مکانیسم های دفاعی | انواع مکانیسم های دفاعی در روانشناسی

مکانیسم های دفاعی چیست؟ قوانین اجتماعی و اخلاقی و بسیاری از عوامل درونی و بیرونی برای تحقق خواسته‌هایمان مانع ایجاد می‌کنند. یک منازعه درونی میان آنچه می‌خواهیم و آنچه باید انجام شود زندگی انسان را به یک مبارزه همیشگی تبدیل می‌کند. احساس گناه از یک طرف و ناکام ماندن برخی خواسته‌ها از سوی دیگر باعث عدم توازن در زندگی می‌شود. ذهن برای گریز از تعارضات و رسیدن به یک آرامش نسبی متوسل به مقاومت‌ها یا راهبردهایی می‌شود که در روانکاوی به آن‌ها مکانیسم های دفاعی می‌گوییم. مکانیسم های دفاعی به افراد کمک می‌کنند تا با محیط سازگار شوند. شناخت و آگاهی از نحوه‌ی کارکرد مکانیسم‌ها به استفاده‌ی صحیح از آن‌ها کمک می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه روانکاوی کلیک کنید.

منبع: مکانیسم های دفاعی | انواع مکانیسم های دفاعی در روانشناسی

 

مکانیسم های دفاعی در روانشناسی

مکانیسم های دفاعی چیست؟ قوانین اجتماعی و اخلاقی و بسیاری از موانع درونی و بیرونی برای تحقق خواسته هایمان مانع ایجاد می کنند. یک منازعه درونی میان آنچه می خواهیم و آنچه باید انجام شود زندگی انسان را به یک مبارزه همیشگی تبدیل می کند. احساس گناه از یک طرف و ناکام ماندن برخی خواسته ها از سوی دیگر باعث یک عدم توازن در زندگی می شود. ذهن برای گریز از تعارضات و رسیدن به یک آرامش نسبی متوسل به مقاومت ها یا راهبردهایی می شود که در روانکاوی به آن مکانیسم های دفاعی می گوییم.

برای دریافت مشاوره در زمینه راه های مقابله با افکار منفی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228  و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

مکانیسم دفاعی چیست؟

مکانیسم های دفاعی فرایندهای خودکار ذهن برای فرونشاندن اضطراب های ناشی از تعارضات هستند. مکانیزم ها زمانی فعال می شوند که بالا آمدن سطوح اضطراب منجر به آسیب های روانی شود. در واقع ذهن یک روش ناخودآگاه (ناهشیار) برای سازگاری با موانع اخلاقی و اجتماعی و از طرف دیگر میل و خواسته های درونی اش استفاده می کند.

انواع مکانیسم دفاعی

هر کسی از لحظه تولد تا بزرگسالی از مکانیسم های دفاعی در موقعیت های مختلف استفاده می کند. این که افراد از کدام دفاع ها استفاده کنند وابسته به عوامل مختلفی از جمله ارتباط اولیه با والد، سبک فرزندپروری والدین، تاثیر محیط و دیگر موارد می باشد. هرچه از مکانیسم های دفاعی ناپخته بیشتر استفاده شود، اختمال ابتلا به اختلالات روانی و جسمی بیشتر می شود. چهار نوع مکانیسم دفاعی را در ادامه به اختصار شرح داده ایم: 

1. مکانیسم های دفاعی ناپخته
2. مکانیسم های دفاعی روان رنجورانه
3. مکانیسم های دفاعی پخته
4. مکانیسم های متفرقه

انواع مکانیسم های دفاعی ناپخته

• انکار: نپذیرفتن جنبه های دردناک واقعیت. امتناع از قبول واقعیت تهدیدزای بیرونی.
• فرافکنی: امیال ناپذیرفتنی درونی به میل یا احساس افراد یا شرایط بیرونی نسبت داده می شود.
• تحریف: واقعیت های بیرونی متناسب با نیازهای درونی تغییر شکل یافته ادراک می شود.
• کنش نمایی: عمل بر اساس همان میل یا تکانه ناپذیرفتی درونی برای فرار از احساس همراه با آن.
• درون فکنی:  خوبی و موفقیت دیگران را به خود نسبت دادن.
• پرخاشگری انفعالی: ابراز غیر مستقیم خشم نسبت به دیگران.
• واپس روی: توسل به سطوح پایین عملکرد برای اجتناب از تنش و تعارض درونی.
• خودبیمارانگاری: تاکید مفرط روی بیماری به منظور گریز از مسئولیت و تکانه های غریزی.
• جسمانی سازی: تبدیل حالات روانی به نشانه های بدنی یا تظاهرات جسمی (اختلال علائم جسمانی).

