فرد او، شدت این قضاوت منفی فرد را کاهش دهید تا بتواند دید مثبت تری به خودش داشته باشد.
اگر متوجه شدید که فرد حسود فقط نکات خوب زندگی شما را می بیند و توجهی به چیزهای منفی زندگی شما ندارد؛ می توانید به گونه ای با او صحبت کنید که آگاه شود درک پیچیدگی زندگی دیگران کار مشکلی است و چیزهای زیادی در زندگی هر فرد وجود دارد که دیگران لزوما از آن ها آگاه نیستند شاید نتوانید دیدگاه یک فرد حسود را تغییر دهید اما می توانید چالش ها و اشکالات زندگی خود را با او در میان بگذارید. تشخیص دهید چه زمانی باید از آدم حسود فاصله بگیرید هنگامی که فهمیدید چه چیزی باعث حسادت فرد می شود اگر برایتان مقدور است شرایط را به گونه ای تغییر دهید که کمتر در مواجهه با آن موضوع خاص قرار بگیرید.
برای آن که حس حسادت را از خود دور کنید می توانید از راهکارهای زیر استفاده نمایید:
یک قدم مهم برای دور شدن از حسادت یافتن راهی برای افزایش اعتماد به نفس است. روی نقاط قوت خود تمرکز کنید. به موفقت هایی که تاکنون به دست آوردید توجه کنید و سعی کنید با انگیزه بیش تر آن ها را تکرار کنید. در حقیقت وقتی اعتماد به نفستان پایین است به توانایی های خود باور ندارید و توانایی و امکانات خود را دست کم می گیرید و این باعث می شود به دیگران حسادت کنید. اگرخودتان را فردی توانا بدانید، به موقعیت و دستاوردهای دیگران حسادت نمی‌کنید.
سعی کنید ابتدا به یک خودشناسی برسید. نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنید. اولویت ها و ارزش های خود را مشخص کنید و مطابق با آن چهارچوب زندگی خود را تعیین کنید. به خودتان ایمان داشته باشید و بدانید با سعی و کوشش می توانید به خواسته های خود برسید پس دلیلی ندارد به دیگران حسادت کنید. در راه رسیدن به خواسته های معقول خود تلاش کنید. به جای تمرکز روی نتایج زندگی بقیه سعی کنید روی مسیر و هدف زندگی خود تمرکز کنید. فرد حسود آگاهی کمی از خود و توانایی هایش دارد به همین دلیل ممکن است خود را باگروهی مقایسه کند که به طبقه اجتماعی دیگری تعلق دارند و با ارزش های متفاوتی زندگی می کنند.
خوشبختی واژه‌ای است که خیلی از ما برای داشتن آن به دیگران حسادت می‌کنیم اما باید توجه داشته باشیم که همینحسادت مانع از خوشبحتی ماست. خوشبختی یعنی پذیرش خود همان گونه ای که هستیم و از توانایی ها و موقعیت هایی که در زندگی به دست می آوریم راضی باشیم. معمولا وقتی فرد احساس می کند که کفایت لازم را ندارد، نسبت به دیگرانحسادت می کند. در واقع شما با مقایسه دیگران با خود روی زندگی آن ها تمرکز کرده اید و خواهان چیزی هستید که کمبود آن را در زندگی خود احساس می کنید. با کنار گذاشتن قضاوت شدید در مورد خود، دیگر تمایل زیادی برای مقایسۀ شرایط خود با شرایط دیگران نخواهید داشت.
توجه داشته باشید که زندگی کامل و بی نقص وجود ندارد. اگر کسی دارای امکانات یا موقعیتی است که شما ندارید در عوض شما نیز ممکن است امتیازاتی داشته باشید که دیگران ندارند. همه ما نقاط قوت و ضعفی داریم که باید به آن ها توجه داشته باشیم. هر یک از ما موقعیت خانوادگی، مالی، شغلی و تحصیلی ویژه ای داریم که در مقایسه با دیگران در موقعیتی بالاتر یا پایین تر قرار می گیرد که باید به این عوامل نگرش کلی داشته باشیم.
ممکن است تصور کنید که دیگران بدون زحمت و بدون هیج دغدغه ای به موقعیت فعلی خود رسیده اند ولی به این نکته توجه داشته باشید که افراد در ازای به دست آوردن موقعیت خود ممکن است چیزهایی را از دست داده یاشند. به عنوان مثال فرد ثروتمندی که بیشتر زمان خود را به کسب درآمد مشغول است از گذراندن زمان با خانواده و آرامشی که به دنبال آن می آید محروم می باشد. در واقع هر فرد براساس اولویت های خود بهایی برای رسیدن به این اهداف می پردازد.
