درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد یک نوع روان درمانی کوتاه مدت است که به شما کمک میکند تا بتوانید سختیهای زندگی را بپذیرید و یاد بگیرید که به کمک تکنیکهای ذهن آگاهی از تأثیرگذاری عواطف و افکار منفی در ابعاد مختلف زندگی خود بکاهید. همچنین به بالا بردن کیفیت و معنای غنی زندگی کمک میکند و به وسیله آن میتوانید به سلامتی و رفاه بر اساس ارزشهای ذهنی خود برسید. این روش در درمان بسیاری از اختلالات روانی و مشکلات روزمره زندگی کاربرد زیادی دارد و امروزه بیش از قبل توسط روانشناسان به کار گرفته میشود. در ادامه به تشریح کاربرد و نحوه تاثیر رویکرد درمانی پذیرش و تعهد پرداختهایم پس تا انتها همراه ما باشید.
منبع: درمان های مبتنی بر پذیرش و تعهد
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد یکی از درمانهای موج سوم است و با وجود آن که چندین دهه از به وجود آمدن آن میگذرد، به تازگی مورد توجه درمانگران قرار گرفته است. درمان اکت یک رویکرد عملی روان درمانی است که ریشه در رفتار درمانی و درمان شناختی و رفتاری دارد. این درمان دارای شش اصل (پذیرش، تعهد، گسلش شناختی، بودن در زمان حال، ارزشها و خود به عنوان زمینه) برای رساندن مراجع به انعطاف روانی است.
درمانگر با استفاده از ذهن آگاهی، استعارهها و دیگر ابزارها به مراجع کمک میکند تا بتواند در جهت ارزشهایش حرکت کند. اکت به شما کمک میکند تا بر سه وجه تمرکز کنید که شامل موارد زیر هستند.
برای شناخت بیشتر در زمینه رفتار درمانی کلیک کنید.
هدف درمان اکت این است که به مراجعان کمک کند تا یک زندگی غنی و سرشار از معنی را تجربه کرده و بتوانند تجارب دردناک گذشته را نیز به عنوان بخشی از خویشتن بپذیرند. در این رویکرد درمانگر به گونهای شما را هدایت مینماید که بتوانید عمیقترین ارزشهایتان را بشناسید و در زندگی اعمال خود را بر اساس آنها پیش ببرید. رسیدن به این خودآگاهی در درمان اکت از طریق تمرین حضور در لحظه لحظه زندگی و تجربه زیستن در حال به دست میآید. البته در این مسیر مسلما درمانجویان با موانعی برخورد میکنند که آنها را به سمت درگیری با گذشته یا آینده میکشاند. اما درمانگر تلاش میکند تا با آموزش تکنیکهای ذهن آگاهی این موانع را برطرف سازد.
به طور کلی مراجعان اغلب برای کنترل عواطف ناخوشایند به جلسات مشاوره روانشناسی مراجعه میکنند. برای مثال معمولاً وقتی افراد از وجود افسردگی، غم، اضطراب، خشم، خاطرات ناخوشایند زندگی، اعتماد به نفس پایین و سایر مسائلی از این دست به ستوه میآیند به یک روانشناس مراجعه میکنند تا به کمک او از شر این احساسات ناخوشایند خلاص شوند.
در درمان اکت هیچ گونه تلاشی در جهت سرکوب، نادیده گیری، ایجاد تغییر و کاهش عواطف منفی صورت نمیگیرد بلکه در عوض درمانجویان یاد میگیرند که به کمک تکنیکهای ذهن آگاهی از تأثیرگذاری عواطف و افکار منفی در ابعاد مختلف زندگی خود بکاهند. در واقع آنها میآموزند که ابتدا وجود هیجانات منفی در زندگی را بپذیرند و به این درک برسند که این تجربیات بخش اجتنابناپذیر زندگی هستند. سپس با اجرای تکنیکهای ذهن آگاهی افراد به این توانایی میرسند که با وجود هیجانات منفی میزان تأثیرپذیری خود را کاهش داده و با حضور در لحظه اجازه ندهند که افکار و هیجانهای منفی آنها را تحت سلطه خود در بیاورد. لازم به ذکر است که درمان اکت امروزه یکی از روشهای روان درمانی بسیار مفید است.
