همزمان با پیشرفت تکنولوژی و بالا رفتن رقابت، اعتیاد به کار نیز شکلی پیچیدهتر و شدیدتری به خود گرفته است. شاید با شنیدن کلمه اعتیاد، مواد مخدر در ذهن شما بیاید اما باید بدانید که تمام اعمال دنیا قابلیت این را دارند که به اعتیاد تبدیل شوند. به این نوع از اعتیادها اعتیاد رفتاری گفته میشود. سخت کوشی قابل تحسین است اما افرادی که به کار معتادند نمیتوانند به چیزی غیر از آن فکر کنند و سایر ابعاد زندگیشان مختل میشود. اگر شما نیز آنقدر درگیر مشغلههای کاری هستید که احساس میکنید دچار این اعتیاد شدهاید، در ادامه این مطلب ویژگیهای اعتیاد به کار، علل و راههای درمان آن را بررسی کردهایم که مطالعه آن میتواند برای شما مفید باشد.
منبع: اعتیاد به کار
اعتیاد به کار مثل تمام اعتیاد های دیگر، نوعی اختلال در سلامت روانی است. اعتیاد به کار ناتوانی در متوقف کردن رفتار و تمایل وسواس گونه به انجام کار، بیش از حد نیاز است. این موقعیت اغلب یک نیاز اجباری برای رسیدن به موفقیت یا فرار از استرس است. افراد مبتلا به اعتیاد به کار معمولا به عنوان شخصیت کمال گرا شناخته میشوند. کار کردن زیاد زمانی به اعتیاد تبدیل میگردد که به عملکرد فرد در سایر حوزههای زندگی آسیب وارد کند. برای آشنایی بیشتر با راهکارهای غلبه بر کمال گرایی کلیک کنید.
افراد معتاد به کار نمیتوانند کار نکنند، حتی وقتی مدتی از شغل خود دور باشند، مانند معتادانی که مواد مخدر به آنها نرسیده واکنش نشان میدهند. آنها نمیتوانند تفریح کنند و از تعطیلات خود بهره نمیبرند. این افراد معمولاً مورد نفرت همکاران و مورد تشویق رئیس خود قرار میگیرند. نشانهها و علائم فرد معتاد به کار در ادامه ذکر خواهد شد.
1- تمام فکر و ذکرش معطوف و مشغول به کارش است.
2- از کار برای آرامش استفاده میکند.
3- بیشتر از زمان مشخص در محل کار میماند.
4- وقتهایی که بیکار است، از حال روحی و جسمی خود ناراضی است.
5- عملکرد زندگی در جنبههای خانوادگی و اجتماعی مختل میشود.
6- تمام تلاش خود را برای هدر نرفتن زمان کاری به کار میبندد.
7- سلامت جسمی و روانی خود را برای شغلش به خطر میاندازد، برای مثال ساعتهای خواب را کاهش میدهد تا بتواند بیشتر کار کند.
8- فردی که اعتیاد به کار دارد بدون افزایش درآمد یا مزایا، کار خود را بیشتر میکند.
9- درخواستهای دیگران برای کمتر کار کردن را نمیپذیرد.
10- ترس زیادی در مورد از دست دادن شغل خود دارد.
11- از کار به عنوان راهی برای کنار آمدن با مشکلات روانی خود نظیر اضطراب و افسردگی استفاده میکند.
12- از کار برای اجتناب از مواجه شدن با بحرانهای زیادی نظیر طلاق یا مرگ دیگران استفاده میکند.
فرد معتاد به کار برای اینکه همان لذت و اثراتی که در گذشته کار کردن برای او به ارمغان میآورد را تجربه کند، باید بیشتر کارکند. همانطور که یک معتاد به مواد مخدر مصرف خود را بیشتر میکند.
برای اینکه بتوانید بفهمید که شما یا عزیزانتان به کار معتاد هستید، باید سؤالات زیر را از خود بپرسید و اگر اکثر موارد آن در مورد شما صدق میکرد، به نظر با یک مشکل جدی مواجه شدهاید.
توجه : اگر 5 مورد از 8 مورد بالا را دارید، حتما جهت بررسی بیشتر و دریافت کمک به روانشناس مراجعه کنید.
معمولاً افرادی که از کمبود اعتماد به نفس، افسردگی یا مشکل در روابط اجتماعی رنج میبرند، خود را بیش از حد به کار مشغول میکنند. آنها معمولاً کسانی هستند که فکر میکنند نمیتوانند روی زندگی خود کنترل داشته باشند و برای آن تلاش کنند؛ بنابراین خود را با کار بیش از حد سرگرم میکنند.
این افراد معمولاً از عدم مسئولیت پذیری نیز رنج میبرند و با کار کردن سعی میکنند از مسئولیتهای دیگر زندگی فرار کنند. همچنین رفتار کمالگرایی نیز در آنها مشهود است و میخواهند خیلی زود به اهداف بلندمدت خود برسند. در واقع این افراد برای درمان اعتیاد به کار نیاز به حل مسائل ایجاد کننده اعتیادشان دارند.
برای اطلاع بیشتر درباره افزایش مسئولیت پذیری کلیک کنید.
رعایت برخی توصیهها و تعیین کردن یکسری قوانین در مورد مسائل شغلی میتواند در بهبود اعتیاد به کار به شما تا حد زیادی کمک کند از جمله این توصیهها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
امروزه با گسترش استفاده از اینترنت افراد زیادی به صورت دور کاری حتی زمانی که در منزل حضور دارند به فعالیتهای شغلی خود میپردازند. از آنجایی که در این حالت فرد محدودیت زمانی خاصی برای انجام کارهای خود ندارد ممکن است هر ساعتی از شبانه روز را به شغل خود اختصاص دهد. این امر میتواند زمینه ساز وابستگی به کار و فاصله گیری از سایر روابط اجتماعی شود. در نتیجه اگر شغلی دارید که ساعات کاری انعطاف پذیری دارد سعی کنید خودتان برای آن چارچوب مشخصی تعیین کنید و زمانهای محدود و خاصی را برای پرداختن به آن اختصاص دهید.
