ازدواج زود هنگام مسئله رایجی در برخی از جوامع از جمله ایران می باشد. این مسئله طرفداران و مخالفانی دارد که به نقد آن می پردازند. ازدواج زود هنگام به ازدواج زیر 18 سال گفته می شود که به علل مختلفی در ایران رواج دارد. مسائل فرهنگی، اقتصادی، مذهبی و فردی افراد را به سمت ازدواج زودهنگام سوق می دهند. اما این پدیده خود منجر به مشکلات زیادی می شود و برای فرد، خانواده و جامعه مشکلاتی به وجود می آورد. مشاوره قبل از ازدواج می تواند افراد را برای یک تصمیم گیری منطقی آماده سازد، در چنین شرایطی خانواده ها و زوجین با دانش بر مشکلات مسئولیت چنین ازدواجی را می پذیرند.
برای دریافت مشاوره در زمینه ازدواج و مشاوره ازدواج می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
سن قانونی ازدواج در ایران 13 سالگی می باشد. در سنین پایین تر تحت شرایط خاص با بررسی قاضی اجازه ازدواج صادر می شود. این در حالی است که سن رسمی ازدواج در سطح جهان 18 سال در نظر گرفته می شود. در واقع منظور از ازدواج در سن پایین، پایین تر از 18 سال می باشد.
در جوامع مدرن مبنای ازدواج هر فرد تمایل و انتخاب خودش می باشد. یعنی ازدواج یک انتخاب شخصی است که فرد بالای 18 سال در موردش تصمیم می گیرد. معمولا در این جوامع ازدواج قبل از 18 سالگی غیر قانونی بوده و مردم هم تمایلی برای آن ندارند. ازدواج امری تحمیلی در نظر گرفته نمی شود و خانواده ها در مورد آن تصمیم نمی گیرند.
در مغایرت با فرهنگ غربی، ازدواج در ایران به شکل یک سرنوشت قطعی برای فرزندان در نظر گرفته می شود و والدین از سال ها قبل برای آن برنامه ریزی می کنند و حتی در انتخاب فرد مناسب برای ازدواج با فرزندشان تصمیم گیری می کنند. در واقع تا زمانی که فرزندان ازدواج نکنند، انگار باری بر دوش پدر و مادر وجود دارد.
افراد زیادی در ایران به ویژه دختران در سن پایین ازدواج می کنند. طبق آمار ثبت احوال از سال های 90 تا 94، 1.390.600 دختر زیر 19 سال ازدواج کرده اند و در کل کشور حدود چهل و سه هزار نفر دختر زیر 15 سال ازدواج کرده اند.
ازدواج در سن پایین در بسیاری از مناطق کشور به ویژه در شهرهای کوچکتر و فرهنگ های روستایی یک امر طبیعی بوده و اصولا تشویق و تایید می شود. برای ازدواج در سن پایین علل متنوعی وجود دارد.
همان طور که گفته شد ازدواج در سن پایین یک فضیلت و ارزش حساب می شود و در واقع تا همین چندی پیش تخطی از این امر، فشار اجتماعی زیادی بر زنان وارد می کند. این مسئله بیشتر در مورد زنان صادق است تا مردان ولی به هرحال فرهنگ غالب جامعه تشویق ازدواج می باشد.
در این بین در بسیاری از خرده فرهنگ ها دختران هرچقدر زودتر ازدواج کنند، بهتر است و تحصیل یا اشتغال زنان ارزش پنداشته نمی شود. در واقع والدین فکر می کنند اگر دختر دیر ازدواج کند حرف شنوی اش از والدین کاهش پیدا کرده و دیگر نمی توان او را کنترل کرد. البته این نگرانی در مورد پسران هم وجود دارد ولی آزادی های اجتماعی پسران بیشتر می باشد.
برخی نوجوانان در ارتباط با جنس مخالف که قرار می گیرند و تجربه عاطفی شدیدی را از سر می گذرانند، تصمیم به ازدواج می گیرند. در واقع آن ها با تجربه عشق نیاز به وصال را هم تجربه کرده و ممکن است حتی علیرغم مخالفت های خانوادگی در امر ازدواج پافشاری کنند.
به گناه افتادن جوانان و وارد شدن به روابط نامشروع و افکار گناه آلود یکی از نگرانی های اصلی مذهب می باشد. در واقع مذهب برای صیانت نفس جوانان ازدواج زود هنگام یعنی زمانی که میل جنسی آن ها فعال می شود را توصیه می کند.
زمان فعال شدن تمایلات جنسی معمولا دوران نوجوانی و بلوغ می باشد که در واقع همین تفکر و ترس از به گناه افتادن باعث می شود که والدین نوجوان خود را به سمت ازدواج سوق دهند. این مسئله و فشار بیشتر در مورد پسر ها صادق می باشد، چرا که تصور می شود پسران فشار جنسی بیشتری را تحمل می کنند و بیشتر احتمال دارد برای برطرف کردن نیاز های غیرقابل کنترل جنسی خود دست به اقدامات خارج از عرف و مذهب بزنند.
فشارهای اقتصادی در خانواده های پر جمعیت باعث می شود والدین سریعتر به این فکر بیفتند که دختر خود را به منزل شوهر بفرستند تا بار هزینه زندگیشان کاهش پیدا کند. همین مسئله معمولا باعث می شود دختران سن پایین خود را به عقد مردان مسن با تمکن مالی درآورند.
