انواع وسواس و اختلال مرتبط با آن را می شناسید ؟ وسواس عبارت است از تکرار بدون اراده افکار ناخوشایند. اگر چه فرد می فهمد که این افکار نامناسب و غیر عادی است، لیکن قادر به دور کردن آنها نیست. وسواس تا اندازه ای در همه افراد وجود دارد و بصورت شک و تردید، عدم قدرت در تمرکز فکری، فراموشی و گاهی هم کم خوابی دیده می شود. وسواس یک ایده، فکر، تصور، احساس یا حرکت مکرر یا مضر می باشد که، با نوعى احساس اجبار و ناچارى ذهنى و علاقه به مقاومت در برابر آن همراه است. بیمار متوجه بیگانه بودن حادثه نسبت به شخصیت خود بوده و از غیر عادى و نابهنجار بودن رفتار خودآگاه است. روانشناسان وسواس را نوعى بیمارى از سرى اضطراب مى دانند که، تعادل روانى و رفتارى را از بیمار سلب و او را در سازگارى با محیط دچار اشکال می سازد.
برای دریافت مشاوره در زمینه تشخیص و درمان انواع وسواس و اختلالات مرتبط می توانید با مشاوران مرکز مشاوره ورانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت با شماره 9099075228 تماس بگیرید.
از جمله انواع وسواس و اختلالات مرتبط می توان به موارد زیر اشاره داشت:
در حالی که محتوای خاص و نشانه های وسواس فکری و وسواس های عملی در افراد متفاوت است اما برخی از ابعاد نشانه در وسواس فکری یا عملی مشترک هستند،از جمله این ابعاد می توان به موارد زیر اشاره داشت:
نظافت (وسواس های فکری آلودگی و وسواس های عملی نظافت).
تقارن (وسواس های فکری تقارن و وسواس های عملی تکرار کردن، منظم کردن و شمردن).
افکار ممنوعه یا تابو ( مثل وسواس های فکری پرخاشگری، جنسی و مذهبی و وسواس های عملی مربوطه).
صدمه و آسیب ( مثل ترس از صدمه زدن به خود یا دیگران و وسواس های عملی وارسی کردن مرتبط).
با اشتغال ذهنی به یک یا چند نقص یا عیب خیالی در ظاهر بدن که برای دیگران قابل مشاهده نیستند یا جزئی به نظر می رسنذ و با رفتارهای تکراری (مثل وارسی کردن در آینه، آرایش بیش از حد یا اطمینان خوهای) یا اعمال ذهنی(مثل مقایسه کردن ظهر خویش با دیگران) در پاسخ به نگرانی های ظاهر مشخص می شود.
افراد مبتلا به وسواس احتکار به طور مداوم مشکل دور انداختن اموال یا دل کردن از آنها بدون در نظر گرفتن ارزش آنها را دارند. در نیتجه این افراد نیاز خیالی قوی در زمینه ذخیره کردن وسایل و ناراحتی شدید از دور انداختن وسایل مشهود است.
این اختلال با جمع کردن طبیعی تفاوت دارد.برای مثال ،نشانه های اختلال ذخیره کردن به انباشته شدن تعداد زیادی اموال منجر می شود که به قدری مکان زندگی را پر میکند و به هم میریزد که از مصرف آنها به طور قابل ملاحظه ای چشم پوشی می شود.
با کندن عود کننده پوست مشخص می شود که به زخم های پوستی و اقذامات مکرر برای کاهش دادن یا متوقف کردن پوست کنی منجر می شود.
اولین و شایع ترین الگوی وسواس آلودگی است و به دنبالش،وسواس شست و شو. دومین الگوی شایع ،وسواس تردید است که به دنبالش وسواس عملس به صورت وارسی روی می دهد. سومین الگوی شایع اختلال وسواسی جبری آن است که فرد صرفا افکار وسواسی مزاحمی بدون هیپ گونه عمل وسواس عمل داشته باشد. چهارمین الگوی شایع این اختلال لزوم رعایت تقارن یا دقت است.
بیمار واقعا ساعت ها وقت لازم دارد تا یک وعده غذا بخورد یا صورتش را اصلاح کند.