برای آشنایی بیشتر در زمینه روان درمانی کلیک کنید.
زمانی که در موقعیتی قرار دارید که نمیتوانید آن را کنترل کنید و یا یک ویژگی شخصیتی که تغییرش سخت است؛ پذیرش به شما این امکان را میدهد تا به سمت جلو حرکت کنید. وسوسهها، نگرانیها و سرگرمیهای مختلف باعث میشوند که شما در آن موقعیت گیر بیافتید. در این مرحله از شما سوال میشود که چگونه این موانع شما را درمانده میکنند. اکت از شما دعوت میکند تا واقعیت را بپذیرید و از آن چه که دارید استفاده کنید. برخی از استراتژیهایی که برای پذیرش استفاده میشوند شامل موارد زیر هستند.
تعهد در درمان اکت به این معناست که افراد اهدافی اختصاصی برای خود تعیین کنند که در راستای ارزشهای شخصیشان باشد. در نتیجه میتوان گفت که تعهد گامی است که پس از خودآگاهی و شناسایی ارزشها برداشته میشود. درمانگران معتقدند با توجه به اینکه هرکس در زندگی نیازها و ارزشهای منحصر به فردی دارد، در نتیجه اهداف او نیز باید به طور اختصاصی و در راستای همین ارزشها تعیین گردد. زندگی کردن با ملاکها و معیارهایی که از بیرون به ما تحمیل شدهاند و دنبال کردن اهدافی که ارزشهای شخصی ما را برآورده نمیکنند همواره باعث احساس نارضایتی در زندگی میشود.
گسلش شناختی یا همان واقعیت زدایی یکی از اصول بسیار مهم در درمان اکت است که معمولاً در جلسات ابتدایی بر روی آن کار میشود. در گسلش شناختی این مسئله مطرح میشود که همه ما افکاری داریم که آنها را بازتاب واقعیتهای بیرونی میدانیم. در واقع در بسیاری از مواقع ما در تله آمیختگی و التقاط بیش از حد با افکارمان گرفتار میشویم. در این شرایط میپنداریم واقعیت موجود چیزی جز همان که میاندیشیم نیست. این مسئله باعث میشود در عواطف منفی و مشکلات پیرامونی غرق شده و نتوانیم در دنیای درونیمان سیر کنیم و ارزشهای شخصیمان را بیابیم. در نتیجه درمانگر تلاش میکند تا به مراجعین کمک کند افکار، احساسات و تجربیات زندگی را از یکدیگر تفکیک کرده و بین حقیقت زندگی با شیوه تفکر و تجربه احساسات تمایز قائل شوند.
ارزشها در واقع قطب نماهای زندگی هر کسی هستند و با اهدافی که دارای نقطه پایان است، تفاوت دارد. ارزشها دارای طول عمر هستند، همان چیزی که شما به خاطرش زندگی میکنید و به شما میگویند که معنا و هدفتان از زندگی چیست. تنها زمانی که در مسیر ارزشهایتان حرکت کنید میتوانید به شادی واقعی دست پیدا کنید و از آن چه کردهاید پشیمان نشوید.
مسافرت، گردش با دوستان، کار، درس خواندن و هر کار دیگری که میکنید میتواند برای شما لذت بخش باشد، اما زمانی که اهداف شما در جهت ارزشهایتان نباشد پس از دستیابی به آنها احساس پوچی خواهید کرد.