بسیاری از افراد به استراحت و اوقات فراغت به عنوان یک نیاز جدی نگاه نمیکنند. همچنین برخی انتظار دارند اوقات فراغت حتما زمانهای طولانی و همراه با تفریحات خاصی باشد. در حالی که لازم است هر روز زمان هرچند کوتاهی را به استراحتهای سادهای اختصاص دهید و در بلندمدت برای داشتن تفریحات بهتر نیز برنامه ریزی کنید. برخی افراد که دچار اعتیاد به کار هستند دائما استراحت کردن را به تعویق میاندازند و آن را به زمانی موکول میکنند که کارشان تمام شود. در حالی که لازم است زمان مشخصی را در طول روز به آن اختصاص دهید و درست در همان ساعت کارهایتان را متوقف کنید.
همان طور که پیش تر اشاره شد بسیاری از افراد برای فرار از مشکلات و فشارهای روانی موجود در زندگی خود به کار کردن زیاد پناه میبرند. تلاش کنید کمی زندگی خود را مورد بازنگری قرار دهید و ببینید اگر کار کردن نبود مجبور بودید با چه استرسها و مشکلاتی دست و پنجه نرم کنید. شناخت این مسائل به شما کمک میکند تا به جای فرار از آنها به دنبال راه حلی برایشان بگردید.
برای آنکه بتوانید استرسهای زندگی خود را مدیریت کنید و کمتر در فعالیتهای مرتبط با شغل خود غرق شوید کمک گرفتن از تکنیکهای آرام سازی خود نظیر ریلکسیشن، ذهن آگاهی یا پرداختن به مراقبه و یوگا تا حد زیادی میتواند کمک کننده باشد.
یکی از عواملی که میتواند افراد را به سمت اعتیاد به کار سوق بدهد داشتن باورهای غلط در مورد تفریح است. برای مثال برخی افراد فکر میکنند در هر لحظه از زندگی خود حتما باید کار مفیدی انجام دهند و در واقع تفریح کردن نوعی هدر دادن لحظههاست! این امر باعث میشود در زمانهایی که استراحت میکنید همواره احساس گناه یا عذاب وجدان داشته باشید و دائما در مورد انجام امور شغلی با مشغولیت ذهنی دست و پنجه نرم کنید. توجه داشته باشید که نیاز به تفریح یکی از نیازهای اساسی همه انسانهاست و اگر به درستی ارضا نشود میتواند به الگوهای رفتار غلط و بیمارگون بیانجامد. در نتیجه داشتن استراحت کافی گامی در جهت سلامت جسم و روان است که برای هرکسی ضرورت دارد.
بسیار اهمیت دارد که اولویتهای زندگی خود را به درستی بشناسید و میان آنها مرزهای مشخصی ایجاد نمایید. به این فکر کنید که داشتن یک خانواده سالم و شاداب در کنار پیشرفت شغلی برای شما چقدر ارزش دارد و برای داشتن این خانواده لازم است چه وظایفی را انجام دهید؟ در نظر گرفتن این وظایف و اختصاص دادن زمانهای مشخصی برای آنها به شما کمک میکند تا بتوانید بین کار و زندگی خانوادگی نوعی تعدیل ایجاد کنید و مرزبندیهای دقیقی در این باره داشته باشید.
امروزه متخصصین برای رفتارهایی که به صورت وسواسی انجام میشود و عملکرد روزمره فرد را با اختلال مواجه میکنند اهمیت قائل هستند و تحت عنوان اعتیاد رفتاری برای درمان آنها برنامه ریزی میکنند. برای بهبود مشکل خود لازم است که در کنار رعایت توصیههای عمومی به یک روانشناس مراجعه کرده و در جلسات رواندرمانی که به طور اختصاصی بر درمان اعتیاد به کار تمرکز دارد شرکت نمایید.
برای اطلاع بیشتر درباره اعتیاد رفتاری کلیک کنید.
اگر شما به کار اعتیاد دارید، ممکن است برنامهای مشابه با بیماران مبتلا به اعتیاد مواد مخدر دریافت کنید. برای مثال شرکت در جلسات گروهدرمانی با افرادی که مشکل مشابه با شما دارند یا شرکت در جلسات برنامه 12 قدمی برای ترک اعتیاد در مورد اعتیاد به کار نیز توصیه میشود. توجه داشته باشید که این اعتیاد میتواند به اندازه اعتیاد به مواد به روح و روان شما آسیب برساند و درنتیجه نیاز مبرمی به مداخلات حرفهای روانشناسی دارد. در این شرایط مشاوره ترک اعتیاد به شما برای بازسازی زندگیتان کمک بسیاری خواهد کرد.
برای اطلاع بیشتر درباره روند دریافت مشاوره ترک اعتیاد کلیک کنید.
در اعتیاد به کار فرد مشغولیت ذهنی فراوانی با شغل خود دارد و زمانی که مجبور میشود از کار دست بکشد دچار تنش و اضطراب زیادی میشود. همچنین به دلیل پرداختن افراطی به مسائل شغلی دچار افت عملکرد در سایر ابعاد زندگی میگردد. در حالی که افراد سخت کوش در کنار پیشرفت شغلی میتوانند سایر جنبههای زندگی خود را حفظ کرده و در آنها پیشرفت نمایند.
برای دریافت مشاوره در زمینه اعتیاد به کار می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع: اعتیاد به کار