علائم وسواسی-جبری ،منافع ثانویه دارند.اعمال وسواسی یا برای کاهش رنج و عذاب و اضطرتب است یا برای چلوگیری از یک واقعه ناگوار.
مشخصه کلیدی وسواس عملی این است که اضطراب همراه با وسواس فکری را کاهش می دهد.
در مورد ریشه و سبب این بیمارى مطالب بسیارى ذکر شده که اهم آنها عبارتند، از وراثت، شخصیت زیر ساز یا الحاقى، وضع هوشى، عوامل اجتماعى، عوامل خانوادگى، عوامل اتفاقى، رقابت ها، منع ها و… که ما ذیلا به مواردى از آن اشاره مى کنیم.
تحقیقات برخى از صاحب نظران در زمینه انواع وسواس و اختلال مرتبط با آن نشان داده است که، حدود چهل درصد وسواسی ها، این بیمارى را از والدین خود به ارث برده اند، اگرچه گروهى دیگر از محققان جنبه ارثى بودن آن را محتمل دانسته و قایل شده اند، انتقال زمینه هاى عصبى مى تواند ریشه و عاملى در این راه باشد.
در این مورد مباحثى قابل ذکرند که اهم آنها عبارتند از:
پنجاه درصد وسواس هاى افراد در سنین جوانى و سایرین، از دوران کودکى پایه گذارى شده و تاریخچه زندگى آنها حاکى از دوران کودکى ویژه اى است که، در آن کشمکش ها و مقاومت ها و سرسختى هاى فوق العاده وجود داشته و کودک در برابر خواسته هاى بزرگتران تاب مقاومت نداشته است.
در پیدایش و گسترش وسواس براى شیوه تربیت والدین نقش فوق العاده اى را باید قایل شد. بررسی ها نشان مى دهد، مادران حساس و کمال جو بصورتى ناخودآگاه زمینه را براى وسواسى شدن فرزندان فراهم مى کنند و مخصوصا والدینى که رفتار طفل را بر اساس ضابطه خود، بصورت دقیق مى خواهند و انعطاف پذیرى کمترى دارند، در این رابطه مقصرند. تربیت خشک و مقرراتى در پیدایش و گسترش این بیمارى بسیار مؤثر است. نحوه از شیر گرفتن کودک بصورت ناگهانى، گسترش آموزش مربوط به نظافت و طهارت و کنترل کودک در رفتار مربوط به نظم و تربیت و دقت او هم در این امر مؤثر است.
عده اى از بیماران وسواسى کسانى هستند که، دائما این عبارت به گوششان خورده است که، آدم بى عرضه اى هستى، لیاقت ندارى، در خور آدم نیستى، بدرد زندگى نمى خورى و … . از بابت عدم لیاقت خود توسط والدین، مربیان، خواهران، و برادران ارشد سرکوفت شنیده و تنبیه شده اند. این گونه برخوردها بعدا زمینه را براى ناراحتى عصبى و یا وسواس آنها فراهم کرده است.
پاره اى از تحقیقات نشان داده اند، برخى از آنها که دوران حیات کودکى آشفته اى داشته و با ترس و نا امنى همساز بوده اند، بعدها به چنین بیمارى دچار شده اند. آنها در مرحله کودکى وحشت از آن داشته اند که، نکند کار و رفتارشان مورد تایید والدین و مربیان قرار نگیرد. اینان در دوران کودکى براى راضى کردن مربیان خود مى کوشیدند و سعى داشته اند که، دقتى افراطى درباره کارهاى خود روا دارند و در همه مسائل، با باریک بینى و موشکافى وارد شوند.
گاهى وسواس فردى بزرگسال، نشات گرفته از منع هاى شدید دوران کودکى و حتى نوجوانى و جوانى است. مته بر خشخاش گذاردن والدین و مربیان، ایرادگیری هاى بسیار، توقعات فوق العاده از زیر دستان، اگر چه ممکن است کار را برطبق مذاق خواستاران پدید آورد، ولی معلوم نیست عاقبت خوش و میمونى داشته باشد.