هر انسانی منحصر به فرد است و خواسته ها و آرزوهای متعلق به خود را دارد. سعی کنید تعریف خاص خودتان را از موفقیت داشته باشید. حسادت افراد را به انجام کارهایی وادار می کند که شاید نیاز و خواسته واقعی خودشان نباشد. به عنوان مثال؛ برای انتخاب رشته تحصیلی و شغل خود به دنبال علایق خود باشید نه اینکه خودتان را با افراد فامیل مقایسه کنید و بخواهید راهی را بروید که آن ها رفته اند. موقعیت خود را با همه جزئیات خوب و بدش در نظر بگیرید؛ پس از ارزیابی، هدفی دست یافتنی که به آن علاقه دارید را انتخاب کنید و برای رسیدن به آن برنامه ریزی کنید.
قدر نعمت های خود را بدانید. اگر در زندگی چیزی را به دست نیاورده اید شاید به اندازه کافی تلاش نکرده اید. تمام چیزهای خوبی را که در زندگی دارید در ذهن خود مرور کنید و به خاطر تمام این نعمت ها شاکر باشید. شاید خیلی از چیزهایی که برای شما پیش پا افتاده باشد همان چیزهایی باشند که دیگران در حسرت آن هستند. به آن چه در زندگی دارید توجه کنید و برای آن ها اهمیت و ارزش قائل شوید. چیزهایی نظیر سلامتی، ایمان، خانواده خوب و سالم، تحصیلات مناسب، دوستان خوب، شغل مناسب، همکار خوب، و حداقل امکانات زندگی هر کدام عاملی برای رضایت از زندگی می توانند باشند.
ریشه حسادت می تواند در نارضایتی از شرایط یا وضعیت موجود باشد. ممکن است ایده آل هایی در ذهن خود داشته باشید که چون به آن ها نمی رسید به افراد دیگر حسادت می کنید. ولی آن چه اهمیت دارد این است که این ایده آل ها چقدر با واقعیت زندگی شما مطابقت دارند. آرمان های خود را دوباره بررسی کنید و براساس خودشناسی و آگاهی از شرایط خود، اهداف تازه ای برای خود انتخاب کنید که با توجه به شرایط شما دور از دسترس نباشند. سعی کنید نقطه ای بین ایده آل و واقعیت پیدا کنید و در زندگی خود توازن ایجاد کنید یا اهداف خود را به اهداف کوچکتر و ساده تر تقسیم کنید و مرحله به مرحله این روند را طی کنید.
به تاثیراتی که حسادت می تواند بر روی زندگی شما و دیگران بگذارد توجه کنید؛ آیا نتیجه مثبت یا اثر خوبی به همراه خواهد داشت؟ حسادت احساس بدی در شما ایجاد خواهد کرد و باعث هدر رفتن وقت و انرژی شما می شود در نتیجه شما را از مسیر اهدافتان دور می کند علاوه بر این بر روابط شخصی و حرفه ای شما تاثیر منفی می گذارد.
شناختن دلیل حسادت می تواند به شما در راه رسیدن به خودشناسی کمک کند. ما معمولا به چیزهایی حسادت می کنیم که کمبود آن را در زندگی خود احساس می کنیم یا به داشتن آن ها علاقه داریم. پس می تواند انگیزه ای در ما ایجاد کند که روی هدف های خود متمرکز شویم و برای رسیدن به آن ها تلاش کنیم. مسلما حسادت کردن به تنهایی هیج ثمره ای نخواهد داشت ولی وقتی دلیل حسادت خود را بدانید می توانید به شکلی سازنده با آن برخورد کنید. در حقیقت از حسحسادت، برای تعیین اهدافی واقع‌گرایانه و دست‌یافتنی کمک می گیرید تا احساسات منفی خود را رها کنید.
باید بدانید در زندگی خود چه چیزهایی را می توانید تغییر دهید و چه عواملی از کنترل شما خارج است. پذیرش شرایطی که تغییر آن ممکن نیست به شما کمک می کند که در انرژی و زمان خود صرفه جویی کنید. در واقع شما در زندگی زمان محدودی دارید و نباید آن را برای امور غیرقابل تغییر هدر دهید.
مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی خانواده هنر زندگی با بهره مندی از کادر مجرب خدمات خود در زمینه مشاوره تلفنی خانواده با موضوعاتی شامل مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی دختر و پسر، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی‌های پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره همسریابی مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زندگی مشترک، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره جنسی