خوشبختانه در سال های اخیر در سراسر کشور شاهد تغییر تدریجی نگرش ها در مورد ازدواج شده ایم. اهمیت تحصیلات به ویژه در مورد دختران بیشتر شده است. این روز ها دختران و همینطور پسران سالیان زیادی را صرف تحصیلات می کنند و بعد از آن کم کم وارد بازار کار می شوند. البته در این بین دو سال سربازی نیز برای پسران اجباری است. در واقع به خاطر مسائل اقتصادی اجتماعی سن ازدواج بالا رفته و فشار اجتماعی روی دختران و پسران برای تن دادن به ازدواج اجباری در سن پایین کاهش پیدا کرده است.
از طرف دیگر با پیش رفتن به سوی مدرن شدن جامعه، در کشور ما هم حق انتخاب فردی یک اولویت در نظر گرفته می شود و ازدواج را موکول به زمانی می کنند که دختران و پسران خود نیاز به آن و آمادگی آن را احساس کنند. البته این مسئله در مورد همه شهرها و در همه جمعیت صادق نیست و هنوز ازدواج زود هنگام نوعی تفاخر و ارزش به نظر می رسد.
ازدواج زود هنگام ممکن است باعث کاهش اضطراب و فشار خانواده ها شود، هزینه ها را کاهش دهد یا نگرانیشان از بابت این که فرزندشان به گناه آلوده شود را از بین ببرد. اما پیامد های زیادی برای فرد، خانواده و جامعه دارد. در ادامه پیامدهای ازدواج زود هنگام را بررسی می کنیم:
روانشناسان تا حدود 18 سالگی را سنین نوجوانی در نظر می گیرند. یعنی فرد پایین تر از 18 سال هنوز وارد دوران بزرگسالی نشده است. نوجوانی دوران بحران هویت و هویت یابی است. در این سن فرد هنوز به ثبات فکری و هیجانی نرسیده، طبعا نمی داند از خود، دنیا و زندگی چه می خواهد.
معمولا افراد بعد از چند سال که از 18 سالگی شان می گذرد با وارد شدن به دنیای بزرگسالی تمام تصورات نوجوانی شان تغییر می کند و سلیقه و نظرشان در مورد ازدواج هم متفاوت می شود. یعنی ازدواج زود هنگام ممکن است باعث شود نارضایتی فرد بعدا از ازدواجش افزایش پیدا کند.
یکی از عیوب ازدواج زودهنگام بازماندن از تحصیل می باشد. ممکن است این ازدواج زودهنگام به فرزندآوری هم ختم شود و نتیجتا امکان تحصیل به ویژه برای دختران از بین برود و این به معنی محدود شدن فرصت های رشد فردی و نداشتن مهارت های لازم فرزندپروری است.
ازدواج زودهنگام، پذیرفتن و یا تحمیل یک مسئولیت بزرگ به فردی می باشد که احتمالا ظرفیت پذیرش چنین مسئولیتی را ندارد. چنین اتفاقی باعث می شود فرد به شکل ناگهانی از زندگی کودکی خود وارد بزرگسالی شود. برخی در مواجهه با چنین شرایطی فشار روانی زیادی را متحمل شده و اختلالات سازگاری نشان می دهند و برخی دیگر ممکن است سالهای بعدی از اینکه کودکی نکرده اند شکایت داشته باشند.
نارضایتی از زندگی زناشویی می تواند متعاقب یک تصمیم غلط پیش بیاید. یعنی افراد در سنین پایین به ثبات و بلوغ کافی برای تصمیم گیری در مورد امر خطیر ازدواج نرسیده اند، بنابراین ممکن است تصمیم اشتباه بگیرند و نهایتا زندگی زناشویی با کیفیتی را تجربه نکنند.
طلاق و طلاق عاطفی می تواند پیامد ازدواج زودهنگامی باشد که نارضایتی زناشویی را برای طرفین به ارمغان آورده است. از طرف دیگر هنگامی که زوجین در سن پایین ازدواج کنند و بچه دار شوند، بلوغ کافی برای تربیت فرزند هم ندارند و بنابراین هم خود و هم فرزندانشان دچار مشکلاتی خواهند شد.
ازدواج های زود هنگامی که طلاق را در جامعه بالا ببرد، تاثیرات مخربی بر سلامت جامعه خواهد گذاشت. فرزندانی که در چنین خانواده هایی بزرگ شوند و درگیر فرایند طلاق والدینشان بشوند، سطح سلامت روان پایین تری خواهند داشت و در نتیجه نسل آینده هم به طور کلی تحت تاثیر قرار می گیرند.
هرچقدر زنان یک جامعه تحصیلکرده تر باشند و در جامعه درگیری و مشارکت سالم داشته باشند، سطح رفاه آن جامعه بالاتر در نظر گرفته می شود. یعنی ازدواج در سنین پایین ممکن است مانع تحصیلات و رشد زنان جامعه شده و نتیجتا رفاه پایین در جامعه از تبعات آن می باشد.
برای دریافت مشاوره در زمینه ازدواج و مشاوره ازدواج می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی خانواده هنر زندگی با بهره مندی از کادر مجرب خدمات خود در زمینه مشاوره تلفنی خانواده با موضوعاتی شامل مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی دختر و پسر، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوستی‌های پیش از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدی، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره اعتیاد، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره همسریابی مشاوره خانواده تلفنی با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره زندگی مشترک، مشاوره تلفنی خانواده با موضوع مشاوره جنسی