اغلب وسواسى ها والدین لجوج داشته اند که در وظیفه خواهى از فرزندان سماجت بسیار نشان مى داده اند.
ایرادگیر و عیبجو بوده اند، اگر والدین مختصر لغزشى از فرزندان خود مى دیدند، آن را به رخ فرزندان مى کشیدند
خسیس و ممسک بوده اند، به طورى که کودک براى دستیابى به هدفى ناگزیر به شیوه اى اصرارآمیز بوده است
و بالاخره افرادى کم گذشت، والدین طعنه زن و ملامتگر بوده اند و کودک سعى مى کرده خود را در حضور آنها دائما جمع و جور کند، تا سرزنش نشود.
در درمان غیردارویی انواع وسواس، از الگوهای مختلف برای کاهش این اختلال بهره می گیرند که، به برخی از آنها به طور اجمال اشاره میکنیم، زیرا از این تکنیکها متناسب با نوع و شدت و ضعف بیماری استفاده میشود:
شناخت درمانی، در این روش طی جلسات مکرر و متعدد، بینش بیمار درباره تعارض های درونی خود به کمک رواندرمانگر، تغییر می یابد.
رفتار درمانی، روش های متعدد و متنوعی است که،کارشناس مربوطه بیمار را به کارها و فعالیت هایی جهت کاهش سطح اضطراب و در نتیجه فکر یا عمل وسواس او وا میدارد.
گاهی نیز روانشناس با ایجاد ارتباط با خانواده بیمار، به کاهش ناهماهنگی های احتمالی در خانواده و تصحیح ارتباطات خانوادگی آنها می پردازد.
برای کسانی که از آلودگی و نجاست هراس دارند و این هراس منشا اضطراب و وسواس در آنها شده است، آلوده سازی عمدی شخص توسط خود او یا دیگران، از راههای درمان و رفع حساسیت به این امر است اگر این روش با تکرار تحمل شود، به طور قطع موثر خواهد بود
در منابع علمی جدید، برای متوقف کردن افکار وسواسی، علاوه بر درمانهای دارویی و قبل از آن درمانها، از روشهای خاصی استفاده می شود که، مهمترین آنها روش توقیف فکر نام دارد. این روش بدین ترتیب است که، از بیمار خواسته می شود که به طور عمد افکار وسواسی خود را آزاد بگذارد و در این بین ناگهان درمانگر با صدای بلند و بیزار کننده ، فریاد می زند : ایست !؟! به نظر می رسد، این عمل جریان فکر وسواسی را متوقف می کند.
اگر رفتار و یا عمل وسواسى، شدید شود، نیاز به متخصص روانى و درمانگرى است بیماری وسواس چون دارای ریشه های هورمونی است و با فعالیت های هورمونی بدن نیز در ارتباط است، پزشکان با تجویز داروهایی سعی می نمایند فعالیت های هورمونی بدن را متعادل سازند و از این طریق کمک می کنند تا، فرد بتواند راحت تر با این مشکل طرف شود و آن را از خویش براند.
برای دریافت مشاوره در زمینه تشخیص و درمان انواع وسواس و اختلالات مرتبط می توانید با مشاوران مرکز مشاوره ورانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت با شماره 9099075228 تماس بگیرید.
مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی خانواده هنر زندگی با بهره مندی از کادر مجرب خدمات خود در زمینه مشاوره تلفنی خانواده با موضوعاتی شامل مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی دختر و پسر، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی‌های پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره همسریابی مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زندگی مشترک، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره جنسی،مشاوره اختلالات جنسی، مشاوره خود ارضایی در مردان، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زناشویی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران بارداری، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره ترک اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره کودک، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره یادگیری کودک، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره بازی کودک، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره تربیت کودک، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره نوجوان، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره افسردگی، مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره جوان، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره خانواده تلفنی، مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره طلاق، مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره خیانت، مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره کنترل استرس و مشاوره کاهش اضطراب و .... ارائه می دهد. تبادل نظر هنر زندگی را حتما ببینید.
منبع:انواع وسواس و اختلالات مرتبط | علل، ویژگی ها و نحوه درمان