انواع مکانیسم های دفاعی روان رنجورانه

• جابه جایی: انتقال احساس یا تکانه های اضطراب زا از یک شخص یا شی بر روی یک شخص یا شی قابل پذیرش تر.
• برون سازی: بخش هایی از شخصیت یا نگرش های فردی را به دنیای بیرونی نسبت دادن، مکانیسم کلی تری نسبت به فرافکنی است.
• عقلانی سازی: استفاده مفرط از نیروهای عقلانی و منطقی به منظور فرار از ابراز عاطفه یا تجربه آن.
• دلیل تراشی: فرد برای فرار از رفتارها یا نگرش های نامقبول و تکانش ها به توضیحات منطقی متوسل می شود.
• بازداری: محدود سازی یا چشم پوشی از برخی اعمال به منظور اجتناب از اضطراب همراه با آن مثلا وقتی با اهداف یا آرزوهای دست نیافتنی مواجه می شویم انتظارات را تقلیل دهیم.
• جداسازی: جدا کردن یک عقیده از عاطفه. یعنی مولفه های هیجانی را از یک خاطره یا تجربه تفکیک کنیم
• تجزیه: تغییر موقتی و چشمگیری در منش، شخصیت و هویت فرد به منظور اجتناب از ناراحتی های هیجانی که در مورد افراد هیستریک بیشتر اتفاق می افتد.
• واکنش وارونه: انجام عملی بر خلاف خواسته یا امیال شرم آور به منظور موجه جلوه دادن آن.
• واپس زنی: اندیشه یا احساس ناپذیرفتنی که از سطح آگاه به قلمرو ناآگاه دور رانده می شود.
• جنسی سازی: دادن اهمیت جنسی به رفتارهای جنسی خود و دیگران به منظور رد اضطراب های مرتبط به تکانه های جنسی.

انواع مکانیسم دفاعی پخته

• نوع دوستی: عمل سازنده ای که در خدمت به دیگران باشد و با ارضا میل درونی همراه شود. این مکانیسم نوعی واکنش وارونه خوش خیم است.
• شوخ طبعی: موقعیت های اضطراب زا با ابراز احساسات و افکار همراه با شوخی باشد.
• ریاضت کشی: حدف آثار لذت بخش تجارب که نوعی ارضا از طریق چشم پوشی است.
• سرکوبی: تصمیم آگاهانه یا نیمه آگاهانه برای به تعویق انداخت یک تکانه.
• پیش بینی: طرح ریزی واقع بینانه برای تحمل ناراحتی های درونی که نسبت به یک رویداد در آینده باشد.
• والایش: تغییر شکل امیال و خواسته های نامقبول به رفتار و اعمال مقبول و جامعه پسند.

مکانیسم های متفرقه

• همانند سازی: صفات و اعمال دیگران را درونی کرده و با آن همانند سازی می کند. عکس فرافکنی محسوب می شود.
• باطل سازی: فرد برای از بین بردن اثر کار نامقبول خود کار دیگری انجام می دهد.
• جبران: وسیله یا کارهایی که فرد برای سرپوش گذاشتن روی ضعف ها و کمبودهای خود انجام می دهد.
• تحقیر دیگران: تضعییف دیگران برای پوشاندن عیب های خود.
• تثبیت: ماندن فرد در مراحل پایین تر رشد روانی به گونه ای که با سن یا رشد جسمی فرد متناسب نباشد.
• فرار: گریز از یک اضطراب با توسل به رفتارهای متفرقه مثل خوردن الکل یا مصرف مواد.

برای دریافت مشاوره در زمینه راه های مقابله با افکار منفی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228  و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

خدمات مرکز مشاوره تلفنی خانواده هنر زندگی

  مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی خانواده هنر زندگی با بهره مندی از کادر مجرب خدمات خود در زمینه مشاوره تلفنی خانواده با موضوعاتی شامل مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی دختر و پسر،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی‌های پیش از ازدواج،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره همسریابی مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زندگی مشترک،  مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره جنسی

منبع  مکانیسم های دفاعی در روانشناسی