ذهن آگاهی راهی است برای آن که بتوانید تجربههایی که در زمان حال دارید را بدون قضاوت مشاهده کنید. ذهن آگاهی در واقع به فرایند گسلش شناختی که به آن اشاره شد کمک میکند به طوری که اجازه میدهد از افکار، واکنشها و احساسات ناکارآمد فاصله بگیرید؛ تا بتوانید با آن چه که در زمان حال در حال تجربه کردن هستید به طور کامل ارتباط برقرار کرده و از آن لذت ببرید.
در مسیری در حال راه رفتن، متوجه میشوید آشنایی شما را صدا میکند، از شما گله میکند که چگونه از کنارش رد شدهاید و او را ندیدید. این اتفاق و مشابه آن در موقعیتهای مختلف ممکن است برای شما پیش آمده باشد. احتمالا غرق در افکارتان بودهاید و به این صورت نتوانستهاید متوجه آن آشنا شوید. این افکار به شما اجازه نمیدهند که به اطراف نگاه کنید. افکارتان در شما احساسات مختلفی از غم، اضطراب یا حتی خوشحالی ایجاد کنند اما شما را از زمان حال دور کردهاند. تکنیکهای ذهن آگاهی و کنترل ذهن به شما یاد میدهند که چگونه با زمان حال ارتباط برقرار کنید. همانطور که پیش تر گفتیم ارتباط با زمان حال یکی از اصول درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد است که منجر به انعطاف روانی میشود.
برای اطلاع بیشتر در زمینه ذهن آگاهی و کنترل ذهن کلیک کنید.
مسئله در نظر گرفتن خود به عنوان یک زمینه، یکی دیگر از 6 اصل اساسی در درمان پذیرش و تعهد است. این مقوله که میتواند به عنوان یکی از اهداف نهایی درمان نیز مطرح شود به معنای دستیابی به یک معنای متعالی در مورد خود است. در این حالت فرد به این توانایی دست مییابد که بتواند همواره نوعی آگاهی مستمر را در مورد خود در لحظه لحظه زندگی تجربه کند. این امر به ما کمک میکند تا دریابیم ما مساوی با افکار، احساسات و تجربیات خود نیستیم. در واقع همه اینها بخشی از ما بوده اما ذات ما چیزی فرای همه اینهاست. مشاهده و در نظر گرفتن خود به عنوان یک زمینه منجر به شکلگیری معنای متعالی از خود میشود.
در طی درمان اکت شما یاد میگیرید که چگونه احساسات درونی را انکار و اجتناب نکنید و به جای آن بپذیرید که این احساسات مطابق با آن شرایط خاص میباشد و نباید شما را از ادامه زندگی بازبدارد. با رسیدن به چنین آگاهی یاد میگیرید که سختیها و مشکلات را بپذیرید و تعهد دهید تا تغییراتی در رفتارتان انجام دهید؛ صرف نظر از آنچه که در زندگی شما اتفاق افتاده و اینکه چه احساسی دارید. برای آگاهی از تاثیراتی که درمان اکت بر حل مشکلات و مسائل شما دارد، میتوانید از مشاوره تلفنی بهره بگیرید.
برای اطلاع بیشتر در زمینه مشاوره تلفنی کلیک کنید.
طبق تحقیقات اکت در درمان استرسهای محیط کاری، اضطراب امتحان، اختلال اضطراب اجتماعی، افسردگی، اختلال وسواس فکری و سایکوزها توانسته به عنوان درمانی موثر شناخته شود. از آن جا که درمان پذیرش و تعهد جزء درمانهای بلند مدت نیست میتواند درمان انتخابی برای کسانی باشد که به دنبال روشی کوتاه مدت و عمیق هستند.
درمان اکت با بازسازی شناختی رابطه بین کلام و افکار و احساسات و ایجاد یک فضا و فرصت برای نگاهی دوباره به خود، به مراجع میآموزد که چگونه در هر چالشی خطاهای شناختی خود را بشناسد و بتواند با پذیرش احساسات خود در جهت ارزشهایش حرکت کند.
برای آگاهی بیشتر در زمینه سایکوز و خطاهای شناختی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه درمان های موج سوم می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.